Oh menek tabiak saong oh prong tagok angaok pulao, min sa-ai  Nguyễn Thị Mai, Akaok balai Nông Lâm huyện pulao Phú Quý, tỉnh Bình Thuận mong ini nan lac bhummi ka dua di drei. Sa-ai biak ranam saong ba abih pren yava di drei brei ka bhum taneh pulao akaoh anit ranam ini.

Dalam mbang tabiak pulao Phú Quý jaik ini, khaol dahlak hu nao duah thau ka rai diuk di labik ini. Biak tatuak drei, angaok pulao bak phun hijao, ngak jeng labik trong lành di kreh tasik riyak angin. Bhap bani angaok pulao brei thau,  lac labik langik tasik biak kan kandah, piah khik hu sambo hijao yau nan oh mbuan. Samboh hijao nan mai meng bruk kham merat biak prong di Balai Nông Lâm Phú Quý, dalam nan hu bruk rik daong biak ralo di Akaok balai Nguyễn Thị Mai. Raok khaol dahlak dalam mblang bein la-ar bingi di Balai Nông Lâm, sa-ai Mai ndom lac sa-ai oh khin tagok báo tagok đài. Nan ye khaol dahlak njauk ndom puac abih panuac, sa-ai meng brei thau ka bruk ngak di drei: Dahlak tabiak pulao meng bilan 3 thun 1986. Jaik 30 thun pambuak pagam haong pulao, hu biak rilo bruk oh var hu, oh ndom abih hu. Akaok mereip dahlak ngak bruk pak Phòng Kinh tế huyện Phú Quý, 18 thun ngak gah thú y. Tal thun 2004, huyện brei dahlak mai ngak bruk di balai ini.

Sa-ai Nguyễn Thị Mai menek tabiak saong prong tagok pak Hà Tĩnh. Atah di ini jaik 30 thun, sa-ai tui pasang tabiak ngak bruk pak pulao Phú Quý, Bình Thuận. Pasang sa-ai ngak bruk dalam sa đơn vị bol bala. Daok sa-ai hu brei bruk ngak gah  Thú y dalam Phòng Kinh tế di huyện. Tuk nan, angaok pulao biak takre bruk raong glang. Dalam tuk kan kandah, kurang rilo janih, sa-ai kham merat abih drei piah daong ka mikva pacang caga jit ruak, grap tanat gah raong glang. Thun 2004, sa-ai Nguyễn Thị Mai hu brei bruk pan akaok Balai Nông Lâm Phú Quý, daok dalam Sở Ngak nong saong patagok palei pala Bình Thuận. Tuk nan, balai bahrau padang tabiak nan ye cơ sở vật chất brei ka bruk ngak biak kan kandah. Sa-ai kham merat pakhang, pasiam kapul urang ngak bruk, ba tangin tame padang bein pabam. Hadei di nan, bruk ngak chuyên môn di Balai Nông Lâm Phú Quý hu tani tanat, sa bein pabam prong hu padang tabiak. Kỹ sư Phạm Đình Tuấn Anh daok ngak bruk pak balai brei thau: Akaok balai dalam bruk pal akaok peih ngak taong abih bruk  di jabat biak siam. Peih ngak cambaih laih brei ka pakat ala thau. Sa-ai biak sangka tal phun hijao, abih di nyu nan lac pala phun kayau angaok pulao Phú Quý. Sa-ai biak abih hatai jai ka bruk ngak di drei.

Meng tuk pal akaok Balai Nông Lâm, sa-ai Nguyễn Thị Mai tuk halei jeng caik hatai tal bruk hijao angaok pulao. Yaok thun, langiu bruk khik caga, pala glai, sa-ai Mai daok ba tabiak jalan ngak piah balai pabam phun pajaih pablei ka bhap bani saong dom jabat caong pala phun hijao. Urak ini mai tal pulao Phú Quý, urang hu mboh dom talei phun bàng vuông hu pala biak ralo tapen dom jalan, dalam sang bac, labik ngak bruk, jabat lực lượng vũ trang… Min takik hu thei thau dom phun bàng bak hala, pacang halui prong nan hu sa-ai Mai ba pajaih meng Trường Sa mai. Meng dom asal bàng vuông akaok mereip, urak ini hu labaih sa ribau phun pala grauk labik angaok pulao Phú Quý. Ndom ka bruk ngak di sa-ai, ong Mai Kiều, Akaok Sở Nông nghiệp saong patagok palei pala tỉnh Bình Thuận brei thau: Sa-ai Mai hu roh duah palih ruah phun bàng vuông ba mai pala angaok pulao Phú Quý. Urak ini, urang halei tabiak pulao Phú Quý mboh phun Bàng vuông, nan lac công akaok mereip di sa-ai Mai. Urak ini sa-ai Mai daok ngak iek đề tài pala phun pacang riyak jaik 2 héc-ta pak pulao Phú Quý. Meyah bruk ngak hu, nyu jeng daning hijao piah pacang riyak, khik caga biak siam ka pulao.

Pulao Phú Quý praong jaik 1,6 km^2, vil val lac tasik, bhian njauk riyak mbang tame. Nan ye bruk nao duah jalan ngak lagaih piah pacang aia tasik ndik glaong, khik halau aia taba, grap tanat rai diuk ka bhap bani labik tapen tasik nan lac bruk sahneng kuhria di Akaok Balai Nông Lâm Phú Quý. Meng hatai kham merat, thun 2013, sa-ai Nguyễn Thị Mai hu tut angan peih ngak đề tài “Ngak iek pala glai dauk mbak dalam dom điều kiện karei di gauk angaok pulao” ngan haong klau janih phun: đước, đưng saong mắm biển. Hadei di sa tukvak ngak iek, tal urak ini, rah tapen takai tasik di pulao, meng labik Lỗ Sâu tal Lạch Dù, hu dom mblang glai dauk mbak hijao that, meda jeng glai pacang riyak khik caga pulao di anak tal.

Meng hatai kham merat pabam pajaih hijao, pabak halui di phun hijao angaok pulao labaih 40%, sa-ai Nguyễn Thị Mai hu tỉnh saong huyện pok brei ralo harak meyaom, hu bhap bani angaok pulao anit ranam saong ayut sahabat iek prong. Min bruk pok meyaom prong abih ngan haong sa-ai nan lac sambo hijao daok bak pren diuk daok tamuh tagok angaok pulao kaoh Phú Quý anit ranam./.