Thuận Bắc lac huyen bhum ceik daok di gah barak tỉnh Ninh Thuận, dalam huyen hu labaih 43.000 menuac, dalam nan urang bangsa takik meblah labaih 63%. Bruk ngak mbang diuk rai di mikva pagam pambak tame bruk ngak nong. Yau nan min, kayua taneh riya thu lagu saong bhian hu pandiak bhang tua riya, nan ye raidiuk bhap bini gaok rilo kan kandah. Anak bruk yau nan, huyện thau lac bruk patrun kan kathaot lac bruk praong brei ngak dahlau, pataom tame tacei pato dom jabat, dom gah chuyen mon saong dom xã nao pasang iek, duah thau baoh sang kathaot, padang dom jalan ngak lagaih saong yaok palei.

Jalan ngak gheih, hadah krah di huyen Thuận Bắc, nan lac dom urang di Mban tacei jalan patrun kathaot di huyen tuk halei jeng trun puk palei duah thau hatai sahaneng saong bruk ngak mbang anak meta di yaok baoh sang, meng nan brei parabha phun jien piah daong ka bhap bini peih ngak dom danak dak patrun kathaot ka nyu lagaih. Ong Nguyễn Văn Lắm, Akok Kapol Urang ngak nong huyện Thuận Bắc brei thau: Piah ngak hu bruk patrun kathaot tui tanut ba tabiak ka urang dalam kapol urang ngak nong, yaok thun, Kapol pok panuac tagok UB bhap bini huyen brei palih ruah bruk ngak, piah ba mai kein laba glong abih. Meng akaok thun 2021 tal ini, Kapol urang nong pasang iek saong peih brei phun jien mesre labaih 1,1 tỷ đồng ka labaih 100 baoh sang daok di dom xã Bắc Sơn, Lợi Hải, Phước Chiến raong pabui juk tui chuỗi giá trị; raong limo palimek, manuk palao dalam bein, pala phun đinh lăng. Rilo labik, urang jakar daok nao gam haong mikva dalam bruk pala drak, raong lang, meng nan, dom bruk daong tuk camereip ba mai kein laba, daong palagaih ka dom baoh sang yam tagok tabiak truh kathaot.

Piah ngak brei patrun kan kathaot hu khang kajap, huyen Thuận Bắc brei quy hoạch piah cakrok patagaok tani tanat phun pala, athur raong tui jalan lagaih saong langik tasik pak ini. Tal urak ini, abih tih taneh salih janih phun pala angaok taneh ngak padai hu labaih 350 ha; padang ngak saong pambak praong rilo bruk ngak nong yau: Bruk ngak “1 njauk, 5 trun” angaok phun padai; bruk pala phun mbang baoh; ngak padai mblang hamu praong; pala phun măng tây xanh, phun nha đam…ba mai kein laba glong. Langyah bruk kurang taneh pala drak; daong baoh sang kathaot, jaik kathaot mesre phun jien buh tame ngak patagok kinh te hu caik hatai, iek praong, pachreih ba dom baoh sang kathaot jhul khang bruk pala drak, patagok jien mek tame. Sa-ai Katơr Mít, daok di palei Đá Mài Dưới, xã Phước Kháng brei thau: Thun 2017, baoh sang dahlak hu karja brei 1,2 sào taneh saong hu Gilang pariak Sarak karja brei mesre 50 trieu đồng, dahlak pala 1 sào rabai saong raong 2 drei limo binai. Meng bruk pala drak saong raong glang, daong ka sang dahlak hu tani tanat raidiuk, yam tagok tabiak truh kathaot.

Gam haong bruk daong cak rok pala drak, raong glang, bruk pato bruk ngak gam duah bruk ngak jeng hu rilo siam lagaih. Dalam thun 2021, huyen pambuak saong gah pato bruk ngak pato ka 80 urang ngak di palei, rilo urang bac hu ba ilamu bac megru tame bruik ngak, paglong kein laba di phun pala, athur raong. Langiu di nan, labaih 500 urang ngak karei jeng hu duah brei bruk ngak.  Dom sarak an sinh xa hoi, daong patagok bruk pato pakai, y tế, sang danaok…hu peih ngak ginup, ngak brei bruk siam mekre birau dalam tuk patrun kathaot di palei. 

Huyện Thuận Bắc kham merat ngak brei patrun baoh sang kathaot 3% dalam thun 2022. Piah ngak hu bruk ba tabiak nan, huyen daok brei jhul khang bruk pathau khan, daong ka bhap bini paglong jalan sahaneng, yam tagok patruh iek, patrun kathaot khang kajap; peih ngak dom danak dak daong patagok gah ngak nong, palei pala; peih ngak sumu gauk sarak pato pakai saong duah bruk ngak, iek praong bruk ba urang nao ngak bruk di negar langiu. Paglong kein laba dom danak dak an sinh xa hoi, ba mbuan lagaih ka urang kathaot hu mbang tui dom dịch vụ xa hoi; rik daong paglong raidiuk, jhul patagok kinh te - xa hoi di palei./.

Urang lang: Ai Nghiem - 6/1/2022