Siam lagaih mek hu meng sarak daong ka urang jaoh jo ba drei tame haong puk palei
Chủ nhật, 11:04, 18/04/2021 hanipha hanipha
Hu mbaok ngak abih drei saong kein lagaih tame Công ước Liên hợp quốc ka quyền di urang jaoh jo, Việt Nam hu tabiak rilo sarak daong ka urang jaoh jo ba mai siam lagaih, kein laba mboh di anak meta, daong ka urang jaoh jo khang hatai yam tagok dalam raidiuk, ba drei tame haong puk palei. Min, bruk CNH, đô thị hóa samar nyu ngak kan kandah tal urang jaoh jo, caik ka Việt Nam brei hu dom sarak daong hu siam lagaih jang, pabak siam jang hatai caong di urang jaoh jo . Kadha vak di Ngân An angaok báo Nhân Dân hu ndom ka bruk ini:

Urang jaoh jo hu bac bruk ngak tui hatai khin di drei 

Tukvak tapa, Đảng, Karja haong menuac sia tuk halei jeng sangka tal bruk daong ka urang jaoh jo meng bruk patabiak, peih ngak hu siam lagaih rilo sarak iek glang, khik kajap quyền saong patagok bruk ngak di urang jaoh jo.Dalam nan njauk ndom tal Hukum Urang jaoh jo, Sarak ka 1019 harei 5/8/2012 ka bruk brei peih ngak danak dak daong urang jaoh jo vaktu 2012-2020 haong Sarak ka 1100 harei 21/6/2016 brei peih ngak Công ước Dunya ka quyền di urang jaoh jo di Thủ tướng Rajaei. Harei 20/11/2019, QH brei tapa Hukum ngak bruk (pasiam veik), dalam nan hu rilo asal kadha hu rimik veik pambuak tal urang ngak lac urang jaoh jo, tapa nan hu daong palagaih ka urang jaoh jo oh daok sahneng lac drei oh samu urang karei, eng drei yam tagok ba drei tame haong puk plaei, saong rik daong tame bruk patagok KTXH di taneh ia.

Bruk peih ngak dom sarak, danak dak daong urang jaoh jo jeng daok ba mai siam lagaih mboh di anak meta. Thun 2019, kadung jien karja hu parabha brei ka dom tỉnh ban 17 rabau 5 ratuh tỷ đồng piah peih ngak Sarak ka 136 di Rajaei ka sarak daong xã hội ngan saong urang hu daong gah xã hội saong 131 tỷ đồng peih ngak sarak daong gah bac da-a ka urang jaoh jo. Urak ini dalam taneh ia hu labaih 1 triệu urang jaoh jo trak saong biak trak, jaik 100.000 sang, menuac urang taduan iek glang urang  hu daong gah xã hội di puk palei hu mbang jien daong yaok bilan. Dalam taneh ia hu jaik 187 rabau uraniah jaoh jo hu daong jien raong saong iek glang. Yaok thun, gah y tế hu iek ruak ka rilo urang ruak lac urang jaoh jo, dalam nan hu labaih 10 rabau uraniah hu blac raih, pasiam veik chức năng, saong dalam dom uranaih jaoh jo hu blac raih nan, hu 5 - 7% lac blac baoh hatai ruak meng tuk menek tabiak.

Tapa Gilang pariak sarak karja, danak dak brei mesraiy jien padang bruk ngak hu daong ka 2 rabau 2 ratuh urang jaoh jo mesraiy jien piah peih bruk ngak mbang, khik ramik saong peih praong bruk ngak. Dalam nan, Kapul Urang sup meta Việt Nam hu brei jaik 51 tỷ đồng peih ngak di 51 tỉnh, ban brei ka jaik 10.000 sang urang sup meta hu bruk ngak tani tanat brei ka labaih 13.000 urang ngak lac urang jaoh jo. Kapul daong urang jaoh jo saong uraniah metui medar Việt Nam hu daong ka 4 triệu 100 mbang urang jaoh jo , uraniah metui saong urang ruak kan kathaot. Jabat UB pakat negar urang jaoh jo daong bruk ngak mbang duah jien ka labaih 150 sang hu urang jaoh jo di 8 tỉnh, ban…

Dalam bruk iek glang prein yava ka urang jaoh jo, dalam taneh ia hu 50 tỉnh, ban peih ngak Danak dak pasiam veik chức năng pagam pambak tame bhap bini, dalam nan, 18 tỉnh peih ngak tal pakat huyện, xã. Rami ramik, patagok dom labik iek glang urang jaoh jo daok hu pakhang saong patagok meng pakat negar tal tỉnh, ban. Kuhria tal thun 2019, dalam taneh ia hu 63 sang iek ruak, pasak pasiam veik chức năng, taong abih sang iek ruak đa khoa pakat negar saong pakat tỉnh hu khoa phục hồi chức năng saong pabak bruk pasiam veik chức năng ka urang ruak.

Daok bruk pato megru ka urang jaoh jo, dalam taneh ia hu padang saong peih ngak hu siam dom pasak patagok pato pakai ba drei tame, jabat daong pato pakai ba  drei tame, padang ngak danak dak, tapuk siphau pato pakai anek saih jaoh jo. Thun 2019, dalam taneh ia pilih ruah jaik 20.000 urang jaoh jo trình độ sơ cấp, ala 3 bilan saong hu ba bruk ngak brei ka labaih 1 triệu 508 rabau urang ngak, dalam nan hu 10% lac urang jaoh jo.

Gam haong bruk ba tangin tame di dom pakat karja, bruk daong ka urang jaoh jo dalam xã hội jeng dui pachreih hu rilo bhap bini hu mbaok tame. Tapa dom bruk daong, bruk salih bahrau jalan sahneng, bruk daong ka urang jaoh jo di bhap bini saong dom pakat karja jeng hu salih bahrau, salih meng daong ngak pahla tapa daong patagok haong bruk patabiak rilo sarak khik kajap raidiuk ka urang jaoh jo, jhul patagok bruk pato bruk ngak, padang bruk ngak mbang duah jien lagaih, daong ka urang jaoh jo khang hatai jia, eng drei padang mbang ngui.

Min taphia dom bruk ngak hu, bruk peih ngak sarak daong urang jaoh jo daok hu dom kan kandah yau: dom sarak daong urang jaoh jo meda lac hu ginup, min bruk peih ngak daok gaok rilo kan kandah, tukvak padang ngak, patabiak adat hukum piah pasiam, pabak dom tavak tavaiy daok suai damuai, dom Mintri, dom gah, dom tỉnh, ban ka oh hu jalan peih ngak dom sarak daong urang jaoh jo yaok thun saong saong yaok vaktu, dalam nan tukvak peih ngak Danak dak daong urang jaoh jo daok suai damuai, bruk peih ngak adat hukum ka urang jaoh jo di dom labik daok suai damuai, oh ka ginup abih, paga pacang gah jalan mbak, bruk nao mai ngak suai damuai tal bruk jalan mbak nao mai saong công trình công cộng tui bruk ba tabiak di Hukum urang jaoh jo kan ngak hu; urang jaoh jo ka oh hu mbang tui atau hu mbang tui oh ka ginup abih dom sarak daong di Karja ka bruk y tế, bac da-a, pato bruk ngak, brei mesraiy phun jien./.

Urang lang: Mousaphuong -18/4

hanipha
Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)