Bruk hu mbaok di urang kumei dalam Quốc hội Việt Nam hu patagok biak ralo, meng 3% khóa 1, urak ini tagok hu 24,4%. Min piah hu 35% urang kumei Quốc hội saong Hội đồng bhap bini dom pakat di nhiệm kỳ 2016-2021 jeng daok biak atah. Tui amuk Bùi Thị An, urang QH ban Hà Nội: dalam Quốc hội saong Hội đồng bhap bini brei hu urang lambaok ka dom tầng lớp, dom nyaom xã hội, dalam nan hu gam urang kumei. Bruk hu mbaok di dom urang kumei dalam dom jabat quyền lực ini, lac bruk njauk hu saong brei hu mbiah - ginup kayua urang kumei meblah labaih 50% menuac sia dalam taneh ia. Amuk Bùi Thị An brei thau:

“Dahlak mboh bruk quy định 35% lac biak siam saong lagaih. Urak ini bruk caik tabiak nan lac 35% ini hu kan kandah halei oh. Dahlak sahneng lac, kadha ini oh kan ralo min nao tame dalam yaok puk palei meyah oh hu kuhria caga dahlau, ye 35% lac kan. Jeng hu ginup pren piah ngak, min ngak yau habar piah hu ginup 35% bo daok khik hu chất lượng, duah hu dom urang naih gheih dalam cơ cấu di drei”.

Bruk likei kumei samu gauk dalam gah chính trị daok hu rilo tavak tavaiy, abih di nyu nan lac tỷ lệ urang kumei hu mbaok tame dom jabat dân cử. Makna praong ba tal bruk urang kumei hu mbaok pan akaok di dom pakat, dom bộ ngành, dom puk palei daok takik kayua lac, bruk quy hoạch urang jakar, công chức jang yau urang jakar, công chức kumei daok suai damuai. Gam saong nan, kayua peih ngak bruk urang jakar kumei oh ka samu gauk, oh ka pambuak rilo tame bruk pan akaok, khik iek dom pakat. Lingiu di nan, urang jakar kumei daok gam bruk ngak amaik, ngak diuk, gam hu mbaok tame bruk xã hội…. ngak ka adei sa-ai kumei gaok rilo kan kandah jang urang likei. Amuk Hồ Thị Thủy, Phó akaok kapul urang Quốc Hội tỉnh Vĩnh Phúc ndom lac:“Dom sarak ka bruk likei kumei samu gauk hu ginup abih, meng dom sarak di Đảng tal dom văn bản hukum min bruk urang kumei tame ngak chính trị jeng daok gaok rilo kan kandah. Tapa pasang iek saong tapa bruk di anak meta bo puk palei halei jeng yau nan, bruk duah, pato urang  jakar kumei oh ka hu iek praong ye tui kol dahlak mboh, kadha dalam di nyu lac gah cơ hội, bo oh hu cơ hội kadha praong jeng lac bruk umo piah pok ngak, brei bruk, bo umo piah pok ngak, brei bruk nyu pambuak pagam tal umo padeih hưu di urang kumei”.

Tui bruk daok pamaong tal nan lac takik di abih hu 35% urang hu bhap bini pilih ruah lac urang kumei, angan dom ứng cử viên lac kumei di taong abih labik brei khik hu tỷ lệ nhất định, oh biar jang biak ralo dut saong urang likei. Bruk giới thiệu ứng cử viên hu labik dang praong di dom pakat kapul urang kumei Amuk Nguyễn Thị Tuyết, Phó akaok kapul urang kumei Việt Nam brei thau: “Kol dahlak meda hu dom tal pasram ka dom urang jakar kapul saong dom ứng cử viên, tapa nan, dom pakat kapul urang kumei di kol dahlak patui bruk peih pasram dom tal ka dom urang  ứng cử tame Quốc hội atau Hội đồng bhap bini dom pakat piah caga ka dom sa-ai dom ilamu tuk tabiak ứng cử, tuk ngak bruk di sa urang lambaok ka bhap bini di Quốc hội jeng yau Hội đồng bhap bini dom pakat”.

Piah caga ka bruk pilih ruah urang ka Quốc hội saong Hội đồng bhap bini nhiệm kỳ 2016 – 2020, njauk patagok bruk tacei pato, pasang iek di dom pakat ủy đảng, karja dom pakat, tacei tabiak cambaih laih trách nhiệm di dom urang dang akaok dom jabat, mban, ngành Trung ương, puk palei dalam peih ngak bruk urang jakar kumei. Tui amuk Nguyễn Thúy Anh, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban dom bruk xã hội di Quốc hội, taphia bruk  tạo nguồn, njauk hu jalan ngak di anak meta piah paglaong tỷ lệ kumei hu mbaok tame jabat dân cử: “Tạo nguồn lac bruk suai livik, min kol drei jeng brei hu dom jalan ngak di anak meta. Taphia bruk đề xuất, njauk ngak habar piah pasiam  tỷ lệ ứng cử viên ini. Lingiu di nan, dahlak jeng njauk hatai haong bruk oh kateik greik piah dom urang pilih ruah lac dom urang siam di abih dalam dom urang nan saong dalam nan urang kumei brei hu ginup yau hatai caong di kol drei”

Hu mbaok tame dom jabat dân cử lac lambaok ka cử tri dalam karja. Dalam tuk peih bruk pilih ruah urang ka Quốc hội, ka Hội đồng bhap bini, piah paglaong  tỷ lệ kumei hu mbaok tame dom jabat dân cử, oh lac dom pakat ủy Đảng, karja bo yaok cử tri jeng brei thau cambaih lac: sangka tal urang kumei, pachreih tui bruk urang kumei hu mbaok tame Quốc hội saong Hội đồng bhap bini dom pakat lac jalan daong jhul patagpok bruk likei kumei samu gauk, kayua bruk tiến bộ di urang kumei saong bruk cakrok patagok di xã hội./.