Tui pathau khan angaok The New England Journal of Medicine, sa adit nao takai labaih 3 tuk meda trun hu 35% tal 40% bruk ba tal ruak tim mạch. Tạp chí Natural di Mỹ jeng hu roh duah mboh lac, urang umo labaih 60 thun, sa adit klau harei, yaok mbang nao takai labaih 45 minit, meda pacang hu ruak var anak var likuk di urang taha (Alzheimer). Sa adit nao takai labaih 7 tuk, meda trun hu 20% ruak ung thư tasau, pasiam hu 50%  ruak meik saradang tuyp II. Yau nan, kol drei tok nao takai klau mbang yaok harei, yaok mbang 10 minit jeng daong trun huyết áp.

Tập thể dục gam gam daong trun huyết áp, min oh njauk lac urang halei jeng hu tukvak piah nao takai 30 minit yaok harei.

- Tui Prevention, dom urang roh duah Đại học bang Arizona (Mỹ) mboh lac, tok nao takai yaok mbang 10 minit saong klau mbang dalam sa harei lac jalan ngak siam jang daong pasang iek huyết áp duk saong bruk nao takai gam gam dalam 30 minit. Tui nan, bruk nao takai katut tukvak hu daong trun huyết áp tâm thu di urang ruak di var pagaiy saong var melam (dreih yau nao takai 30 minit) saong daok daong khik trun huyết áp di pagaiy harei hadei.

Tiến sĩ Glenn Gaesser, sa urang roh duah praong di kapul brei thau, piah ba mai siam mekre jang, drei njauk nao takai samal yau daok trễ sa bruk pagun praong. Meda nao takai di var pagaiy dahlau di tuk nao ngak bruk, tukvak padheih cala pandiak, hadei var melam.

Taphia di nan, piah pasang iek huyết áp, urang ruak njauk takik mbang mbak (takik jang 5g sara sa harei); mbang ralo njam hijao, baoh kraoh; takik mbang pandap hu rilo cholesterol saong axít béo no; mbang ginup kali saong dom yếu tố vi lượng. Khik kilo siam ngan saong chỉ số rup pabhap (BMI) meng 18,5 tal 22,9; kham merat khik vòng tian ala 90 cm di urang likei saong ala 80 cm di urang kumei; kham merat trun kilo meyah lamek kilo. Urang ruak njauk takik menyum alak, mbia; padheih njuk pakao hala atau pakao lào; plaih sahaneng, căng thẳng thần kinh; caik hatai thư giãn, padheih padhaiy siam; plaih gaok la ar chip.

Tagok huyết áp daok ieu lac glaong huyết áp, nan lac bruk darah nduac  saong tagok gam gam. Sa urang lac tagok huyết áp tuk huyết áp tâm thu meng 140 mmHg tagok saong atau huyết áp tâm trương meng 90 mmHg tagok. Ini lac sa ruak oh njaom mbak bhian mboh di dunya, ngan saong dom biến chứng trak yau tai biến mạch máu não saong dom ruak tim mạch karei.

-Ruak meda ba tal tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim, suy thận, sup meta... Dom biến chứng ini ngak jhak trak tal urang ruak, ngak joh jo atau metai.