Thứ trưởng Mintri Y tế Nguyễn Trường Sơn brei thau: tal urak ini, dalam taneh ia hu klauk jaik 150 triệu mbang vaccine dalam taong abih labaih 166 triệu mbang hu parabha brei. Bruk klauk 1 mbang vaccine hu 79% saong klauk ginup 2 mbang vaccine lac 66% rahra. Bruk ini yam tapa tanut ba tabiak di Gah Y tế dunya lac tal puac thun ini, 40% rahra di yaok taneh ia hu klauk vắc xin  caga Covid-19. Thứ trưởng Mintri Y tế  kakei bhap bini oh iek bier, tuk halei jeng duah thau, samar mboh dom chủng bahrau njom mbak tame Việt Nam.

Sở Y tế TP.HCM ndom lac, bruk sang iek ruak  FV hu sa urang ruak  COVID-19 song biến thể Omicron dok brei thau rilo angaok  mạng xã hội lac suan. Sang iek ruak  FV brei thau, urak ni , oh hu urang ruak halei hu angan, harei bilan thun ndik tapui  haong labik dok yau khaw tin di angaok harak dut iek ja hu vak mangaok mạng  xã hội. Tui pasak pasang iek ruak kik TP.HCM, khin thau urang njom  di  biến chủng halei brei  giải mã trình tự gen, oh meda thau cambaih tapa dut iek  RT-PCR. Urak ni di gah merong  hu  Viện Pasteur peih bruk  giải mã trình tự gien ka  ruak  COVID-19. Bruk ngak harak gar ja  song brei thau oh njauk ni ngak kan kandah trak tal bruk pacang caga  jit COVID-19 di ban raya. Kayua yau nan ye, bhap bini  pasang iek khaw tin  meng dom labik chính thống; oh klah rabha, oh ba tabiak dom khaw tin ja, ngak srau kadau dalam bhap bini.

Tui Thường trực Sở Chỉ huy pacang caga jit COVID-19 Tây Ninh, dom urang njom bahrau COVID-19 di tỉnh ni yam tapa 900 urang sa harei dalam 2 harei  26 saong  27/12. Anak bruk rahtabiak sarau kadhau di jit COVID-19, dalam tuk Tết Nguyên đán 2022, Tây Ninh meda oh peih bruk cuh phao bingu, pataom mbaok urang daok di negar langiu, harei hội thề Rừng Rong… Tok hu dom bruk hu brei peih min njauk khik tani tanat bruk pacang caga jit, yau ye Harei peih hội xuân ceik Bà Đen thun sak ramaong 2022; rivang kubo Liệt sĩ; danak dak “Tết jum pataom” ka urang ngak gaok kan kandah…

“Bình Thuận brei hu dom labik rivang du lịch tasik piah patagok yaom glaong ka pandap panda  du lịch”. Nan lac panuac ndom di rilo  doanh nghiệp lữ hành di danak dak taom gaok, pambuak bruk ngak mbang di doanh du lịch di dom drak pasa prong  haong Bình Thuận kayua Sở Ilamu Thể thao song Du lịch tỉnh peih ngak di bier harei (27/12). Dalam dom bruk di danak dak, lambaok dom  Hiệp hội Du lịch, doanh nghiệp du lịch tỉnh Bình Thuận gam saong labaih  30 doanh nghiệp lữ hành di  TP.HCM, Bà Rịa–Vũng Tàu, Lâm Đồng... hu ginum biai ka bruk padang ngak pandap panda, danak dak du lịch lagaih haong tukvak siam mekre bahrau, saong hu ba tabiak jalan ngak piah pasiam veik  gah  du lịch song dom drak pasa  du lịch prong ka tỉnh Bình Thuận.

Labaih 1 bilan ini mai, di huyện Hòa Bình, tỉnh Bạc Liêu hu bruk nghêu metai rilo ngak khat lahik biak praong ka bhap bini di pak ini. Bruk nghêu metai rilo rahtabiak di mblang nghêu raong pablei. Nghêu metai rilo ngak mbau hanye abih bhum praong labaih 150ha di Hợp tác xã Đồng Tiến di xã Vĩnh Thịnh, huyện Hòa Bình ngak ka mblang raong nghêu daok viek jeng oh mek pablei hu kayua urang blei salih huac oh mai blei, tui kuhria khat lahik tal yaok tỷ đồng. Tui rilo urang dalam HTX, makna ngak ka nghêu metai rilo lac kayua mblang raong njauk hajan khang ba tal glut jalieh ngak ka nghêu oh hu labik daok. Bruk nghêu metai jeng daok pambak tabiak rilo labik karei.

Gah padai brah Liên hiệp quốc (FAO) khan lac, Mỹ Latinh song  Caribe dok dang anak bruk  kurang  padai brah biak trak  dalam tuk bruk eik lipa kan kathaot di labik ni  dok di tanut glong di abih  dalam 15 thun gilac ni mai. Tui yaok pataom di gah FAO dok brei thau, urang kurang mbang di Mỹ Latinh song Caribe dalam tuk vak 2019-2020 tagok 13,8 triệu urang, tagok jeng 59,7 triệu urang, glong jang 30% dut song tuk vak ni thun dahlau. Bruk lavang lavaih di Mỹ Latinh jeng dok di tanut glong. Haiti hu urang lavang lavaih  glong di abih dalam bhum, lac labaih 46%.

Tapa panuac khan di akaok adit ini brei mboh, châu Âu daok lac pasak di biến thể Omicron tuk dom urang njom ruak saong metai glaong di abih di dunya dalam 7 harei tapa. Langiu di nan, 5 taneh ia hu manuac njom ruak Covid-19 glaong abih di dunya jeng lac dom taneh ia di châu Âu. Dalam harei 27/12, dom taneh ia pacang caga jit ruak hu siam dalam tukvak dahlau yau ye Đan Mạch  atau Iceland  jeng hu manuac njom rilo abih kuhria meng di akaok mbang tamuh jit Covid-19. Đan Mạch daok lac taneh ia hu manuac njom Covid-19 glaong abih di dunya ngan haong 1.612 urang di labaih 100 ribau bhap bini, hadei di tuk biến thể Omicron tamuh tabiak di pak ini.

  Dom mbang mesruh gauk  di bol lin Myanmar song gah  du kích di bang Karen dok ngak ka jalan tapen negar Myanmar - Thái Lan catang tagok dalam dom harei tapa. Bruk mesruh gauk pataogk  meng di bilan 2 thun ni, tuk nan, bol lin Myanmar tagok pan karja hadei di tuk pajaleih rajaei, dok dom phiến quân di Karen pabak labik kandauh ka dom urang cagar veik bol bala. Urak ni, hu labaih  90.000 urang Myanmar nao tapa Thái Lan. Min, Thủ tướng Prayut brei thau negar ni oh padang pasak tị nạn bahrau halei kayua tong abih urang tị nạn ni brei nao veik  Myanmar tuk taneh ia ni hu tani tanat./.

Urang lang: Thu Thao & H.Pha – 28/12/2021