Liên Hiệp dom Kapol Khoa học saong Kỹ thuật Việt Nam jao Giải Đặc biệt ka dua anek saih Dao

Brei panuac peih nyaom biai online dalam negar pataom iek veik bruk patrun kan kathaot, tukvak 2016 -2020 peih tabiak di harei 11 bilan 12, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam ndom lac, Đảng saong Karja drei tuk halei jeng thau lac patrun kathaot khang kajap saong khik caga tani tanat raidiuk lac bruk ngak hu makna praong dalam bruk cak rok patagok. Dom ilamu bac megru hu tapa bruk ngak gam saong dom tavak tavaiy, kan kandah hu ba tabiak ginum biai di nyaom biai ini piah patagok dom bruk ngak hu, thau cambaic dom bruk daok kurang saong kayua halei mai piah pasiam pabak veik; pok meyaom dom gah, dom urang naih gheih dalam bruk patrun kathaot saong ba tabiak jalan ngak piah patrun kathaot vaktu 2021 -2025, pamaong tal thun 2030. Meng nan rik daong praong piah ka bruk patrun kathaot, tani tanat raidiuk saong bruk “ patruh kathaot, ngak kaya meda” mek hu rilo siam mekre jang, khang kajap jang dalam dom thun anak tal.

Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam bahrau peih diễn đàn ilamu “Kan kandah kinh tế-xã hội di jit prong Covid 19 tại Việt Nam”. Tui Tiến sĩ Lê Xuân Sang, Phó akaok Viện Kinh tế Việt Nam, kayua jit praong COVID-19 rah tabiak srau kadau, gah kinh tế Việt Nam gaok rilo cuang kandah trak damak tal tong abih dom bruk kinh tế - xã hội. Dom urang ngak dok ngak bruk dalam quý 1/2020 trun labaih 680 ribau urang dut song quý 4/2019. Urang oh hu bruk ngak oh tagok glong min bruk kurang bruk ngak daok tagok, meng jiak 590 ribau tagok jiak 1 triệu. Tui kuhria mboh dahlau, jeng daok patrun bruk ngak dalam tuk vak anak tal kayua yaok pluh ribau doanh nghiệp njauk giải thể, padeih ngak kayua kan kandah di jit Covid-19.

Di var ngak bruk di Mentri Y tế saong UB bhap bini ban raya HCM birau ini, Akok Mentri Y tế Nguyễn Thanh Long taong yaom glaong bruk langyah, pacang caga jit Covid-19 di Ban raya HCM, abih di nyu lac bruk pacang cakak oh caik ka jit Covid-19 njaom mbak dalam bhap bini pambuak tal urang ruak lac urang duh tuai di kapal haok meng blaoh. Urang dang akaok Mentri Y tế sa mbang tra kakei veik saong ndom lac: “Dalam dom mbang nyaom, Thủ tướng saong Rajaei jeng brei panuac tamat lac Ban raya oh lac sruh jit ruak, nan ye bruk dom tỉnh karei mek darah dut iek ruak di urang daok di Ban raya HCM mai dom tỉnh, ban nan lac bruk oh njauk ngak”.

Tui Ủy ban bhap bini tỉnh Đắk Nông, hadei di 5 thun peih ngak sarak ka 31 di Hội đồng bhap bini tỉnh ka bruk dong jien brei anek saih, sinh viên lac urang bangsa takik dalam sang kan kathaot, jiak kathaot, tỉnh hu dong jiak 90 tỷ đồng brei ka jiak 240.000 anek saih, sinh viên. Ni lac sarak siam lagaih, samar klah rabha dom kan kandah, dong ka dom adei hu nao bac megru, rik dong patrun bruk anek saih klah bac meteh dhi dalam tỉnh. Abih thun bac 2020-2021, sarak ka 31 abih tukvak. Hu bruk njauk hiatai di Thường trực Hội đồng bhap bini tỉnh, UBND tỉnh sa njauk gauk brei pok tagok mbang nyaom ka 11 Hội đồng bhap bini tỉnh (rah tabiak dalam dom harei meng harei 9- 11/12/2020) brei dui atah tuk vak pandar Sarak ka 31 tapa thun bac 2021-2022. Meyah hu brei tapa, tong abih ith phun jien dong dalam thun tal tui kuhria lac labaih 17 tỷ đồng.

Giải Đặc biệt bruk pakacah hadah krah Dam dara, uranaih pakat negar mbang 16, thun 2020 hu Liên Hiệp dom Kapol Khoa học saong Kỹ thuật Việt Nam jao brei kadha “Drap ar ilamu urang Dao Lào Cai” di dua anek saih Dao lac: Tẩn A Sì, Tẩn Sì Mẩy, anek saih Sang bac Phổ thông gam bac gam daok TH saong THCS A Mú Sung, Bát Xát, Lào Cai. Mbang pakacah thun ini, Ban Tổ chức taduan hu 754 kadha di anek saih mai meng 57 tỉnh, ban tame pakacah. Mban peih bruk hu jao brei giải ka 106 kadha, dalam nan hu 1 giải Đặc biệt, 5 giải Nhất, 10 giải dua, 30 giải klau saong 60 giải Pachreih ba. Dom kadha mek hu giải đặc biệt saong giải nhất meda hu ba tame Parang iek pakat dunya brei ka dom uranaih roh duah hadah karah IEYI, caga peih ngak di Thái Lan di thun 2021. Lễ jao giải bruk pakacah meda hu peih ngak di melam ini 12/12, pak di Hà Nội.

Tapa yaok pataom bahrau di ni brei mboh lac khí thải carbon dioxide di dunya dalam thun 2020 hu patrun di tanut oh ka bhian mboh lac 7% dut song thun dahlau. Danak dak Các-bon dunya kuhria mboh dahlau lac, dunya dalam thun 2020 hu tathuak tabiak 37 tỷ tấn carbon dioxide, trun dut song tanut 40,1 tỷ tấn dalam thun 2019. Dom urang ilamu langyah bruk khí thải carbon dioxide trun lac kayua dalam tuk jit ruak Covid-19, rilo menuac dok dalam sang rilo jang, dalam tuk bruk nao mai meng radeih ô tô atau kapan haoh jeng trun daok takik.

Rilo taneh ia daok sap pagap caga bruk atau peih bruk klauk vaccin pacang Covid-19 hadei di tuk vắcxin di hãng ngak jru Pfizer hu Anh, Ba-ranh, Canađa brei adat pandar chip. Sa mbang tra, bruk taduan hu vaccin yau gauk hu ba tabiak ndom, kayua hu dom taneh ia ini samar blei vaccin biak ralo, ngak ka dom taneh ia kan thaot kan blei hu vaccin. Tổng thư ký LHQ An-tô-ni-ô Gu- tê-rét kakei lac, “chủ nghĩa dân tộc vắcxin” daok patagok abih prein khang, jhul dom taneh ia kathaot laik tame bruk njauk daok veik gah likuh.

Piah dong ka rajaei Trung Quốc dalam bruk mesruh pacang veik jit prong Covid-19, Mông Cổ hu alin brei Trung Quốc 30 ribau drei kabec. Bilan dahlau, dom drei kabec puac di abih kayua Mông Cổ alin brei hu ba tal ban tapen negar Nhị Liên Hạo Đặc (Erenhot) piah sik ngak mek rilaow, dahlau di tuk hu parabha tal dom sang iek ruak, pabak ka dom var mbang huak ka urang ngak bruk y tế dok harei melam pacang jit. Bruk Mông Cổ alin hadiah kabec ka Trung Quốc dak hu makna jang dalam tuk jit prong Covid-19 dok rah tabiak kan kandah di dunya, njauk hu bruk ba tangin tame dong gauk di dom taneh ia./.

Urang lang: Hani Pha – Ái Nghiêm – 12/12