Meng maong 6 meteh tal maong 8 meteh dom malam som, but saong malam suk, bilik di Pasak Ilamu ban Cần Thơ hu yava tagok sap đờn, sap daoh tài tử saong sap ndom klao bui sambai. Urang bac di pak ini, hu rilo umo thun karei di gauk, bruk hit ngak mbang jeng karei di gauk. Urang halei takre janih daoh me-in ini, jeng meda tut angan tame bac. 

Tal bac ini hu Nghệ nhân ưu tú (NNƯT) Kiều Nga, Phaok Yam ndok Nhà hát Tây Đô peih tabiak hu jaik 6 thun. NNƯT Kiều Nga khan lac, piah pato tacei tal yaok urang bac, anai parabha tui kapul brei ka urang bahrau bac saong kapul brei ka urang hu ilamu đờn ca tài tử: “Tui jalan pato di dahlak meng dahlau mai, dahlak pato tui căn bản blaoh abih gauk brei daoh hu dom kadha cải lương, kadha daoh Bắc, kadha daoh Nam…, blaoh taong abih dom ragu lý. Dahlak pato meng kadha sit mbiah tal kadha praong, meng nan drei meng pato 20 kadha asal (bài bản Tổ) di đờn ca tài tử. Kayua lac 20 kadha asal ini biak kan daoh.” 

Takre đờn ca tài tử meng lavik mai, urak ini hu megru haong NNƯT Kiều Nga, ong Thạch Quốc Hùng, daok di quận Ninh Kiều brei thau, hadei di yaok var bac, ong thau cambaih jang ka bruk mek yava tame yau habar, daoh yau habar ka yamen la-an, mboh biak takre yau pabak hu hatai caong meng tuk daok sit: “Tuk dahlak nao pang urang daoh, dahlak mboh biak gheih saong biak takre, nan ye dahlak likau tame ini pasram. Dahlak jeng bac megru dom hagait lac di bangsa drei.”

Gam ba đờn ca tài tử tal rilo menuac, NNƯT Ái Hằng caik tabiak melam jip saong melam adit yaok adit nao tal Sang Ilamu uranaih quận Ninh Kiều piah pato daoh ka dom urang bac anit ranam.  Urang halei jeng yau nan, tuk ba drei tame labik bac, jeng mboh pachreih hatai haong sap yava meng baoh đờn kìm, lai tame nan, lac sap taih nhịp di song loan. Gam haong nan, lac dom panuac daoh dalam dom kadha asal kayua NNƯT Ái Hằng pok sap daoh haong dom urang bac umo meng dom thun tal labaih 70 thun. NNƯT Ái Hằng brei thau, jaik 30 thun tui bruk, jaik meteh tukvak kak kajap haong dom tal pato đờn ca tài tử brei saoh ka bhap bini: “Dahlak nao tal labik halei, dahlak jeng caik hatai piah duah, piah mboh dom menuac hu hatai takre saong pabak hatai takre ka dom uraniah. Dahlak jeng hu padang mblang me-in ka dom adei ba drei tame, taom gaok, bac megru saong pakacah taong abih dom mbang pakacah, dom mbang pataom. Meng nan, dom adei hu pabak hatai pachreih piah gam haong drei pabak hatai takre ka rilo menuac jang.”

Daong pabak hatai takre ka dom adei, daok hu dom urang takre tài tử lac ong muk, amaik ame. Tal bac gaok tuk hu oh ka tal 10 adei sit bo hu adei mai meng dom quận/huyện langiu ban yau ye Vĩnh Thạnh, Thốt Nốt, Ô Môn… Amaik ame oh huac jalan atah dhua, tok caong anek daoh hu dom kadha đờn ca tài tử njaom dalam tame hatai jai urang Tây Nam bộ meng kan mai. Amuk Thái Hoàng Oanh, daok di quận Thốt Nốt khan lac: “Di pak ini anek nyu nao bac harei jip saong harei adit di tuk melam, daok dom maong karei ye bac di sang bac. Bac daoh blaoh lac maong 8, mai tal sang lac maong 9.”

Harei ini, meng bruk tamuh tabiak khang di công nghệ thông tin, di dom kadha me-in ảo amgaok mạng, dom adei sit mbuan njauk dui tame. Dak harei dak hu takik dom adei sit, urang ranaih duah thau, tui bac, takre dom ilamu meng kan, jeng yau đờn ca tài tử. Nan ye, dom urang tame tal bac hu maong lac dom asar pajaih, gam piah pabam ka nyu praong tagaok, gam piah pambak tabiak tal bhap bini, piah ka bruk đờn ca tài tử dak harei dak hu peih praong dalam raidiuk bahrau. Adei Nguyễn Ngọc Như Phúc, hu mbaok tame tal bac, khan lac: “Anek bac jeng hu 3 – 4 thun paje, anek mboh dom ragu ini biak bingi pang, lai la-an, anek takre lo. Langiu kadha daoh Oán ye anek daok takre dom kadha daoh lý, dom bài vọng cổ, anek bhian nao daoh di bến Ninh Kiều atau daoh di tal bac. Tuk anek daoh blaoh, dom ayut jeng pah tangin ngak ka anek mboh biak chreih chrai.”

Đờn ca tài tử Nam Bộ oh padeih hu urang pato sahneng duah, ngak bahrau meng 20 kadha asal (lac bài Tổ) saong 72 kadha daoh klak brei ka 4 ragu (lac 6 kadha daoh Bắc, 3 kadha daoh Nam saong 4 bài Oán) meng panuac daoh gam jalan pato tacei saong jalan pandar dom mạng xã hội, hu ba chreih chrai mai ka urang bac, abih di nyu lac urang daok ranaih. Jia lac, meng hatai anit hu blaoh, tapa dom tal bac, rai ranaih meda patui jalan khik ramik saong patagok yaom glaong ilamu đờn ca tài tử, ba sap đờn – panuac daoh dak harei dak par atah./.