CA MAU: MAI RIVANG BHUM HADANG – PADAI SINH THAI
Thứ sáu, 00:00, 01/11/2024 Urang lang:  M.KIEN Urang lang: M.KIEN
CHAM.VOV.VN-Tinh Ca Mau hu ralo kein lagaih brei ka bruk raong hadang – pala padai. Barau Jaik di ini bruk ngak tui jalan sinh thai, siam lagaih jang, daong ka rahra paralo jien mek tame. Kadha vak di urang vak Trần Hiếu di Bhum Taneran kraong Cuu Long.

Tui jalan Xuyên Á mai tal xa Biển Bạch Đông, huyen Thới Bình di dom harei ini, mbuan mboh rahra sangka phun padai di taneh danao raong hadang. Ong Võ Văn Được, daok di palei 6 La Cua taduon raok taom mbaok haong kol dahlak mboh biak uan tabuan, kayua baoh sang di ong bahrau njauk mek hu ralo hadang.

Ong Được lac, urang ngak padai di ini biak takik pandar khak jru, mayah hu pandar jeng pandar dom janih jru sinh hoc piah khik hacih sa-at ia haong taneh danao raong hadang. Dahlau daih, sang ong oh thau bruk pacang khik langik tasik alam moi truong yau nan ye bruk pala ngak padai jeng kurang, raong hadang ye jak jeng oh glaong. Dom mbang tapa raong dang tui tieu chuan BAP (Bruk raong ikan hadang siam abih di Kapul Pambuak ikan hadang dunya (GAA), jien mek tame hu tagok rilo:

 "Oh ka ba rup tame bruk raong yau kan dalau , mai nyu oh lagaih. Meng harei ba drei tame bruk raong hadang hacih sa-at ye mboh hu siam, urang pato tacei blaoh drei mai drei ngak. Akaok mbang raong pala, cakak padai blaoh ye pasiam veik danao, piah ka agha thu ye drei ba ia tame blaoh tathuak ia. Hadei di nan, meng ba ia tame blaoh palao hadang, min palai hadang pajaih tame danao sit dahlau. Ngak tui bruk ngak hadang hacih sa-at ini ye njauk gam gam 3 mbang raong raong hadang, sa mbang njauk ye duah hu 70 – 100 trieu".

Piah khik kajap bruk mek hu tanut BAP, rahra khin ngak tui 1 bruk catang meng bruk ruah pajaih; pasiam taneh tal pabam pajaih saong raong hadang. Bruk ini tuk halei jeng hu ky se urang hu ilamu daong tacei ba, bruk pandar vi sinh jeng brei hu tacei ba di ky se. Bruk nan, daong ka urang ngak mbang blei salih hu hadang njauk tanut chuan sinh thai piah pablei tabiak negar langiu; daok rahra ye mek hu rilo hadang saong daok hu urang ngak mbang blei salih daong jien tuk ba drei tame bruk ngak.

Ong Nguyễn Văn Thương – urang hu labaih 3, 2 taneh ia raong hadang – pala padai mek hu angan BAP di xa Biển Bạch Đông brei thau:

"Yaom jien pablei hadang thun ini biar jang tapi min ngak tui cara yau ini mboh njauk lagaih brei ka hadang yau nan ye mboh biak bui sambai. Njauk ngak tui jalan cara ini njauk raong dalam langik tasik langik tasik ye njam gam pambak tame langik tasik. Urak ini langik tasik jeng balau thu lagu ralo min tapi kayua khik hu agha nerang, hareik harom piah pabam pasiam gilac veik piah brei patagok yaom phun pala ka tani tanat. Kuhria mboh di angak taneh 3ha ini sa thun raong hu meng 2 – 3 mbang raong, yaok mbang raong mek hu 300 – 400 kg. Raong gam pambak tame tui langik tasik pablei hu yaom glaong jang, jeng hu daong veik dom janih karei, ndom mayai mboh lac hu kein lagaih jang".

Piah mek hu angan tui tanut BAP, Kong ti TNHH Xa Hoi Hadang brei angan Minh Phú pambuak haong karja palei padang “Danak dak hadang – padai xa Biển Bạch Đông”. Danak dak hu 231 baoh sang dalam xa hu mbaok tame, gam haong taong abih jaik 696 ha taneh. Nao pagam haong urang ngak nong di puk palei lac kapul urang jakar, ky thuat saong chuyen gia di doanh nghiep saong Kapul pambuak patagok Germany (GIZ) di Viet Nam. Hadei labaih 2,5 thun ngak, dom baoh sang raong hadang hu taong yaom mek hu angan BAP dalam bilan 7/2024.

Ong Nguyễn Thì Thoàng, Phaok akaok UB Bhap Bini xa Biển Bạch Đông brei thau, mek hu angan BAP daong paglaong angan hadang ieu lac sa bruk lagaih siam di bhum palei. Kadha lagaih abih, danak dak daong ka urang raong hadang hu patagok bruk ngak mbang siam lagaih jang.

"Mek hu angan BAP ini ye hadang hu angan di dunya, pablei tabiak hu di darak pasar  chau Au. Janih kein lagaih ieu lac mikva hu Kong ti daong 2 trieu dong sa ha dut haong yaom di darak pasar. Mikva jeng hu bac megru ilamo ky thuat, hu adei sa-ai ky se trun daong dalam bruk raong piah caga laik tanut chuẩn. Tal ini, patui veik pathau khan ka mikva hu ngak blaoh bruk ngak parabha ilamo di drei ka dom baoh sang oh ka raong hadang, xa khin peih praong bruk ngak ini di bhum palei".

Langiu di xa Biển Bạch Đông hu hadang – padai mek hu angan BAP, ye dalam thun 2022, yaok rituh ha taneh hadang – padai di xa Trí Lực, huyen Thơi Binh jeng taduan hu angan ASC. Dalam tinh Ca Mau hu jaik 40.000 ha ngak bruk ngak hadang – padai, pataom tame rilo abih di huyen Thơi Binh. Tal thun 2030, tinh Ca Mau kham merat brei abih tih taneh raong hadang – pala padai mek hu sa dalam dom angan huu co, sinh thai di dom kapul hu angan jia dalam dunya./.

Urang lang: M.KIEN

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023
KADHA DAOH “DHAR  PHOL AMAIK”

KADHA DAOH “DHAR PHOL AMAIK”

CHAM.VOV.VN - Kadha daoh “Dhar phol amaik” kayua Aruah rapaneh Đàng Năng Quạ paneh tabiak, tui sap daoh di Thập Ariya hu ngak brei druat druai baoh hatai rilo menuac saong thaot binguk amaik rambap rambeip, tuk pasang plang lahik, sa drei raong anek praong jeng menuac jeng urang.

20/10/2024

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)