Pathau mikva saong taong abih gauk! Tukvak tapa, rilo puk palei daok ba tangin, rik pren yava tame khik ramik saong patagok nghệ thuật meng kan di bangsa Khmer, dalam nan hu phleing ngũ âm. Baha Đom Pon Pek, xã Đôn Châu, huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh lac sa dalam dom labik rik daong khik ramik nghệ thuật meng kan nan. Abih di nyu nan lac, labik ini ieu pataom hu dom menuac piah patui khik bruk nan, lac dom kamei dara di puk palei. Ngọc Tươi – urang vak di rayo sap ndom Việt Nam daok di bhum taneran kraong Cửu Long hu kadha vak brei thau kapul phleing ngũ âm ini. Daa mikva saong taong abih gauk tui pang:   

Pandiak takik saong dom mbang hajan ngak brei lingik li-an bingi, gam saong sap phleing ngũ âm yava tagok meng gah dalam baha Đom Bon Pek, yau khin dui takai urang nao tapa. Dalam abih dom lễ hội halei di bhap bini Khmer, jeng oh kurang hu kapul me-in phleing ngũ âm. Kayua yau nan ye, labaih 6 thun tapa, Thượng tọa Tạ Ngọc Cồ - Sư cả gam saong  Phật tử baha Đom Bon Pek kham merat padang hu 2 kapul kumei me-in phleing ngũ âm (yaok kapul hu 6 urang) umo meng 15 tal 22 thun, ngan saong yaom jien buh tame jaik 200 triệu đồng. Thượng tọa Tạ Ngọc Cồ brei thau:  

 “kapul phleing ngũ âm hu meng lavik rai, gaok tuk hu pandar piah hòa âm phối khí saong alat ragam negar langiu, yaom lac pang mboh karei min meyah suai lavik ye meda lai căn saong lahik nao ilamu meng kan di bangsa. Gah baha khin pato pakai padang kapul dom urang daok ranaih me-in phleing ngũ âm piah dui pachreih bruk sangka di dam dara tal ilamu bangsa drei ralo jang”.

Tuk camereip, bruk jak ba dom kamei dara hu mbaok tame kapul phleing ngũ âm gaok oh takik kan kandah, hu ralo panuac ndom karei di gauk, kayua meng lavik mai bruk me-in alat ragam bangsa Khmer jeng lac bruk di likei. Min Thượng tọa Tạ Ngọc Cồ - Sư cả baha Đom Bon Pek, kham merat langyah brei mikva thau lac: bruk khik ramik ilamu meng kan di bangsa lac bruk di abih gauk, oh lac likei atau kamei. Livik livik harei, hu mikva pachreih tui, kapul phleing ngũ âm baha Đom Bon Pek dui pachreih hu ralo kamei dara dalam puk palei saong phum sroc jaik taphia hu mbaok tame. Adei Thạch Thị Nguyệt, urang hu mbaok dalam kapul phleing ngũ âm kamei baha Đom Bon Pek labaih 5 thun, ndom lac:   

 “Adei biak sambai tuk hu mbaok tame kapul phleing ngũ âm, adei kham merat pasram megru piah thau me-in phleing ralo jang piah khik ramik ilamu nghệ thuật meng kan Khmer.

Dalam phleing ngũ âm hu dom alat ragam lac: Rô - Niết – ek,   Rô - Niết - thung,  ginang Sakhô - somphô, Sakhô - thôm, capi Cò, Bộ cồng praong saong sit Pét - Kuông - Thôn; Rô - Niết - đek, Srolay... Khin me-in siam janih alat ragam halei jeng brei hu kỹ năng saong hatai takre meng ngak jeng dom ragu lai li-ar.

Thượng tọa Tạ Ngọc Cồ hu pato tapak ka dom adei me-in dom janih alat ragam dalam dàn nhạc ngũ âm saong daa dom urang hu ralo ilamu mai baha pato jalan parang me-in alat ragam Khưm, Tà Khê, T’rô... ka kapul phleing ngũ âm. Meng harei padang tagok tal urak ini, kapul phleing ngũ âm kamei baha Đom Bon Pek gam gam hu daa nao parang me-in duh ka lễ hội dalam, langiu phum sroc saong bhian hu mikva pok meyaom. Ong Thạch Lột daok di phum Đom Bon Pek, iek gah kapul phleing ngũ âm kamei lac:

“Mikva biak anit ranam, pok meyaom kayua dom kamuan lac kamei bo me-in phleing hu siam saong ba tangin tame khik ramik alat ragam meng kan di bangsa”. 

Piah paglaong bruk me-in alat ragam meng kan, tukvak tapa, gah baha hu brei dom urang dalam kapul phleing ngũ âm nao pasram megru di sang bac Đại học văn hóa Nghệ thuật di taneh ia CamPuChia. Ong Huỳnh Suông daok di phum Ba Côi, xã Đôn Châu, ame di adei Srây Rót, brei thau hatai bui sambai tuk anek drei hu baha brei nao bac, khan lac:

 “Dahlak biak bui sambai, yaom lac anek dahlak lac anek kamei min nyu takre ilamu nghệ thuật, lac likei atau kamei, daok di ban sit atau palei pala, Đảng saong karja biak sangka saong pachreih yaok bangsa brei khik ramik saong patagok ilamu meng kan”.

Sap phleing ngũ âm yava tagok yau sa panuac hadar bhap bini Phật tử Khmer gam ba tangin tame khik ramik saong patagok ilamu nghệ thuật di bangsa VN, jeng yau ilamu nghệ thuật meng kan di bangsa Khmer./.