IEK GLANG PHUN MAI CHROH BINGU HAREI TET
Thứ tư, 06:23, 22/01/2025 Urang lang: QUANG CHIÊU Urang lang: QUANG CHIÊU
CHAM.VOV4.VN - Phun mai kanyik ieu lac sa janih thaik bingu akaok thun bal pataih di dom bhum taneh maraong nagar. Bruk urang caong takre khin phun mai kanyik tabiak bingu njauk tame harei raya Tet. Daok brei ka gah kinh te ye mboh phun mai cah ralo bingu haong brei bingu tabiak njauk harei Tet meng pablei hu yaom…Kadha “Urang ngak hamu caong thau” harei ni, da-a mikva saong taong abih gauk duah thau tal dom cara jammaraik brei ieik glang ka bingu mai coh njauk harei bingun Tet

Phun mai kanyik pala bak taneh bhum maraong nagar Nam Bo. Ralo abih nyu lac di bhum taneran kraong Cuu Long mboh sang thei jeng hu pala dom phun di anak sang piah hu bingu raok uan thun barau, gam haong ngak bingu hala ka tukvak raya Tet hu siam makre, chreih bui sambai. Yaom lac phun mai brei hu selamat haniem phol. Urakni phun mai kanyik daok hu ralo urang pala jeng bein phun mai praong, mada jeng hu bak palei pala phun mai. Mada yaom lac cara bruk brei pala oh ralo janih, min brei ka phun mai cok ralo bingu, bingu gheih, coh njauk tame tuk Tet ye njauk urang pala thau dom janih di nyu.

Taneh pala phun mai brei pok ro praong meng 1-1,2m, hu jalan brei tathuak ia caga klah ia mblung kayau bruk agha. Taneh ye li-ua ka tacoh xốp, pilih abih hareik harom patau randaih. Pala phun mai dalam chậu njauk pablak khak haong hluk tui 3-4 janih taneh, 1 janih khak huu co. Tuh sa janih khak huu co trun labang, dak phun mai tame brei prai khak huu co vil gok blaoh tuh hluk juak ka katian khang.

Phun mai pala dalam pakuang brei njuk ia thu drah yau nan ye njauk brei tuh ia ralo mbang dut tui mai pal di taneh bhian. Njauk brei tuh ia di page aval atau biar harei, juai tuh ia tasah mat di biar harei sup kayua mbuan si tamuh ruak halah.

Piah brei ka phun mai kanyik hitam tabiak bingu njauk tame harei raya Tet njauk brei: Buh khak – Pagap ia – Laih hala. Meng akaok bilan 10 saka ia bilan brei caga pakuran khak ralo đạm (N). Meng mateh bilan 11 saka ia bilan, padeih buh khak tame gok phun kayau gam haong pakurang tuh ia piah brei laih hala. Meng 7 bingun -10 bingun bilan mat, mayah mboh phun mai khang prein, hu kaduk bingu praong lingik pandiak bingi phun mai mada coh bingu aval, tui phun mai 5 dhan njauk brei laih hala di harei 18-20 bilan Mat. 

Gilac di nan mayah lac mboh phun mai laman lamuac, bahrau coh taduk bingu sit, lingik dui atah la-an ye brei laih hala meng harei 13 - 16 bilan mat. Mayah phun mai ralo dhan siaok ye brei laih hala aval jang dut tui phun mai 5 dhan siaok meng 4 - 6 harei. Dalau di si laih hala njuak brei padeih tuh ia meng 2 - 3 harei piah ka hala ndon riak blaih, blaoh brei tuh ia ka tasah haong buh khak hala Đầu Trâu 701. Njauk harei ieu yang patau ging "Tết ông Táo" – harei 23 bilan Mat, mayah mboh bingu ine pacah kulik njauk tantu nyu cah bingu njauk harei raya Tet; Mayah bingu ine oh ka tapaok kalik drei njauk padeih tuh ia; Mayah phun mai pala di dalam pakuang chậu ye brei pambu di langiu pandiak, hadei di dua klau harei ye brei tuh ia ka tasah meng ia pandao meng (45 - 50 ndo C) gam tui di nan pruh khak hala Đầu Trâu 901 piah pachreih nyu drah tabiak bingu njauk harei raya Tet.  

Mayah bingu ine tapaok blaoh kalik kanduh di nyu dalau di harei ngak yang ka patau ging harei "Tết Ông Táo" ye lac phun mai si coh bingu dalau di tuk Tet ye brei lai 10-20 gam khak urea haong 10 lit ia piah tuh tame. Gam tui di nan njauk brei tu meng ia la-an (mada brei hasit ia khan tame) gam haong mek rajam halam pacang pakurang pandiak daong ka phun mai tabiak bingu njauk harei raya Tet. Di dom thun nhuận, phun mai bhian pacoh bingu aval yau nan ye njauk brei buh khak pachreih gam tuh ia dut haong thun bian di nyu piah daong ka phun mai tabiak bingu coh njauk tame harei Tet. Bruk laih hala, buh pruh khah hala jeng njuak tui cara bau meng blaoh. Meng abih bilan 11, mayah hu hujan oh bhian ye phun mai mada coh bingu aval yau nan ye njauk caga iek glang langik tasik blaoh ngak rajam pacang atau tak meng nilon pacang gok gha kayau piah caga ia hajan./.

Urang lang: QUANG CHIÊU

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC