Tuk vak jiak di ni, urang metai kayua Covid-19 di dom tỉnh, ban daok tagok rilo jang atau daok di tanut glong. Makna hu mintri  Y tế ba tabiak lac kayua urang njom tagok samar, dom urang F0 eng drei test mboh min oh khan ka gah y tế thau, atau oh hu daong samar drah yaom lac hu khan brei gah y tế thau blaoh. Dom tỉnh oh ka peih bruk khik iek  F0 di sang, ba tal tapa prein ka sang iek ruak, dok hu bruk menyum jru di sang oh tui tacei pato di mintri Y tế, dalam nan hu bruk  pandar jru pacang khal drah, pacang viêm biak avar; Labik brei dok karei oh samar mboh dom urang ruak trak tagok; Ilamu hồi sức di dom sang iek ruak  tỉnh dok biar. Langiu di nan dok hu makna klaak tapa bruk langyah urang ruak dalam rup.

Bahrau ni, Cục Khik ramik jru tavao, Mintri Y tế hu brei patagok tukvak pandar tal 9 bilan ngan haong 2 lô vaccine Pfizer (2.960.100 mbang)hu tukvak vak di mangaok jru lac 6 bilan, khik dalam labik laar lac âm 90 tal âm 60 độ C. Tui Tiến sĩ Kidong Park, Akaok Lambuak gah Y tế dunya (WHO) di Việt Nam, WHO hu pasang iek saong njauk hatai brei adat dui atah tukvak pandar di bilan 8/2021, bruk dui tukvak pandar tal 9 bilan hu pandar ka taong abih dom janih vaccine Pfizer hu ngak tabiak meng di tuk hu brei ngak camriep di puac bilan 12/2020. Bruk dui tukvak pandar  brei pabak hu 3 bruk khik ramik vaccine. TS. Kidong Park brei thau lac: "Tapa roh duah mboh lac chất lượng di vaccine pabak hu bruk pandar. Kayua yau nan ye, chất lượng vaccine lac dieh gauk tal 9 bilan".

Mesup ni (2/12) di  Hà Nội, mintri ngak nong song patagok palei pambuak bruk song Kapul urang nong Việt Nam pakat negar peih "Ginum biai urang nong pakat negar  mbang ka VI".  Ni lac bruk ngak yaok thun dalam dom bruk di danak dak  “Hadah mbaok meta urang nong Việt Nam” kayua  kapul urang nong Việt Nam pakat negar dang tabiak ngak. Ngan haong kadha “Urang nong chuyển đổi số ngak nong”, Bruk ni lac, jalan peih tabiak ka dom jabat khik ramik karja di Trung ương song tỉnh ban , dom doanh nghiệp patagok công nghệ, chuyển đổi số dang akaok  pabak ka urang nong dom ilamu, piah ka urang nong kham merat salih hatai sahneng dalam bruk ngak mbang, pabak ka bruk chuyển đổi số; dom jalan lagaih song tavak tavaiy di urang nong dalam tuk chuyển đổi số;dom sarak, jalan ngak ka phun jien, taneh riya dong ka urang nong jhul khang song pandar công nghệ glong dalam bruk ngak nong, peih tabiak jalan ka tuk vak chuyển đổi số dalam bruk ngak nong.   

UB bhap bini Ban raya Hồ Chí Minh bahrau patabiak jalan pato bac tapak di dom sang bac dalam Ban raya Hồ Chí Minh. Tui nan, meng harei 13/12, dom labik pato bac di dalam Ban raya Hồ Chí Minh meda ngak iek bruk pato tapak di sang bac ngan haong dom tal 1, 9 saong 12 dalam 2 adit. Tui bruk ngak iek hadei di 2 adit saong tui bruk njom mbak jit ruak COVID-19, Sở Pato magru Ban raya Hồ Chí Minh meda pambuak haong Sở Y tế pok panuac tagok UBND Ban raya pasang iek piah tapa nan brei adat peih praong jang atau brei peih pato tapak di sang bac dalam dalam Ban raya meng harei 3/1/2022 halei oh?

Hajan ia sua di tỉnh Phú Yên ngak brei 3 urang metai  song 6 urang lahik. Dalam tỉnh hu peih bruk paduan ba labaih  5.500 boh sang song  18.535 urang. Tal bier harei  1/12, Phú Yên dok labaih 17.800 boh sang njauk dauh ia; 4 boh sang khut abih. Hajan ia sua ngak ka jaik abih dom jalan praong di  tỉnh Phú Yên njauk dauh ia meng  meteh tal sa mét. Dom labik mbaok jalan njauk khut, mbaih mbaoh, glut, jaleih ngak brei gar jalan . Tuk ia sua trun tal lei, dom jabat padang ngak peih dom jalan ramik veik tal nan, yau nan ye  tal mon 19 melam kabroi, dom jalan roya ka 1, 1D, 25 song  19C hu brei radaih peih nduac veik.

  Liên minh châu Âu harei 01/12 brei thau danak dak ieu pataom 300 tỷ euro dalam dom bruk di danak dak “pambah mbang pambuak haong dunya” (Global Gateway) piah meriak gauk haong Trung Quốc dalam gah cak rok patagok cơ sở hạ tầng di dom taneh ia daok cak rok patagok. Paok jien 300 tỷ euro hu Ủy ban châu Âu, 27 taneh ia dalam Liên minh jang yau Gilang pariak đầu tư châu Âu  ieu pataom tapa dom kadung jien đầu tư công saong tư nhân meng urak ini tal thun 2027, meda hu pandar piah daong ka dom danak dak yau ye patagok công nghệ hydrogen hijao, padang ngak dom talei pambuak ba dữ liệu ngầm ala tasik atau padang ngak dom sang bac di dom taneh ia daok cak rok patagok di châu Phi, châu Á saong châu Âu. Min, gah ilamo langyah, taong yaom lac, danak dak “pambang pambuak haong dunya” di châu Âu hu jien buh tame sit jang dut saong danak dak “Vành đai – Jalan nao” di Trung Quốc, tui kuhria tagok tal labaih 1,3 ribau tỷ đô-la Mỹ di thun 2027.

Mintri Y tế Prang brei thau urang njom  Covid-19 bahrau dok tagok jiak  50.000 urang dalam harei kabroi. Abih tih urang tame sang iek ruak jeng tagok labaih  10.500 urang, dalam nan hu  93 urang metai. Piah pacang cakak bruk patagok di jit ka 5, Prang hu panuac ieu tong abih tuai meng  12 thun tagok brei pacang mbaok song rao tangin meng ia jru pametai anek ruak tuk hu mbaok di dom nyaom drak pasa Noel atau dom drak pasa di gah langiu.Dom labik pablei pandap mbang di nyaom drak pasa Giáng sinh jeng brei pataom di sa labik, song cảnh sát patagok bruk pasang iek harak passport y tế.

Dom urang ngak praong di Nam Phi brei thau lac hu 8.561 urang njom bahrau dalam harei 1/12, tagok jaik 2 mbang dut haong 4.373 urang njom dalam sa harei dahlau di nan. Dom urang ilamu di Nam Phi brei thau lac daok caga ka mbang tagok samar drah dom urang njom COVID-19 hadei di tuk mboh biến thể Omicron. Nam Phi bahrau tapa sa tukvak njom mbak jit COVID-19 bier di akaok bilan 11 tui kuhria lac labaih 200 urang njom bahrau yaok harei, min di krieh bilan 11, dom urang njom daok tagok biak samar drah./.

Urang lang: T.Thao & H.Pha - 02/12/2021