Dom labik pajeng tuai tapa krong dalam  tỉnh Cần Thơ hu adat brei ngak bruk veik

Thủ tướng Rajaei bahrau hu Công điện 480 ka bruk duh bhap bini nao mai saong khik caga siam mekre salamat bruk nao mai dalam tuk padeih lễ 30/4 saong harei 1/5/2020. Tui nan, mbang padeih lễ thun ini rah tabiak dalam tuk taneh ia daok ngak tui panac ieu di Tổng bí thư, Akaok negar saong tacei pato di Rajaei ka pacang caga jit ruak Covid-19. Thủ tướng ieu dom mintri, jabat pambuak tal hu jalan ngak lagaih, njauk tui bruk pacang caga jit, khik ka bruk pajeng ba hu siam lagaih, duh ka bruk nao mai di bhap bini. Gam haong nan, daok ngak catang bruk pacang caga jit ruak pambuak haong  pasang iek, langyah dom bruk ngak suan gah siam mekre salamat jalan mbak.

“Dom sang bac tok mek hu tanut siam mekre salamat ala 30% iek tui  10 tanut njauk kreik pambah mbang, oh brei adat khik iek uranaih song peih bruk pato bac”, nan lac panuac di Mban tacei jalan pacang caga Covid-19 ban raya HCM. Mban tacei jalan bahrau ba tabiak  bộ tiêu chí tong yaom siam mekre salamat  dalam bruk pacang caga jit  di labik pato  mầm non song pato phổ thông. Tanut hu  điểm glong lac  dom sang bac  oh peih bruk brei radaih pajeng ba uranaih, anek saih , oh peih bruk mbang panang, bán trú, nội trú; hu balik brei dok karei. Điểm glaong di abih ka yaok tanut lac 10. Tong abih điểm ka bruk siam mekre salamat lac 100, kuhria tabiak phần trăm. Mong tui tanut siam mekre salamat bo sang bac hu adat brei peih pato veik halei oh, atau brei hu jalan ngak pasiam veik .

UB bhap bini tỉnh Đồng Nai bahrau hu harak payua tal dom gah dalam tỉnh ka bruk pacang caga jit Covid-19 meng ini tal abih harei 3/5. Tui nan, ieu bhap bini daok di sang, tuk hu bruk tabiak truh sang brei cuk khẩu trang, daok atah di gauk 1m. Dom labik pablei salih hu adat brei peih pabah mbang veik brei ngak ginup dom jalan pacang caga jit ruak, oh pataom gauk rilo jang 20 urang. Menuac dang akaok, po doanh nghiệp, labik ngak kayua drei khik iek, brei khik kajap prein yava ka urang ngak. Tỉnh jeng daok brei padeih dom bruk me-in sambai, dom bruk ravang iek saong dom bruk ngak adat di dom agama.

Dom labik pajeng tuai tapa krong dalam  tỉnh song meng  tỉnh ni tapa tỉnh deih di ban Cần Thơ hu adat brei ngak bruk veik. Sở Jalan mbak pajeng ba Cần Thơ hu kakei, tuk pajeng tuai, dom po gaiy tapa krong brei ngak tui dom bruk pacang caga  jit. Angaok  bến song ghe gilai brei hu  pano pathau khan pacang caga jit, hu ia jru rao tangin piah pametai anek ruak. Angaok ghe, gilai song jalan  trun  bến brei  phân ô, khik pa atah di gauk takik di abih urang ni song urang deih lac 1m.

Tỉnh Bạc Liêu daok kuhria pato pasram ka takik di abih lac 50% urang jakar di jabat chuyên môn meng pakat tỉnh tal pakat  xã taom gaok, ngak bruk tapak haong bhap bini bangsa takik hu pato pasram sap bangsa takik. Tal thun 2025, jaik 1.100 urang hu pato pasram di 10 tal bac tui 2 jalan ngak lac ilamu bangsa saong sap bangsa takk. Dalam vaktu 2019-2020, Bạc Liêu hu peih 3 tal pato pasram ilamu bangsa saong sap bangsa takik. Bruk peih dom tal bac ini piah pato pabak,  paglaong ilamu ka urang jakar ngak bruk bangsa.

Gah Y tế dunya WHO di bhum châu Âu hu panuac lac châu Âu dok hu sa bruk biak pandik harao oh  khin sahneng tal dalam dom sang  dưỡng lão, tuk urang metai di pak ni meblah jiak sa meteh urang metai kayua Covid-19. Di Cộng hòa Ai-len, labaih 55% dom urang metai kayua  Covid-19 lac dalam sang dưỡng lão. Di Pháp, bruk ni lac jiak 50%. Di Anh, tui Care England – gah iek glang urang prong thun  prong abih di negar ni, hu takik di abih 7.500 urang taha metai dalam dom sang  dưỡng lão, meblah labaih  40% dom urang njom  Covid-19 di Anh. Piah pacang cakak bruk ni, WHO hu panuac ieu dom negar châu Âu samar drah salih bruk ngak di dom sang dưỡng lão, pabak ginup pandap khik caga  y tế ka dom urang ngak bruk di pak ni.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte harei ini tabiak panuac brei dui atah tukvak pacang cakak di ban ine Manila tal harei 15/5piah pacang bruk njom mbak di Covid-19. Bruk patagok pasang iek jit dalam bhap bini hu peih praong di dom labik hu rilo menuac njaom ruak bahrau. Min di dom labik hu jit trun biar, dom bruk pablei salih saong sản xuất hu peih ngak veik. Philippines tal harei ini hu jaik 7.000 urang njom ruak Covid-19 saong hu 462 urang metai, lac 1 dalam 3 taneh ia hu menuac metai rilo di bhum Đông Nam Á, hadei di Trung Quốc saong Indonesia.

Ngoại trưởng Australia, muk Marise Payne hu panuac chỉ trích dom bruk jiak di ni  di  Trung Quốc angaok takik biển Đông, dalam nan hu bruk ginuh kram kapan ikan di  Việt Nam. Muk  Marise Payne ndom lac  Australia mboh suh sah ka dom bruk jiak di ni  angaok tasik biển Đông, dalam nan hu dom kham merat pacang cakak bruk patagok drap ar di dom negar karei, tabiak panuac lac padang dom  'quận hành chính' bahrau song bruk kapal tong ikan di  Việt Nam njauk kapan  hải cảnh Trung Quốc paoh  kram". Muk ndom lac: "Bruk prong di tuk vak ni lac tong abih dom gah patrun bruk ngak brei srau kadau song patrun bruk meriak gauk  piah bhap bini dunya  sahnang hatai pacang caga jit ruak prong Covid-19"./.

(Urang lang: Hani Pha – M. Phương – 24/04)

TRANG TIN 24/4/2020

Thủ tướng Chính phủ vừa có Công điện 480 về việc phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân và bảo đảm trật tự, an toàn giao thông trong dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5/2020. Theo đó, đợt nghỉ lễ năm nay diễn ra trong thời điểm cả nước tiếp tục thực hiện lời kêu gọi của Tổng bí thư, Chủ tịch nước và chỉ đạo của Chính phủ về phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan liên quan có phương án vận tải phù hợp, tuân thủ quy định phòng chống dịch, bảo đảm năng lực, chất lượng dịch vụ vận tải phục vụ tốt nhu cầu đi lại của nhân dân. Đồng thời tiếp tục duy trì nghiêm, hiệu quả việc kết hợp phòng, chống dịch bệnh gắn với tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông.

“Các trường học chỉ đạt tiêu chí an toàn dưới 30% xét trên 10 tiêu chí sẽ phải đóng cửa, không được chăm sóc trẻ và tổ chức dạy học”, đó là khẳng định của Ban chỉ đạo phòng chống Covid-19 TPHCM. Đơn vị này vừa ban hành bộ tiêu chí đánh giá an toàn trong phòng chống dịch tại cơ sở giáo dục mầm non và giáo dục phổ thông. Tiêu chí được điểm cao là những trường không tổ chức xe đưa rước trẻ em, học sinh; không tổ chức hoạt động ăn sáng, bán trú, nội trú; có phòng cách ly đúng quy định. Điểm tối đa cho mỗi tiêu chí là 10. Tổng điểm tiêu chí an toàn là 100, quy ra phần trăm. Tuỳ theo tiêu chí an toàn mà trường học được hoạt động hay không, hoặc phải có biện pháp khắc phục.

UBND tỉnh Đồng Nai vừa có văn bản hỏa tốc gửi các sở, ban ngành và địa phương trên địa bàn về thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 từ nay đến hết ngày 3/5. Cụ thể, yêu cầu người dân chỉ ra khỏi nhà khi thực sự cần thiết và phải đeo khẩu trang, giữ khoảng cách tiếp xúc 1m. Những cơ sở kinh doanh hàng hóa dịch vụ được phép hoạt động phải thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng, chống dịch tại cơ sở, không tập trung quá 20 người. Người đứng đầu chủ doanh nghiệp, cơ sở sản xuất phải chịu trách nhiệm áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch tại cơ sở do mình quản lý, đảm bảo sức khỏe cho người lao động. Tỉnh vẫn tạm dừng các dịch vụ vui chơi giải trí, hoạt động tham quan du lịch và các nghi lễ tôn giáo, tín ngưỡng, thờ tự trên địa bàn.

Các bến khách ngang sông nội tỉnh và liên tỉnh tại TP.Cần Thơ đã được phép hoạt động trở lại. Sở Giao thông Vận tải Cần Thơ yêu cầu, khi vận chuyển hành khách, các chủ bến khách ngang sông phải thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch. Trên bến và phương tiện phải có pano tuyên truyền phòng, chống dịch, có trang bị dung dịch rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn. Trên phương tiện và đường dẫn xuống bến phải kẻ vạch phân ô, phải đảm bảo khoảng cách tối thiểu người với người là 1m.

Tỉnh Bạc Liêu có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng tối thiểu 50% cán bộ, công chức, viên chức của cơ quan chuyên môn từ cấp tỉnh tới cấp xã tiếp xúc, làm việc trực tiếp với đồng bào dân tộc thiểu số được bồi dưỡng tiếng dân tộc thiểu số. Đến năm 2025, gần 1.100 người sẽ được tổ chức bồi dưỡng 10 lớp ở hai hình thức là kiến thức dân tộc và tiếng dân tộc thiểu số. Riêng giai đoạn 2019-2020, Bạc Liêu đã tổ chức ba lớp bồi dưỡng kiến thức dân tộc và một lớp tiếng dân tộc thiểu số. Việc tổ chức các lớp này dưỡng nhằm cập nhật kiến thức về văn hóa của các dân tộc thiểu số, nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức nói chung và đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc nói riêng.

Sau đây là một số tin thế giới:

Tổ chức Y tế Thế giới tại khu vực châu Âu lên tiếng cảnh báo châu lục đang chứng kiến một bi kịch nhân đạo không thể tưởng tượng nổi trong các nhà dưỡng lão, khi số người chết tại đây chiếm gần một nửa số ca tử vong vì Covid-19. Tại Cộng hòa Ai-len, hơn 55% ca tử vong do Covid-19 là trong các nhà dưỡng lão. Ở Pháp, con số này là gần 50%. Tại Anh, theo Care England - tổ chức chăm sóc người già lớn nhất nước này, đã có ít nhất 7.500 người già thiệt mạng trong các nhà dưỡng lão, chiếm khoảng 40% tổng số nạn nhân Covid-19 tại Anh. Để ngăn chặn bi kịch này, WHO kêu gọi các nước châu Âu phải khẩn cấp thay đổi cách thức hoạt động của các nhà dưỡng lão, trang bị đầy đủ đồ bảo hộ y tế cho các nhân viên làm việc tại đây.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte hôm nay tuyên bố gia hạn lệnh phong tỏa tại Thủ đô Manila tới ít nhất ngày 15/5 trong nỗ lực ngăn chặn sự lây nhiễm của Covid-19. Việc nâng cao kiểm dịch trong cộng đồng sẽ được mở rộng đối với các khu vực gia tăng số ca nhiễm mới. Tuy nhiên, tại các khu vực có diễn biến dịch bệnh thuyên giảm, các hoạt động thương mại và sản xuất sẽ dần được nối lại. Philippines đến nay ghi nhận gần 7.000 ca nhiễm Covid-19 với 462 ca tử vong; là 1 trong 3 quốc gia có số ca tử vong cao nhất tại Đông Nam Á, sau Trung Quốc và Indonesia.

Ngoại trưởng Australia, bà Marise Payne chỉ trích các hành động gần đây của Trung Quốc ở Biển Đông, gồm vụ đâm chìm tàu cá Việt Nam. Bà Marise Payne nói rằng Australia lo ngại về "một loạt sự cố và hành động gần đây" ở Biển Đông, trong đó có "những nỗ lực nhằm ngăn cản hoạt động phát triển tài nguyên của các quốc gia khác, tuyên bố lập các 'quận hành chính' mới và vụ tàu đánh cá Việt Nam được cho là bị tàu hải cảnh Trung Quốc đâm chìm". Bà cho rằng: "Điều quan trọng tại thời điểm này là tất cả các bên kiềm chế hoạt động gây mất ổn định và giảm căng thẳng để cộng đồng quốc tế có thể toàn tâm toàn ý ứng phó đại dịch Covid-19"./.

(Ngọc Xuân biên tập)