Yaom padai di bhum taneran krong  Cửu Long gam gam tagok glong

Jit ruak Chikungunya daok nkom mbak samar di 12 tỉnh, ban di Campuchia, dalam nan hu 3 jaik tapen negar haong Việt Nam lac Tbong Khmum, Ta Keo, Kampot. Tal harei 1-8, hu 1.020 urang njom. Piah caga pacang jit ruak Chikungunya, gah y tế tỉnh Bình Phước daok pambuak bruk haong dom puk palei jhul khang bruk pametai quăng di dom huyện biên giới, pasang iek, taong yaom, mek klaak dom pandap caik ia piah oh daok labik ka jamaok mebaoh. Tui gah Y tế dunya (WHO), Chikungunya lac ruak kayua virus pambak tapa menuac meng jamaoki Aedes njom ruak. Dahlau meng ruak ye mboh pandiak, pandik talang talaih biak khang, pandik akaok, khin taglaoh ta-ok, glaih glar saong tabiak mban; nyu dreih yau ruak pandiak darah. Kayua yau nan ye, meyah oh hu tui iek catang saong patrhau khan praong dalam ka bru pacang caga ruak, jit ruak ini mbuan njom mbak.

Ubbhap bini  xã Long Sơn (ban  Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) brei thau,  harei 13-8, brei yah klaak  12 danak dak padang ngak oh hu adat taom dar labik  danak dak  Tổ hợp Hóa dầu gah merong. Pambuak tal bruk  padang ngak sang  xưởng piah duh ka danak dak, rilo kapul nyaom, menuac urang hu mek  khoáng sản suan hukum , lih mek taneh ngak nong  piah padang ngak suan hukum. Hu 112 labik njauk langyah, dalam nan hu  14 doanh nghiệp song  64 urang  taduan tong phạt, dok veik tok đóng phạt min oh pasiam veik bruk ngak suan. Tui kuhria tal abih bilan  10, Jabat  chức năng pacap brei yah klaak tong abih dom labik padang  ngak bo oh eng drei yah klaak.

Jabat duah thau, CA ban raya HCM bahrau ngak salah harak pabak bruk pasang iek, duah thau, payua tapa Viện Kiểm sát ban raya HCM, ieu truy tố dom urang pambuak tal bruk Lê Quốc Tuấn  (33 thun, daok ieu lac Tuấn “Khỉ”, daok di Củ Chi) cuh matai 5 urnang di Củ Chi di puac bilan 1 meng bloh. Tapa pasang iek duah thau, hu pabak bruk truy tố 18 urang ka dom dus: Khik piah drap ar kayua urang karei blah mek; khik piah phao ndao suan hukum, padauk pacang tội phạm saong oh tacei tabiak  dom kol hu dus. Dahlau di nan, Viện Kiểm sát bhap bini TPHCM hu bayar hồ sơ ka công an, pandar duah thau pabak veik. Tapa pasang iek duah thau, hu cap mek gac Trần Quốc Đạt hadei di 1 tukvak nduac truy nã. Hu thau, tal tukvak ini, sang dom urang njauk bala hu harak ndok bayar labaih 2,2 tỷ đồng, dalam nan hu 1 urang ndok bayar 1,6 tỷ đồng.

Dom harei tapa, yaom padai di bhum taneran krong  Cửu Long gam gam tagok glong. Di dom huyện Tân Hồng song Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp, janih padai yaom tagok khang di abih dalam tuk vak ni lac  padai  IR504,  pablei di mblang hamu yaom 5.700 đồng/sa kg, tagok labaih  200 đồng/ sa kg dut song adit dahlau . Tuk padai  Hè Thu 2020 jiak yuak abih, ni jeng llac bruk bui sambai ka dom  doanh nghiệp jang yau urang nong dok khik piah padai meng  vụ dahlau. Makna di bruk tagok yaom lac kayua drak pasa pablei tabiak negar langiu dok siam, gam song bruk Hiệp định pablei salih tự do Việt Nam-EU (EVFTA) bahrau ba tame pandar di harei  1/8 meng bloh  hu ba siam mekre tal gah padai brah.

Yaom meh SJC dalam taneh ia mesup 14/8 tagok veik, rilo doanh nghiệp tagok yaom pablei tabiak jaik 2 triệu đồng yaok mbaik, jeng 57,8 triệu đồng. Tui nan, Công ty meh pariak patau quý Sài Gòn tabiak yaom blei tame lac 54,95 saong pablei tabiak 57,72 triệu đồng sa mbaik. Yaom meh dunya lac 1.955 USD/ounce, tagok jaik 3 USD/ounce duk saong mbang dahlau. Min yaom ini jeng daok biar jang tuk akaok adit tal 74 USD/ounce.

Quốc hội Li-băng bahrau brei tapa sarak ka bruk samar dui atah 2 adit  di ban ine  Bây-rút hadei di bruk patuh gilang  hóa chất ngak ka yaok ribau urang metai  harei  4/8. Tui rajaei  Li-băng, sarak ini brei adat ka bala hu dom  đặc quyền ka an ninh piah pacang cakak dom mbang trun jalan .Min, tui hukum Li-băng, kayua jalan ngak ni dui atah labaih  8 nharei nan ye brei hu  Quốc hội brei tapa. Tui Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ ka dom bruk chính trị Đây-vít Han, Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) meda dong bruk pasang iek piah duah thau makna di mbang patuh tui panuac caong khin di rajaei Li-băng.

Tiến sĩ Brúc Ây-gua Cố vấn pakat glaong di Tổng giám đốc Gah Y tế dunya (WHO) harei kabroi brei thau, urak ini jabat ini oh ka thau cambaih piah taong yaom ka vắc xin pacang Covid-19 bahrau di Nga.Urang ini brei thau, meng pambuak bruk haong di  WHO, urak ini hu abih tih 9 janih vắc xin daok ngak iek mbang 2 atau mbang 3, min vắc xin của Nga oh daok dalam nan. Urak ini WHO daok ndom biai nao mai haong Nga piah hu thau cambaih jang ka janih vắc xin bo Nga daok caga ngak tabiak. Di harei ngar meng blaoh, Tổng thống Nga Vla-đi-mia Pu-tin khan lac, Nga hu jeng taneh ia camereip abih di dunya ngak hu vắc xin pacang Covid-19 hadei di tuk hu Bộ Y tế taneh ia ini brei adat tut angan.

Jabat Hàng không Dân dụng Thái Lan brei thau, adat oh brei dom mbang par pajeng tuai jeng daok hu pandar dalam tuk jit prong Covid-19 dok trak damak di rilo negar.  Ni lac adat oh hu tuk vak  song pasak khik iek bruk  Covid-19  meda tui iek bruk jit ruak di dunya dahlau di tuk tabiak bruk brei adat par veik. Urak ni, oh hu  hãng kapan haoh pajeng tuai halei hu adat peih dom mbang par tame tabiak  Thái Lan, lingiu di dom urang hu adat tame  negar ni angaok dom mbang par hu brei adat di jabat  chức năng ./.

Urang lang: M. Phương - Hani Pha - 14/08 16:32:11