Rilo labik peih bruk dut iek drah ka urang tame tabiak 

Meng bhum taneh bak pandiak haong ngin, 46 thun hadei di harei peih paha (16/4/1975-16/4/2021) saong ngak tui jalan salih bahrau di Đảng, abih di nyu lac meng dom salih harau khang dalam dom thun jaik di ini meng jalan sahneng bahrau saong jalan ngak praong, maong atah, Ninh Thuận gam gam yam tagok, jeng labik hadah patagok di bhum Nam Trung bộ saong Tây Nguyên, yam tagok tame kapul dom tỉnh hu bruk patagok trưởng kinh tế glaong abih dalam taneh ia.

Yaom lac jit ruak di dunya saong dalam negar daok rahtabiak sarau kadhau, kan si thau, gah jhik manyim jeng daok raok bui sambai tuk đơn hàng daok hu rilo veik, pabak ginup ka dom doanh nghiệp (DN) dalam negar ngak tabiak meng urak ni tal puac thun. Phó akaok kapul jhik manyim Việt Nam Trần Văn Cẩm brei thau, jaik abih dom DN jhik menyim hu đơn hàng tal abih bilan 6, bilan 7, bilan 8 yau ye jhik Sài Gòn 3, Saigon Garmex, Việt Tiến... Pandar rilo abih jeng lac darak pasa meng kan mai yau ye Mỹ, châu Âu, Nhật.

Mesup ini 16/04, ong Nguyễn Văn Lành- Yam ndok pasak pasang iek ruak kik tỉnh Hậu Giang brei thau lac bahrau taduan 3.900 mbang vaccine pacang Covid-19, janih vaccine kayua hãng jru AstraZeneca ngak. Tui bruk ba tabiak, Hậu Giang brei peih bruk klauk vaccine 2 mbang di puac bilan 4, akaok bilan 5 tal saong meda ngak salah dahlau di harei 15/5. Kayua menuac hu klauk dahlau vaccine Covid-19 di tỉnh hu biak rilo, lac labaih 190.000 urang min jru vaccine hu takik nan ye dom urang hu klauk dahlau mbang ini daok hu kuhri kuhria veik.
       Hadei di labaih 12 bilan padang ngak, sang mac ia Tân Hiệp (Bình Dương)- prein ngak tagok jang 100.000m3/harei melam bahrau hu ba tame pandar, paglaong taong abih tih prein ngak tagok tal 250.000m3/harei melam. Ni lac sa dalam dom sang mac ia praong abih di Bình Dương, ngan haong  phun jien buh tame ngak abih tih labaih 1.000 tỷ đồng. Danak dak kayua Công ty Cổ phần ia – alam Bình Dương (Biwase) peih ngak meng sa binah jien masre ODA di gilang paraik cak rok patagok châu Á (ADB) saong jabat pambuak bruk dunya Nhật Bản (JICA)

Danak dak jalan nduac samar bắc - nam nao tapa Bình Thuận hu 2 danak dak sit labik Vĩnh Hảo – Phan Thiết saong labik Phan Thiết – Dầu Giây atah abih tih labaih 148 km. Abih tih dom pandap haong haluk pabak di dua danak dak lac 11,7 triệu m³.  Ong Nguyễn Chung Khánh, Yam ndok mBan khik ramik danak dak 7 brei thau, kan kandah abih urak ini lac haluk piah pabak ka danak dak. Bruk to yaom brei adat mek mỏ dalam quy hoạch dui atah, harak adat brei ngak daok hu rilo janih harak gar, samar abih jeng lac 8 bilan. Dom mỏ daok ngak, hu harak adat ye trữ lượng daok biak takik. Bruk caong hu haluk piah pok ngak jalan lac meng ini tal bilan 12-2021, kuhria rah tapa yaok bilan brei hu 1 triệu m3 (bilan tabung glaong caong hu tal 2 triệu m3), tui bruk di dom mỏ haluk yau urak ini, oh pabak hu caong khin tuk danak dak hu peih tabiak ngak haong gauk biak rilo./.

Bier harei kabroi, sa mbang ribuk cuak bahrau nyu tuh tame ban ine Bắc Kinh, Trung Quốc ngak ka dalam ban ine daok dalam sambo kanjik di cuah, dhur mur. Chỉ số cuah racin PM10 dut iek mboh di rilo labik di ban ine Bắc Kinh gaok tal tanut tachrauk nerak biak trak, meta maong jeng trun daok ala 6km. Urak ni gah khí tượng ban ine Bắc Kinh hu tabiak bruk brei thau dahlau lac sambo kanjik di gah hangin praong,  sambo hijao ka thur mur saong sambo kam gah khuah glai. Tui kuhria mbang ribuk cruah ni meda dui atah tal abih harei paguh 17/4.

Pasak pasang iek ruak kik saong pacang caga jit ruak Mỹ hu duah mboh 1 kapul sit jaik 5 rabau 8 ratuh urang njom Covid-19 dalam abih tih 66 triệu urng hu klauk pacang Covid-19 ginup abih di Mỹ. Dom urang ini tapa dut iek mboh lac  dương tính takik abih 2 adit hadei di tuk hu klauk pacang Covid-19 mbang puac abih. Gah y tế Mỹ brei thau dom urang ini hu kuhria mboh meng dahlau di tuk hu dom janih vaccine di Mỹ yaom lac hu siam mekre rilo min oh ka tal tanut 100%. Bruk ini yau ye sa panuac khan lac dom urang hu klauk blaoh vaccine jeng meda njam mbak saong brei ngak dom jalan pacang plaih yau ye cuk pataih pacang mbaok saong daok atah di gauk. Dom janih vaccine di Pfizer haong Moderna hu siam mekre tal labaih 94% dalam tuk vaccine di Johnson&Johnson hu tanut siam mekre 66%.

Jabat y tế Australia daok samar drak pasang iek makna ba tal metai di urang kumei umo 48 thun njauk ruak khal darak saong metai hadom harei hadei di tuk klauk vaccine Covid-19. Tui panuac brei thau di jabat khik ramik jru tavao Australia, dom mbang dut iek camriep abih brei mboh oh hu hagait pambuak gauk di vaccine Covid-19 saong makna ba tal metai lahik ni. Jabat ni jeng brei thau tal urak ni bahrau mboh 2 urang khal darah kan mboh dalam labaih 700.000 urang hu klauk vaccine AstraZeneca. Tui kuhria tal harei kabroi, labaih 1,35 triệu mbang vaccine Covid-19 hu pabak ka bhap bini di Australia saong karja pak nan daok pasang iek jalan langyah piah jhul samar bruk klauk jru dalam negar di anak tal./.

Urang lang: Thu Thảo -Mousaphuong- 16/4