Mesup 6/10, TP.HCM  peih bruk pok meyaom kapul urang daong pabak bruk saong hu mbaok dong pacang caga jit COVID-19 di ban raya. Urang hu caik sa minit hadar dom urang  y tế, menuac pacang caga jit song urang metai kayua  jit  COVID-19. Tal urak ni, ban raya  taduan hu bruk  daong pabak di 6.599 urang jakar, urang  y tế meng 40 sang iek ruak  di dom mintri, dom gah trung trương song 37 sở y tế di dom tỉnh ban. Dalam nan hu 1.251 bác sĩ, 2.813 điều dưỡng, 289 kỹ thuật viên song  160 urang  y tế hu mbaok ngak bruk di dom sang iek  ruak dã chiến, sang iek ruak pasaim ruak, pabak pren  song dom labik brei dok karei. Taphia di nan dok hu  4 pasak pabak pren kayua mintri  Y tế  padang ngak ngan song  2.086 urang jakar, menuac ngak. Mintri Quốc phòng jeng pabak  1.434 y bác sĩ piah dong ka ban raya. Hu  3.385 giảng viên, sinh viên meng dom sang bac đại học, cao đẳng, labik pato pakai gah y di mintri, gah trung ương hu mbaok tame dong ka ban raya  mek mẫu dut iek, klauk jru vắc xin; ban raya jeng taduan hu bruk rik dong di dom urang halan hatain di dom agama, dalam nan hu dom urang um daok sit min oh huac kan kandah glaih glar.

Biar harei 6/10 di Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, amuk Robyn Modie, Đại sứ Australia di Việt Nam hu jao gac ka Thứ trưởng Mintri Y tế, lac ong Trương Quốc Cường 300.000 mbang vắc-xin AstraZeneca ngak di Australia gam haong rilo jamriak, pandap y tế. Tal urak ini, Australia hu jao ka Việt Nam labaih 700.000 mbang vắc-xin (dalam abih tih 1 triệu 500 rabau mbang vắc-xin hu gah Australia sanya blaoh). Australia jeng hu panuac lac daong pabak ka Việt Nam 3 triệu 700 rabau mbang vắc-xin dalam vaktu anak tal tapa ginum biai njauk gauk haong UNICEF saong Mintri Y tế Việt Nam, patagok dom vắc-xin Australia sanya daong ka Việt Nam tagok tal  5 triệu 200 rabau mbang, yaom 60 triệu đô-la Australia (AUD). Jeng dalam harei nan, Thủ tướng Phạm Minh Chính hu harak thư dhar phor Thủ tướng Australia Scott Morrison  ka bruk daong brei biak hu yaom glaong ini.

UBND tỉnh Bình Dương brei thau lac njauk hatai song bruk ba tabiak di UBND ban raya .HCM, brei adat pajeng ba chuyên gia, urang ngak nao mai ngak bruk tapa dom tỉnh, saong brei adat ka rahra  peih radaih di drei di dom tỉnh jiak tapen 2 tỉnh, gam tui dom bruk brei pabak hu. Min, ngan song bruk pajeng ba chuyên gia, urang ngak meng tỉnh ni tapa  tỉnh deih meng radaih ôtô, UBND tỉnh Bình Dương hu panuac lac  ngan song urang bahrau klauk sa mbang vắc xin hadei di 14 harei ye brei hu harak dut iek mboh âm tính yaok 7 harei 2 mbang (tagok sa mbang dut iek ngan song bruk batabiak di ban raya.HCM).  Daok menuac nao mai meng TP.HCM - Bình Dương meng radaih di drei, UBND tỉnh Bình Dương jeng khan lac tok brei adat ka urang hu klauk ginup  2 mbang vắc xin song hu harak dut iek  âm tính yaok mbang 7 harei /2 mbang  nao mai (oh yau ban raya  .HCM batabiak lac hu gam urang hu klauk sa mbang hadei di 14 harei  song dut iek 7 harei sa mbang.

Mon 10 meteh melam blaoh, yaok rabau menuac meng dom tỉnh gah Meraong nao palei meng yaok ratuh radaih patuh 2 kong hu Cảnh sát giao thông pambuak haong dom gah chức năng karei di ban Đà Nẵng ba tame jalan lubang nao gah  tỉnh Thừa Thiên Huế. Ini lac mbang camereip abih radaih hu nduac tapa lubang jalan radaih atah 6km nao dalam ceik Hải Vân. Dom harei akaok bilan 10, yaok pluh rabau menuac meng dom tỉnh, ban gah meraong patui gauk nao palei meng radaih patuh 2 kong. Tuk nao tapa Đà Nẵng, urang njauk nao tapa đèo Hải Vân biak kan kandah, mbuan hu bala, abih di nyu lac tuk hajan, ngin. Kayua yau nan ye, urang pan akaok ban Đà Nẵng hu ginum biai njauk gauk haong Cty CP Đầu tư jalan mbak Đèo Cả - labik khik iek jalan lubang Hải Vân brei peih jalan lubang ka mikva nao tapa.

Harei kabroi, Jabat Cảnh sát pasang iek Công an Quận 8, ban raya .HCM hu yar harak khởi tố bruk  hình sự, khởi tố bị can soong pakauk oh brei nao tabiak  truh labik dok ngan haong 3 urang lac Liêu Tuấn Trọng (ndik tapui thun 1971), Huỳnh Thị Cẩm Hương (ndik tapui thun 1974) song Liêu Thanh Thảo (ndik tapui thun  1998, lac duik song anek kamei di  Trọng) piah ngak cambaih ka bruk  “cagar veik urang ngak bruk ”. Hu thau, harei 24/9, di boh sang 618/18 jalan Phạm Thế Hiển, Phường 4, Quận 8, kapul urang y tế dalam nan hu bác sĩ Ngô Quốc Phong song  Nguyễn Hoàng Nam dok ngak bruk dut iek  COVID-19 cộng đồng ye Liêu Tuấn Trọng ieu ye que dut iek  COVID-19 piah mai sang eng drei dut iek.  Huac lac bruk eng drei dut iek oh njauk, brei kết quả oh cambaih laih, BS Ngô Quốc Phong oh njauk hatai ye que dut iek. Meng bruk ni , 2 urang kamlah gauk, hu urang y tế Nguyễn Hoàng Nam pacang veik. Tuk ni, Huỳnh Thị Cẩm Hương, Liêu Thanh Thảo mai tal, mek kapan, gaghe  galam tame  2 urang y tế.

Viện Y tế Negar Italia harei kabroi brei thau, 7 bilan hadei di tuk klauk mbang klauk ka 2, vắc-xin COVID-19 ngak tui ilamu mRNA mboh lac menuac sia dalam taneh ia ini jeng daok khik hu siam lagaih, tani tanat.  Gam haong pathau khan hu Viện Y tế Negar pabak brei, Mintri Y tế Italia brei pasang iek dữ liệu kuhria tal harei 29/8 di labaih 29 triệu menuac hu klauk ginup 2 mbang vắc-xin mRNA, rilo meng lac vắc-xin kayua Pfizer haong Moderna ngak.  Tapa nan mboh lac dalam dom menuac sia Italia hu klauk vaccine bloh, 7 bilan hadei di tuk klauk mbang 2, prein caga njom mbak COVID-19 jeng daok di tanut 89%, saong 6 bilan hadei di tuk klauk vaccine, plaih hu bruk tame sang iek ruak tal 96%, saong plaih hu metai tal 99%. Bruk hu khan brei thau bahrau ini nyu karei jang bruk roh duah kayua Pfizer peih ngak bahrau ini, mboh lac, hadei di tuk klauk mbang 2 jaik 6 bilan, prein pacang njom mbak COVID-19 di vắc xin Pfizer samar trun, meng 88% trun daok 47%.

Nhà thờ pakat negar Mỹ di ban ine - Washington harei 08/10 hu tong 700 mbang chuông piah pahadar 700 ribau urang metai kayua jit Covid-19. Bruk ni, tui kuhria hu dui atah dalam 70 minite piah hadar dom urang metai kayua jit Covid-19 meng di tuk jit ruak ni rah tabiak di Mỹ. Nhà thờ pakat negar Mỹ jeng hu peih ngak bruk ni di bilan 6 tuk dom urang metai kayua Covid-19 yam tapa 600 ribau.

Anak bruk yaom khí đốt gam gam tagok tal tanut glaong bharau, kapul 5 taneh ia EU hu Cộng hòa Séc, Romania, Hy Lạp,  Prang, Tây Ban Nha hu panuac ieu peih bruk duah thau makna ngak brei yaom khí đốt di châu Âu tagok glaong di abih dalam dom harei tapa. 5 taneh ia ini jeng hu panuac ieu ba tabiak dom adat pablei salih khí đốt haong gauk piah trun yaom khí đốt tagok khang, saong ieu brei hu bruk pambuak gauk khang kajap jang di dom taneh ia dalam bruk blei khí đốt./.

Urang lang: H.Pha & M.Phuong – 07/10/2021