Daok di gah pai tỉnh Yên Bái, mblang hamu Mường Lò praong dhi dua dalam bhum Tây Bắc, jaik 3.000 hecta, dalam nan taneh hamu padai di huyện Văn Chấn praong 1.500 hecta, ban sit Nghĩa Lộ 760 ha. Hu taneh siam, hu ia saong lingik lagaih, Mường Lò hu thau tal yau sa bhum “brah patih ia jangaih” dane angan.
Gam saong bruk tari tarieng, oh huac glaih glar, urang nong ngak hamu di Mường Lò hu jhul pakhang bruk ba ilamu ky thuat tame ngak hamu, ba sản lượng padai di Mường Lò hu meng 30.000 tal 32 ribau tấn, dalam nan dom janih padai đặc sản hu labaih 10.000 tấn. Padai Hương chiêm saong padai Séng cù lac dua janih padai hu ngak rilo, labaih 45% taneh di mblang hamu Mường Lò. Sa-ai Lường Thị Hoàn daok di palei Đêu 2, xã Nghiã An, ban sit Nghĩa Lộ brei thau: Tapa rilo thun ngak pajaih Hương chiêm mboh brei rilo padai, asar brah njal pahe, pablei hu yaom. Yau nan ye, meng bilan padai mùa thun 2010, yaom lac padeih danakdak ngak padai brah siam, oh daok bruk daong pajaih min sang sa-ai palih ruah pajaih ini piah ngak:“Dahlau diah sang gak padai pajaih di palei, padai hu takik, yaom pablei lap. Tukvak tapa, sang hu pandar khak hữu cơ ngak dua pajaih padai Séng cù saong Hương chiêm brei rilo padai, yaom pablei tani tanat.”
Brah Hương chiêm Mường Lò biak pahe, asar barah atah; brah Séng cù hu asar praong, pahe, njal. Abih dua janih brah ini jeng yamen, asar dinh dưỡng glaong nan ye hu rilo urang dalam saong langiu tỉnh Yên Bái takre blei. Sa-ai Trần Thu Hà, urang blei brah daok di tỉnh Yên Bái khan lac:“ Dahlak bhian blei brah Mường Lò, asar brah pahe, njal laman, dahlak bhian payua ka ayut sahabat saong gauk gar atah jaik. Yau nan min, urang oh thau lac barah Mường Lò atau brah labik karei. Khin ka brah Mường Lò samar hu angan je.”
Dom thun tapa, bruk chai brah di ban sit Nghĩa Lộ saong huyện Văn Chấn pachreih hu labaih 50 cơ sở, doanh nghiep di tinh hu mbaok tame, rik tame bruk blei padai di urang nong, tapa nan ba brah di Mường Lò tal urang blei. Min asar brah di dom cơ sở oh sumu gauk kayua padai saong kayua quy trình ngak brah saong khik asar brah. Abih di nyu nan lac, dom cơ sở nan oh ka hu nhãn angan je atau nhãn mác oh ka hu tut angan bảo hộ; bruk ngak brah daok sit sot, kurang ilamu cong nghe, oh ka pambuak bruk ngak tui chuỗi giá trị di urang ngak padai. Urak ini, brah Mường Lò hu pablei di darak pasar Ha Noi saong dom tỉnh dalam taneh ia min kayua oh hu hagait piah thau yau nan ye urang blei oh thau brah ini meng halei mai, yau nan ye, oh ka patagok hu abih pren khang di nyu.
Ngak tui Sarak di Đảng bộ tỉnh Yên Bái, urakini, ban sit Nghĩa Lộ pambuak saong huyện Văn Chấn peih ngak danakdak “ Padang ngak chỉ dẫn địa lý brah Muong Lo ka brah di mblang hamu Mương Lo tỉnh Yên Bái”, ngan saong dua janih brah caong hu bảo hộ lac Séng cù saong Hương chiêm.
Tapa bruk bảo hộ angan je brah Mường Lò tui jalan chỉ dẫn địa lý, ban sit Nghĩa Lộ saong huyện Văn Chấn meda hu sarak khik iek, quy hoạch bruk pala drak, pablei salih brah Mường Lò siam lagaih jang, paglaong angan je, uy tín, chất lượng brah Mường Lò, khik caga kein laba ka urang blei, daong khik tani tanat jien duah tame ka urang ngak padai, tapa nan ba bruk ngak nong di ban sit Nghĩa Lộ saong huyện Văn Chấn patagok khang kajap.
Tal urak ini, ban sit Nghĩa Lộ hu pambuak saong huyện Văn Chấn ngak salah bruk pasang iek bhum brah saong taong yaom tuk camereip ka angan je, yaom kinh tế - xã hội di “ Brah Mường Lò”. Duah thau, taong yaom “ Brah Mường Lò’ tapa urang pala padai, urang pablei salih, urang pandar brah Muong Lo. Taong yaom chất lượng Brah Muong Lo, bruk taneh riya langik tasik labik ini, anek manuac pambak tal đặc thù brah Muong Lo; Padang ngak bản đồ tui chỉ dẫn đia lý;ngak tem nhãn, kadung papok brah….
Hadei di tuk Karja bảo hộ chỉ dẫn địa lý ngan saong brah Séng cù, Hương chiêm, UB bhap bini ban sit Nghĩa Lộ meda pambuak saong UB bhap bini huyện Văn Chấn quy hoạch, peih praong taneh pala dua pajaih padai ini, kham merat tagok meng 1, 2 tal 1,5 mbang padai brah yau urak ini tagok labaih 12.000 -15.000 tấn./.
Viết bình luận