Sruh vi khuan bach hau daok dalam urang ruak saong urang siam hu vi khuan. Tuk sa urang njauk nhiễm trùng kayua vi khuan bach hau meda ba tal metai samar drah.

Bác sĩ chuyên khoa 2, Nguyễn Minh Tiến, Phaok Yam ndok Sang iek ruak Uranaih Ban raya brei thau, ruak bach hau lac ruak nhiễm khuẩn samar drah hu giả mạc di tuyến hạnh nhân, tarakaong, thanh quản, idung. Janih ruak bhian gaok di ruak bach hau lac di jalan suak raya (yau idung, tarakaong, thanh quản, khí phế quản), dalam nan hu 70% lac bạch hầu tarakaong.

Tukvak pa-auk ruak bhian laca meng 2 tal 3 harei, hadei di nan mboh pandik tarakaong, pandiak, patuk, sa-oc ko, alah mbang, mboh giả mạc ambak samar sambo mbong. Dom trieu chung di ruak bach hau mbuan maluk haong ruak suh laar. Min, di urang njauk ruak suh laar hadei di tuk abih pandiak meda mbaok mata hadah jang, daok urang ruak bach hau bahrau nhiem trung nan ye mbaok mata biak glaih glar. Kayua yau nan ye, tuk mboh pandik tarakaong rilo, glaih glar, hu giả mạc mbong njauk samar drah nao tal labik y te piah pasang iek ruak.

Mayah oh thau lac ruak saong oh taong ruak samar drah, urang njauk ruak bach hau meda gaok rilo kan kandah saong ba tal metai.

Gar jalan suak yava: vi khuẩn bạch hầu meda ngak jeng sa tal ja sambo mbong ndam tame dalam tarakaong, dom tal ini njom mbak tabiak meda ngak gar jalan suak yava, kan suak yava, glaih glar ka urang ruak.

Viêm cơ tim. Jru mek bach hau meda ngak kan kandah tal baoh hatai, ngak baoh hatai magei sarau kadau, suy tim saong meda ba tal metai.

Ton thuong than kinh ba tal prin oh megei hu. Jru mek bach hau jeng meda ngak tabiak dom bien chung te liet dom talei thần kinh vận nhãn, cơ chi.

Sarau kadau chức năng bàng quang: Sa biến chứng karei meda tamuh tabiak haong urang ruak bach hau lac dom bruk gah talei than kinh pasang iek bàng quang, ngak ka urang ruak gaok dom bruk yau nao ma-ik rilo mbang, ma-ik takik, pandik, oh pasang iek hu bàng quang…

Te liet cơ hoành. Ngan haong urang ruak bach hau, cơ hoành meda prin oh megei hu dalam labaih mateh maong atau suai jang. Mayah cơ hoành nyu prin oh megei hu, urang ruak meda mbuan metai.

Kan suak yava, viêm phổi. Cơ hoành hu makna biak praong ngan haong jalan suak yava, nan ye mayah co hoanh prin abih, urang ruak mboh kan suak yava rilo jang, meda ba tal viem phoi saong suy hô hấp.

Ruak bach hau njom mbak tapa jalan suak yava kayua taom gaok haong urang ruak atau urang siam min hu vi khuẩn bạch hầu. Ruak daok njom mbak tapa dom pandap panda hu gam ia pabah di urang njauk njom vi khuẩn bạch hầu. Bác sĩ Tiến kakei lac: “Urak ini jalan siam lagaihpiah pacang ruak bach hau lac klauk jru vắc xin. Nan ye, dalam bruk pathau khan pato pakai ka prein yava, njauk khan brei thau ka ruak bach hau piah rahra nao klauk vắc xin ginup, mboh ruak aval, brei daok karei, pacang caga ruak".

Taphia di nan, njauk khik hacih sa-at sang danaok, sang khik uranaih, tal bac brei lanieng lanoi, hacih saat saong ginup ia harei. Di labik hu sruh jit ruak bach hau klak njauk patagok pasang iek, duah dom urang ruak pandik tarakaong giả mạc. Peih bruk klauk vắc xin bạch hầu ginup tui danak dak klauk jru peih praong./.