Di kalan Po Nít dalam palei Yok Yang thôn Bình Hiếu, xã Phan Hiệp, huyện Bắc Bình, tỉnh Binh Thuan, dom bruk ngak ilamo, daoh tamia uan raok harei Katê hu peih ngak di page harei 1/10 yau: parang iek pambuak pagam haong bruk ngak gaok glah lan am, menyim jih dalah, ilamo mbang menyum meng kan; bruk ngak “Kieng ilamo puac tapuk"; khan brei thau thaik binguk ilamo Cam, adat mbang Katê saong ilamu ngak gaok glah Cam Bình Đức meng video; ma-in alat ragam saong daoh tamia Cam…Dom bruk ngak nan pachreih biak rilo bhap bani mai saong tuai damuai mai mong iek.

 Ong Nguyễn Công Tâm, sa urang tuai mai meng Ban Raya HCM brei thau, dom thun dahlau diah ong tok thau Harei Katê di bimong Po Sah Ine pak Ban Phan Thiết, thun ini, hu dom ayut meyaih khan, ong duah mai tal ini piah iek Kate. Ong biak chreih hattai tuk mong iek talei manuac dak gauk tamia kadik piah raok khan ao Po.

 “Katê nan lac sa dalam dom le hoi bo drei mboh hu bruk sangka di karja puk palei biak rilo, hu palagaih ka mikva urang Cam mbang Kate biak bui sambai. Saong ini lac sa inem krung ilamo oh mboh di meta bo drei sanang lac karja puk palei njauk khik ramik, njuak hu pasiam veik.”

 Daok di bimong Po Sah Ine, di mbuan Bà Nài, phường Phú Hài, Ban Phan Thiết, meng page mesup, sap Ginang hu yava tagok uak pagam haong sap Saranai yau ngak pamedeih Po Yang saong phun kayau glai patau di angaok bimon, brei thau ka Harei Katê mai tal. Manuac urang nao tagok bimon Po Sah Ine dak tuk dak rilo.

Yaom lac biak jan van haong bruk ngak hamu apuh min dalam harei ini mikva Cam di dom puk palei jeng ramik veik bruk di sang danaok piah nao tagok bimong paling Yang. Oh hu hagait prong prang, yaok urang mai tal ini thei jeng ba tui baoh, meneng hala, patei, baoh kayau, mbiah jang lac drei menuk tuk… piah kakuh paling yang, brei mboh hatung hatai iek prong di drei.

 Ong Đào Duy Sáu, mai meng xã Phan Thanh, huyện Bắc Bình bui sambai khan lac, thun halei jeng yau nan, tal harei Katê ye hadiuk pasang ong jeng nao tagok bimon piah likau ka Po brei khang tangin jap takai, ngak mbang ginup meda.

 “Mai kalan Po Sah Ine Cam drei Harei Kate. Dom adei sa-ai pak xa Phan Thanh mai ba kaya pandap yau baoh petei, baoh kayau, alak, hala paneing piah ieu ka Po Sah Ine…”

 Tuk sap ginang, sap saranai yaok tuk yaok yava atah saong khang yang ye jeng lac tuk nyaom urang ngak adat raok kiệu khan ao Yang kamei Po Sah Ine meng takai bimong nao tagok pabah bimong praong. Hu mbaok dalam nyaom urang raok khan ao, langiu di halau janeng, nyaom urang tamia, nyaom urang ma-in alat ragam bhap bani Cam, daok hu mbaok di dom urang pal akaok tỉnh, urang lambaok di dom sở, ban, ngành puk palei, tuai damuai atah jaik saong bhap bani urang Cam.

Amuk Lâm Đặng Tường Loan, mai meng xã Phan Hiệp huyện Bắc Bình khan brei thau, Katê nan lac le hoi praong abih di urang Cam tui agama Bà La Môn, Harei Kate hu pagap yau harei Tết Nguyên Đán.

“Thun halei tal Harei Kate drei jeng mai pak ini uan tabuan ka Cam drei, ngak ka Mukkei drei. Abih tih anek taco thei jeng mai tal bimong Po Sah Ine…”

 Langiu di bruk hu mbaok, mong iek dom bruk ngak adat cambat ndung bak hatai jia di urang Cam, pak ini, tuai damuai daok hu pang meyaih khan ka pandap panda hu ngak meng tangin yau bruk ngak gaok glah lan am, menyim jih dalah saong mbang kaya mbang meng kan di urang Cam. Langiu di nan tuai damuai daok hu mbaok tame ma-in dom kadha ma-in bhap bani yau pik meta jan glah, ndua aia nduac, yuk Saranai, pah Baranưng.  

Sa-ai Trần Đức Dũng, akaok Ban khik iek inem krung bimong Po Sah Ine brei thau, langiu di bruk ngak adat cambat saong bruk nyaom ma-in, Katê thun ini daok hu adat pathau khan saong parang iek bảo vật negar Linga meng ameh hu duah mboh di bimon Po Dam, xã Phú Lạc, huyện Tuy Phong.

“Pambuak pagam haong nan lac bruk parang iek Linga meng ameh saong dom janih pandap ilamo Cam dalam harei Katê piah ka tuai damuai mong iek, tapa nan ngak brei pambak prong tal bhap bani ka bảo vật negar Linga ameh jeng yau ilamo Cam di tỉnh Bình Thuận.”

 Harei Katê rah tabiak dalam khong gian praong akaok camereip lac di bimong kalan, hadei di nan tal dom palei Cam Ahier saong puac abih nan lac tal dom baoh sang, ngan haong dom bruk ngak adat cambat tui tanarakun di ong akaok ong kei caik veik, ngak jeng sa jalan nduac ilamo nghe thuat biak karei saong rilo janih.

Thun 2022,  Harei Katê di urang Cam tinh Binh Thuan hu Mentri Ilamo, Padhih saong Rivang ma-in ba tame talei angan Inem krung Ilamo oh mboh di meta pakat negar; bilan 10/2023 UB bhap bini tinh Binh Thuan hu tabiak sarak peih ngak đề án khik ramik cak rok patagok Harei Katê di urang Cam tinh Binh Thuan puh ka bruk rivang ma-in.

Harei Katê di urang Cam Ahier hu jeng tanut pagun di dom urang ranam ilamo Cam saong jeng lac labik mai di yaok ribau tuai damuai dalam saong langiu negar./.