Tui kuhria mboh di Mentri Công an, thun 2018, dalam negar hu labaih 1.500 mbang xâm hại uranaih. Dalam nan hu labaih 1.200 vụ án xâm hại tình dục, meblah tal 82% saong hu labaih 1.100 uranaih njauk xâm hại. Giao cấu, hiếp dâm, dâm ô, bạo hành nan lac 4 bruk phạm tội rah tabiak rilo di abih. Jeng dalam thun bloh, hu labaih 2.000 mbang taong paoh gauk dalam sang bac. Ini lac bruk daok ngak duh hatai rilo menuac urang. 

Bruk tabiak mbaok saong cakrok patagok bal glai bal klo, kan pasang iek di mạng xã hội daok ngak ka bruk bạo lực học đường, bạo hành biến tướng srau dhau. Njauk kateik greik tame labik oh hu jalan tabiak, rilo anek saih lac nạn nhân dalam dom mbang taong paoh gauk dalam sang bac, xâm hại tình dục laik tame trầm cảm, srau kadau jalan sahneng, gaok mai nao duah jalan metai. Hu oh takik anek saih ndom lac, bruk labaih meteh dom bruk bạo lực rah tabiak dalam sang bac daok ngak ka dom anek saih mboh huac, mboh duh hatai:

    “- Tuk puac dom tin tức yau nan adei mboh biak huac saong tuk halei jeng saneng lac dom bruk nan meda rah tabiak haong drei.

    - Adei mboh biak nit  ka dom ayut sahabat dalam clip nan kayua dom ayut oh khin dang tagok pacng khik rup drei, tok thau chịu đựng min.

  Di daknak dak tư vấn adat hukum ka anek saih trung học phổ thông di bal raya HCM bahrau ini, amuk Bùi Thị Hòa, Phaok akaok Trung ương Kapul urang kamei Việt Nam ndom lac hu rilo makna ba tal bao lực học đường min mboh rilo di abih nan lac bruk takik thau ka adat hukum, ka quyền uranaih di anek saih saong di bol bhap rahra. Bruk ini brei mboh cambaih tuk di danak dak hu biak rilo anek saih oh thau hu yau habar iew lac xâm hại saong njauk xâm hại, tuk halei iew lac bạo lực học đường saong halei lac jalant piah ka dom adei pacang khik rup di drei…

Ong Nguyễn Văn Tính, Phaok akaok Duk Pacang khik – iek glang uranaih saong Bình đẳng giới, Sở Lao động, Thương binh saong Xã hội TPHCM, lac:  “Dalam Bộ luật Hình sự tacei lac urang umo ginup 14 thun tal ala 16 thun njauk taduan trách nhiệm hình sự ka tội biak nghiêm trọng saong đặc biệt nghiêm trọng. Daok ginup 16 thun ye njauk taduan trách nhiệm hình sự ngan haong taong abih tội. Yau nan min, tuk khaol dahlak nao trun tư vấn di dom sang bac trung học phổ thông ye mboh lac urak ini rilo anek saih jeng ndom lac tuk dom adei ginup 18 thun vi phạm hình sự meng njauk daok guk. Saong jeng hu oh takik urang ngak amaik ngak ame jeng saneng yau nan, nan ye ảnh hưởng biak rilo tal bruk ini. Kadha ini ngak ka OH takik anek saih ngak suan bo oh thau.”.

Dalam tuk nan, Luật sư Trần Thị Ngọc Nữ, akaok Chi hội luật sư, Hội Bảo vệ quyền uranaih bal raya HCM ndom lac, taphia di bruk mong iek paglaong dom tanut taong phạt hình sự ye bruk tư vấn adat hukum, pathau khan njauk ngak ka nyu cambaih laih jang jhui ngak meng ngak yau tukvak tapa:“Sang bac njauk patui jalan jhul khang bruk pathau khan ka pacang caga xâm hại tình dục ka anek saih. Dom sang bac jeng njauk hu jalan pacang khik anek saih siam jang saong tacei pato dom adei rilo jang kỹ năng sống, likei kumei samu gauk… Anek saih njauk hu kỹ năng, jalan ngak piah pacang khik rup drei eng saong thau diuk rai khang kadang, oh caik ka ayut sahabat jak ba, katung dui.”.

    Tui rilo chuyên gia tâm lý, gam haong bruk daong, tư vấn, tacei ba jalan dalam sang bac saong baoh sang, yaok anek saih njauk eng drei pabak ilamu kiến thức adat hukum, pabak kỹ năng piah patrun patakik dom kadha oh siam ba mai ka rup drei. Tuk thau cambaih hukum saong quyền uranaih, tuk hu pabak ginup abih kỹ năng pacang khik saong langyah bruk rah tabiak, yaok anek saih meda hu thau jalan pacang khik rup drei anak dom bruk bạo lực, xâm hại tuk halei jeng hu di gah langiu  xã hội./.