Tui Tiến sĩ – Bác sĩ Phan Bích Nga,  Viện Dinh dưỡng Quốc gia, langik bilan brak,, nhiệt độ trun beir, rup pabhap anek manuac biak mbuan njauk ruak. Tuk langik laar rilo, drei brei mbang manyum ginup dinh dưỡng piah daong ka rup pabhap tagok prein pacang ruak, pacang hu langik laar. Hadei di ini lac dom kadha hu yaih khan ka dom pandap mbang meda daong ka rup drei pandiak meng gah dalam piah pacang caga haong nhiệt độ bier  di gah langiu.

Ka sa lac ralow: mayah drei tuk halei jeng mboh plak tangin saong palak takai laar, lac drei meda kurang janih sắt atau kurang darah. Dom urang njauk ruak ini mbang ginup janih dinh dưỡng min rup pabhap gaok kan kandah dalam bruk njaom tame chất sắt; dom urang karei meda kayua mbang oh ginup pandap mbang hu rilo chất sắt. Meyah mbang oh ginup chất sắt, ye bruk pabak pandap mbang hu rilo khoáng chất meda daong ka rup drei pandiak tagok. Ralow limo, ralow manuk ada saong ralow pabui jeng lagaih piah patagok chất sắt ka rup pabhap dalam tuk jeng hu takik chất béo bão hòa.

Ka dua lac ngũ cốc daok tamo asal saong carbs (Carbohydrate) phức hợp: kayua hu rilo chất xơ nan ye ngũ cốc daok tamo asal saong dom janih carbs phức hợp karei yau ye bei prang saong đậu lăng brei hu rilo năng lượng jang piah ralai dut saong dom janih carbs đơn giản yau ye ahar bánh quy saong bánh mì mbong patih. Jalan ngak ini oh lac daong ka drei trei lavik jang bo daok kayua rup pabhap ngak biruk biak rilo piah tiêu hóa.

Ka klau lac asar thì là: jalan ngak mbuan abih lac drei meda manyum sa hanuai sit asar thì là atau lai sa cavan ia tea asar thì là haong ia pandiak piah manyum dalam harei.

Ka 4 lac laya: sa janih gia vị bhian randap, nyu meda hu pabak tame dom pandap ralow, súp saong gaok mai hu buh tame sinh tố saong hu siam lagaih tal tatuak drei. Drei jeng meda lai tea laya ia dhar ko saong menyum yaok melam bilan brak piah khik pandiak ka rup pabhap saong daong ngak brei ndih bingi.

Patui di nan, lac patei. Janih baoh kayau ini hu biak rilo vitamin B saong magie, daong ka tuyến giáp saong tuyến thượng thận rami ramik nhiệt độ dalam rup pabhap dalam tuk langik laar. Sa baoh patei praong pabak labaih 10% dom magiê dalam harei saong vitamin B siam ka prein yava. Piah hu pabak dom kein lagaih di baoh patei, njauk mbang patei yaok harei. Drei meda srau patei haong ngũ cốc mbang var page atau mbang gam haong 2 hanuai bơ ratak lo ka var mbang tuk bier harei.

Saong puac di abih lac cà phê: caffeine ngak tagok bruk trao đổi chất meng jalan pamadeih bruk giải phóng axit limek meng dom mô mỡ di rup pabhap, kayua yau nan ye meda ngak patagok nhiệt độ di rup pabhap. Sa roh duah di Tạp chí Dinh dưỡng lâm sàng Hoa Kỳ thun 2011 brei mboh lac dom janih dinh dưỡng ngak patagok nhiệt kayua bruk salih calo jeng nhiệt ngak ka drei mboh pandiak meng dalam tal langiu.

Langiu di bruk khik tani tanat bruk mbang manyum ginup chất dinh dưỡng, khol drei njauk bhian pasram pahat rup piah daong ka bruk trao đổi chất, daong ka rup pabhap tagok prein yava dalam bilan laar./.