Meng akaok thun mbiah tal ini, dalam taneh ia hu 43 sruh jit ruak kum manuk ada

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc birau tabiak chỉ thị brei samar chip lanng talaik kan kandah dalam bruk ngak mbang, pablei salih, khik tani tanat raidiuk xa hoi, pacang caga jit Covid-19. Dom jalan ngak pataom tame langyah dom kan kandah, ba mbuan lagaih piah hu mesre phun jien, jien thuế,  bayar tapa điện tử, njauk caik hatai tal paok jein daong brei mesre  labaih 250.000 tỉ đồng. Tui nan, Gilang pariak Karja  tacei pato dom gilang brei mesre pabak ginup, sumu bruk brei mesre phun jien piah ngak mbang pala drak pablei salih, tukvak pasang iek hồ sơ mesre jien. Gam tui nan brei patrun patakik hrak gar, abih takik jien ka doanh nghiep; iek veik dom jien je, lệ phí ngan saong  urang gaok kan kandah kayua jit ruak, pathau khan tagok Rajaei. 

Kuhria tal mon 8 harei 6/3, Việt Nam hu 68 urang sahaneng njom ruak brei daok karei di sang bet, patrun 24 urang dut saong harei kabroi. Dalam tuk nan hu 52 urang sahaneng njom bahrau brei daok karei dalam harei nan, 16 urang klak jeng daok hu tui iek. Urak ni vaktu meng tuk darah dut iek tal hu kết quả lac labaih 24 mon. Tui quy định di Mintri Y tế, abih urang nhập cảnh meng dom negar daok hu jit yau ye (Trung Quốc, Hàn Quốc, Italy, Iran) njauk yaih khan y tế saong pasang iek di pabah mbang negar. Meng mon 12 kreh melam 7/3, urang mai meng Campuchia saong dom negar châu Âu jeng njauk khan brei thau gah y tế.

Tui Mentri ngak nong saong patagok palei pala, meng akaok thun mbiah tal ini, dalam taneh ia hu 43 sruh jit ruak kum manuk ada, dalm nan hu 38 sruh jit ruak kum Ah5n6 saong 5 sruh jit ruak kum AH5N1. Kuhria taong abih manuk ada ruak hu ba nao am cuh klaak  jaik 140 ribau drei. Jit ruak mboh tamuh di 13 tỉnh, ban yau: Hà Nội, Hải Phòng, Hòa Bình, Bắc Ninh.v.v… gah Meraong di Bình Dương saong Trà Vinh. Mbiah tal ini daok 11 tỉnh, ban jit ruak kum manuk ada oh ka tapa 21 harei. Rajaei saong jabat chuyen mon brei langyah am cuh kalak taong abih taphon manuk ada ruak, brei cakak labik hu jit ruak saong padang chốt khik iek jit ruak  tam thời piah caga ruak saong klauk jru caga ruak ka manuk ada mbuan ruak.

Harei 6/3, Cục khik ramik darah pasa Bình Dương duah mboh saong cap khik 142.000 blah khẩu trang oh yaih khan chất lượng pandap panda di sa công ty di ban Thuận An, kayua ong Li XiAng Guo, quốc tịch Trung Quốc ngak Giám đốc. Jeng dalam harei nan, di Bạc Liêu, công an duah mboh sa sruh radiah tải daok nduac di gah jalan Quản lộ Phụng Hiệp mboh medil. Tapa pasang iek  mboh radiah tải pajeng 45.675 blah khẩu trang y tế oh thau asal cambaih.

Tui caga, meng ini mbiah tal kreh bilan 3, ia mbak njom tame  bhum Trung Bộ, Tây Nguyên saong Nam Bộ dak harei dak tagok. Dalam nan, ia mbak tame glong abih meng harei 11 tal harei 13 bilan 3. Ia mbak ralo abih dalam mabng ini glaong jang sumu tukvak ini thun 2016 lac thun ia mbak glaong abih. Bruk ngak mbang saong diukrai di mikva gaok ralo kan kandah. Dalam mbang ia mbak ndik tuk tabung glaong ini, dom palei hu kakei brei takik pruh ia plaih metai phun pala, khat lahik.  Hadei di nan, ia mbak trun mbiah tal puac bilan 3.

3.500 tui damaui saong kapul thủy thủ di gilai zirah main Grand Princess pataok langiu tasik San Francisco (Mỹ) daok hu dut iek virus Sars-Cov2. Hu takik di nyu 35 urang di gilai mboh yau cúm dalam luac jalan nao 15 harei di gilai, rilo urang dalam nan hu abih ruak. Mbuan njom Sars-Cov2 di dom sruh gilai jirah main tal San Fracisco hu kakei mức độ biak glaong dahlau nan, hu 2 tui damaui di gilai karei hu nao tal Mexico njauk jom ruak saong sa dalam 2 urang nan metai bloh. Kanja bang California daok kham marat yaih khan haong 2.500 urang nao gam haong 2 tui  njom ruak di gilai ni.

Hàn Quốc urak ini mda dut iek darah nCoV labaih 10.000 urang yaok harei, hadei di dom mong thau ket qua njauk labaih 90%. Lac taneh ia langiu đại lục hu urang njom nCoV ralo abih, HQ oh ngak tui jalan halei piah pakauk nao mai. Salih tame nan, urang brei duk iek yaok rituh ribau urang daok grauk alabik, meng dom bilik iek ruak tal dom urang peih radaih tapa balai pasang iek. Jit rah tabiak ralo di Daegu, atah di ban ine Seoul labaih 240km gah meraong. Urak ini, urang njom ruak birau di Han Quoc trun dalam klau harei gam.

Kapul dom negar pablei menyek tabiak negar lingiu ieu katut lac OPEC bahrau njauk gauk cakak trun viek 1,5 triệu thùng manjek sa harei dalam vaktu 2-2020, piah khik yaom manjiek dalam tuk kinh tế gaok kan kandah meng rahtabiak  jit Covid-19. Bruk pandar menyek daok trun takik di dunya kayua rilo negar takik nao mai di bilan jit, ba tal bruk ngak mbang pablei salih gaok tavaik tavaiy. Min, dom taneh ia dalam OPEC tok brei cakak trun sản lượng yau nan mayah Nga saong dom negar pablei menyek karei karei jeng ngak yau nan../

(Urang lang: Thu Thảo – Ái Nghiêm – 7/3)

TRANG TIN CHIỀU THỨ BẢY, 7/3/2020

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa ban hành chỉ thị cấp bách tháo gỡ khó khăn sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội, ứng phó dịch Covid-19. Các giải pháp tập trung tháo gỡ khó khăn, tạo thuận lợi về tiếp cận vốn, tín dụng, tài chính, thuế, thương mại, thanh toán điện tử, đáng chú ý là gói hỗ trợ tín dụng khoảng 250.000 tỉ đồng.  Theo đó, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu vốn phục vụ sản xuất kinh doanh, rút ngắn thời gian xét duyệt hồ sơ vay vốn. Đồng thời cắt giảm thủ tục hành chính, chi phí cho doanh nghiệp; rà soát các khoản phí, lệ phí với các đối tượng chịu ảnh hưởng của dịch bệnh, báo cáo Chính phủ.

Đến 8h sáng 6/3, Việt Nam có 68 người nghi nhiễm cách ly tại bệnh viện, giảm 24 ca so với ngày trước. Trong số đó có 52 người nghi nhiễm mới cách ly trong ngày, 16 trường hợp cũ tiếp tục theo dõi. Hiện thời gian từ khi lấy mẫu xét nghiệm đến có kết quả khoảng 24 giờ.  Theo quy định của Bộ Y tế, tất cả người nhập cảnh từ các quốc gia đang có dịch (Trung Quốc, Hàn Quốc, Italy, Iran) phải thực hiện khai báo y tế và kiểm dịch y tế tại cửa khẩu. Từ 0h ngày 7/3, người đến từ Campuchia và các nước châu Âu cũng phải khai báo y tế.

Theo Bộ Nông nghiệp Phát triển nông thôn, từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận 43 ổ dịch cúm gia cầm, trong đó 38 ổ dịch nhiễm cúm A H5N6 và 5 ổ dịch nhiễm cúm A H5N1. Tổng số gia cầm mắc bệnh bị tiêu hủy gần 140 ngàn con. Dịch bệnh xuất hiện tại 13 tỉnh, thành phố như: Hà Nội, Hải Phòng, Hòa Bình, Bắc Ninh.v.v…; phía Nam có Bình Dương và Trà Vinh. Đến nay còn 11 tỉnh, thành phố dịch cúm gia cầm chưa qua 21 ngày. Chính quyền và cơ quan chuyên môn đã xử lý tiêu hủy toàn bộ đàn gia cầm bị bệnh, khoanh vùng và lập các chốt kiểm dịch tạm thời để chống dịch và tiêm phòng các đàn gia cầm có nguy cơ cao.

Ngày 6/3, Cục Quản lý thị trường Bình Dương phát hiện và tạm giữ 142.000 khẩu trang không công bố chất lượng sản phẩm của 1 công ty ở thành phố Thuận An, do ông Li XiAng Guo, quốc tịch Trung Quốc làm Giám đốc. Cùng ngày, tại Bạc Liêu, công an phát hiện một xe tải đang lưu thông trên tuyến đường Quản lộ Phụng Hiệp có nhiều nghi vấn. Qua kiểm tra phát hiện xe tải đang vận chuyển 45.675 khẩu trang y tế không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Theo dự báo, từ nay đến giữa tháng 3, xâm nhập mặn tại khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ có xu hướng tăng dần.Trong đó, xâm nhập mặn có thể đạt mức cao nhất từ ngày 11 - 13/3. Độ mặn cao nhất trong đợt này ở mức tương đương và cao hơn so với cùng kỳ năm 2016 - năm hạn mặn kỷ lục. Sản xuất và sinh hoạt của người dân sẽ bị ảnh hưởng lớn. Trong đợt mặn cao điểm này, các địa phương được khuyến cáo hạn chế tưới để giảm thiểu thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp. Sau đó, xâm nhập mặn có xu thế giảm dần đến cuối tháng 3.

3.500 hành khách và thủy thủ đoàn trên tàu du lịch Grand Princess neo đậu ngoài khơi San Francisco (Mỹ) đang được tiến hành xét nghiệm virus Sars-Cov2. Có ít nhất 35 người trên tàu có biểu hiện giống cúm trong suốt hành trình 15 ngày của tàu, nhiều người trong số họ đã hồi phục. Nguy cơ lây nhiễm Sars-Cov2 trên các con tàu du lịch tới San Fracisco được cảnh báo mức độ cao khi trước đó, có 2 hành khách  trên một con tàu khác có hành trình tới Mexico đã bị nhiễm bệnh và 1 trong 2 người đã chết. Chính quyền bang California đang nỗ lực liên hệ với 2.500 người đi cùng 2 hành khách nhiễm bệnh trên con tàu này.

Hàn Quốc hiện có thể xét nghiệm nCoV hơn 10.000 người mỗi ngày, có kết quả trong vài giờ với tỷ lệ chính xác hơn 90%. Là đất nước ngoài đại lục có tỷ lệ người nhiễm nCoV cao nhất, Hàn Quốc không áp dụng bất kỳ biện pháp hạn chế đi lại nào. Thay vào đó, họ tiến hành kiểm tra hàng trăm ngàn người ở khắp mọi nơi, từ các phòng khám cho đến những người lái xe qua trạm kiểm soát. Dịch bùng phát xảy ra chủ yếu ở Daegu, thành phố cách thủ đô Seoul khoảng 240 km về phía nam. Hiện số ca mới nhiễm bệnh tại Hàn Quốc đã giảm trong 3 ngày liên tiếp.

Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) vừa nhất trí cắt giảm thêm 1,5 triệu thùng dầu/ngày trong quý 2-2020, nhằm bảo vệ giá dầu trong bối cảnh kinh tế chịu ảnh hưởng từ đợt bùng phát Covid-19. Nhu cầu dầu mỏ dự kiến đã sụt giảm trên quy mô toàn cầu vì nhiều quốc gia giới hạn đi lại trong mùa dịch, dẫn đến hoạt động sản xuất và kinh doanh gián đoạn. Tuy nhiên, các thành viên Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ chỉ cắt giảm sản lượng như trên nếu Nga và các nước xuất khẩu dầu mỏ khác cũng hành động tương tự./.

(Ngọc Xuân biên tập)