Taha palei Giàng Lùa Tủa oh takre eik lipa, kathaot rambah

Di bhum glaong Dế Xu Phình, Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái, taha palei Giàng Lùa Tủa hu mikva urang Mông dalam bhum pok je, maong ong lac urang nao dahlau dalam bruk patruh eik patrun kathaot dalam bhum bhapbini bangsa Mông pak ini. Ông lac urang akaok mereip hu ramik pasiam taneh mbon, padang ngak hu mo hinh kinh tế trang trại tổng hợp saong daong ka rilo urang ngak tui. Bích Thủy, urang vak di rayo sap ndom VN daok di bhum Tây Bắc hu kadha vak ka ông.

         Menek tabiak saong praong tagok dalam sang ngak nong hu rilo anek di bhum glaong Dế Xu Phình, meng sit ông Giàng Lùa Tủa mboh cambaih bruk eik lipa kathaot rambah tui gam sang drei saong bhapbini dalam palei. Praong tagok, ông sahaneng lac, ông amuk, amaik ame hu brei drap ar lac taneh riya, rup drei hu dua gah tangin ngak, oh bruk hagait eik kathaot miat. Ong Giàng Lùa Tủa ndom lac : “ Drei hu taneh blaoh drei gam saong diuk anek, jak ba diuk anek ngak mbang pala drak meng dua gah tangin di drei, mac moc oh hu. Drei tari tarieng ye sang drei meng salih bahrau hu raidiuk.”

Hatai sahaneng nan nyu pachreih ông yam tagok, oh takre eik lipa, kathaot rambah. Ông biai saong diuk anek kham merat patagok kinh te sang tui mô hình trang trại tổng hợp. Langiu bruk peih praong taneh bilau jaik 5.000 m2 hamu bậc thang ngak 2 vụ, ông daok pala yaok thun jaik 10 kg tangei pajaih angaok taneh praong labaih 1 hecta taneh apuh siam. Ngan saong taneh apuh lavik thun oh daok siam, ông salih tapa pala thảo quả jaik 2 hecta, hu pala pablak jaik 800 got sơn tra, lê, mận. Mboh palei drei hu bein glai, phun kayau tamuh siam, ông megru alamu adei saai yut sahabat, duah jalan raong darko. Meng dom tapol tuk akaok mereip, urak ini sang ông hu labaih 30 tapol darko, var raong glang di sang tuk halei jeng hu ratuh drei meknuk, yaok pluh drei pabui. Hadei ini hu urang jakar pachreih nong tacei pato pandar alamu tame pala drak, raong glang, mô hình kinh tế trang trại di sang ông dak harei dak hu kein laba glaong. Kaoh bloh phun jien buh tame ngak, yaok thun sang ong hu jien mek tame yaok ratuh trieu dong meng bein thảo quả, tangei, padai, raong athur saong menuk ada, raong darko mek ia hani.

Tui ông Giàng Lùa Tủa, caong ngak kinh te trang trại hu kein laba, njauk ramik pasiam taneh, pandar alamu, duah phun pajaih lagaih piah ba tame pala drak raong glang, oh caik ka taneh klak saoh. “Dahlau thiah, dahlak mboh mikva angaok ini oh pandar alamu tame pala drak. Dahlau hu roh duah, bac megru alamu piah iek glang padai, tangei ka hu nang suat. Taneh pala tangei njauk pala tangei, taneh pala padai njauk ngak padai. Raong glang ye drei njauk raong dalam var, oh palao, brei ka nyu mbang menyum ginup.

Tuk camereip jak jeng dalam patagok kinh te trang trại tổng hợp, ông Giàng Lùa Tủa oh huac kan kandah, nao tal sang jak ba urang gauk gar, adei sa-ai but pajaih saong mikva dalam palei ngak tui. Ông halan hatian daong ka mikva  pajaih phun, ginum biai alamu ngak mbang, meng nan bo rilo sang patruh eik patrun kathaot, yam tagok kaya meda. Bản Dế Xu Phình hu 82 sang ye urak ini oh daok sang eik lipa, sang kathaot trun daok takik duk saong dahlau thiah. Urak ini hamu bậc thang Mù Cang Chải hu brei angan danh thắng pakat negar. Piah patagok yaom glaong di danh thắng, jeng lac peih tabiak jalan ba bruk ngak, paglaong jien mek tame, ông Giàng Lùa Tủa gam saong mikva jak ba gauk khik ramik, patagok taneh hamu bậc thang piah taduan raok tuai du lịch mai ravang palei drei. Saai Trang A Say, Bí thư chi bộ bản Dế Xu Phình taong yaom lac: “Dalam bruk urang đảng di cơ sở, wa Tủa ngak kinh tế yau ini hu rik daong dak padang bruk ngak di chi bộ drei khang kajap jang. Wa Tủa daok langyah ka dom urang đảng dalam chi bộ njauk kham merat yam tagok veik. Wa Tủa tuk halei jeng kham merat, daong mikva patruh eik patrun kathaot”.

Labaih 70 thun umo, 30 thun đảng, taha palei Mông Giàng Lùa Tủa hu karja dom pakat pok brei rilo harak meyaom saong hu brei angan lac sang ngak mbang pablei salih naiy joi pakat huyen. Min ngan saong ong, bruk bui sambai praong jang nan lac dom urang anek dalam sang hu praong tagok, jeng urang kein laba ka xa hoi. Saong ông jeng daok hu pren yava piah gam saong anek taco ngak kaya meda pak di palei negar drei.