Tươc ooy cr’noon Chênh Vênh, chr’val c’noong k’tiêc Hướng Phùng, chr’hoong da ding k’coong Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị, prá xay ooy diic điêl amoó Hồ Thị Thắng lâng anoo Hồ Văn Quý, đhanuôr zập ngai công haanh deh ooy râu t’bhlâng z’lâh zr’năh k’đhap âng anhi đoo. Coh 10 c’moo ahay, pr’ăt tr’mông âng đhanuôr Vân Kiều coh zr’lụ c’noong k’tiêc Hướng Hoá dợ bâc râu zr’năh k’đhap, đợ pr’loọng đong đharựt dợ bâc, bâc ngai năc đươi ooy râu zup zooi âng Nhà nước. Lâng diịc điêl amoó Thắng, pr’ăt tr’mông xoọc đêêc năc dợ bâc râu zr’năh k’đháp năc diic điêl nhi đoo xrặ đơn nhăn gluh tơợ xa nay đharựt, đoọng đơc đoọng ha pr’loọng đong n’lơơng zr’năh k’đhap lâh mơ. Amoó Thắng xay moon, c’moo 1999, amoó pay k’diic lâng n’niên k’coon, pr’ăt tr’mông tỵ ơy zr’năh k’đhap năc dưr zr’năh k’đhap lâh mơ. Pr’loong đong amoó vêy đhăm ha rêê z’zăng ga măc năc tu căh n’năl cơnh bhrợ cha năc 2 diic điêl zập bêl công t’bhlâng pa bhrợ năc công căh zập cha, zập đăh. Amoo Hồ Thị Thắng xay moon, lâh 10 c’moo t’bhlâng bhrợ ha rêê năc pr’loong đong công căh choom t’bil lơi đharựt, c’la đay lêy k’chịt bhlâng: “C’moo hân đoo công cơnh đêêc, cán bộ công k’dua pazêng pr’loọng đong đharựt đơp râu zup zooi, acu xơợng k’chịt. Hau tu ađay vêy têy dzung, vêy k’tiêc, vêy c’rơ năc đhơ đơc Nhà nước pa đơp đoọng zên, đoọng ch’neh, đoọng bhooh, mắm… tu ađay đharựt. Acu căh choom bhui har, k’chịt pa bhlâng. Ađay dợ p’niên, dợ k’rơ, năc diic điêl zi nhăn gluh tơợ xa nay đharựt, muy pâng năc tu k’chịt, muy pâng năc đơc đoọng ha pr’loọng đong n’lơơng zr’năh xr’dô lâh mơ, t’cooh đhur căh dợ vêy c’rơ pa bhrợ.”

Diic điêl amoó Hồ Thị Thắng nhăn gluh tơợ xa nay đharựt bêl pr’ăt tr’mông âng pr’loọng đong dợ bâc râu zr’năh k’đhap. Râu đêêc bhrợ bâc đhanuôr coh zr’lụ c’noong k’tiêc Hướng Phùng c’jệ lêy. Amoó Thắng xay moon, tu loom cr’chịt năc c’la đay t’bhlâng lâh mơ dợ. Lâh bh’rợ bhrợ ha rêê âng pr’loong đong, diic điêl amoó năc dợ lươt pa bhrợ đoọng ha apêê n’lơơng, ngai k’dua n’hau năc bhrợ râu đêêc, tơợ bh’rợ zư lêy, chiệt dzêệt cao su, pêêh p’lêê cà phê, rộ a rong, tươc ooy bh’rợ pa tang bé, c’rooc… Coh cr’chăl n’năc, diic điêl amoó Thắng năc ta bơơn n’năl bâc pa bhlâng kinh nghiệm tơợ bâc manuyh coh bh’rợ ch’choh lâng b’băn, chr’năp bhlâng năc ơy bơơn n’năl c’lâng bh’rợ pa dưr kinh tế liêm choom. Tơợ đêêc, pr’ăt tr’mông âng pr’loọng đong doọ dzợ lâh zr’năh k’đháp. Đợ zên bơơn k’rong, diic điêl anoo amoó câl bơr p’nong c’rooc chô đơơng băn, đh’rưah lâng 600 tơơm bời lời tơợ Dự án zup zooi bh’rợ bhrợ cha đoọng ha pr’loọng đong t’mêê choom t’bil lơi đharựt, a nhi đoo t’bhlâng bhrợ cha lâng bhrợ t’bhưah bh’rợ pa bhrợ. Tươc nâu cơy, diic điêl amoó Thắng ơy vêy coh đay mơ 2,5 héc ta tơơm trẩu; 2 héc ta arong; 1 héc ta prí, ; 1 héc ta bời lời; 1,5 héc ta cao su; k’nặ 1 héc ta cà phê; 10 p’nong bé; 30 p’nong t’rí, c’rooc… đợ zên bơơn pay pa chô coh zập c’moo lâh 200 ức đồng. Anoo amoó công t’mêê choh đong 2 tầng liêm mâng. Amoó Hồ Thị Nguyệt, đhanuôr coh cr’noon Chênh Vênh xay moon, đhanuôr coh zr’lụ n’nâu zập ngai công haanh deh lâng ting bhrợ têng cơnh diic điêl amoó Thắng anoo Quý: “Diic điêl amoó Thắng lâng anoo Quý năc xr’mil tr’ang đoọng đhanuôr Vân Kiều coh đây lêy ting bhrợ têng. Tơợ pr’loọng đong ha ul đharựt, anoó amoó năc t’bhlâng pa bhrợ đoọng doọ dzợ bơơn đơp râu zup zooi âng Nhà nước tu đharựt. Anoo amoó công p’too pa choom đhanuôr coh đâu năc n’năl k’chít bêl zập c’moo công đơp râu zup zooi tơợ Nhà nước tu pr’loọng đong đharựt. Acu công t’bhlâng ting pa choom tơợ pazêng bh’rợ pa dưr kinh tế đoọng t’bil đharựt. C’moo đâu pr’loọng đong cu công nhăn gluh tơợ xa nay pr’loọng đong đharựt.”

Bh’rợ t’bil lơi đharựt âng diic điêl amoó Hồ Thị Thắng năc vêy apêê hội, đoàn thể coh chr’hoong Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị haanh deh, bhrợ t’bhưah. Chính quyền chr’hoong Hướng Hoá công ơy bhrợ têng bâc bh’rợ zup zooi đhanuôr t’bhlâng t’bil đharựt. T’cooh Trần Trọng Kim, Trưởng Phòng Lao động, Thương binh lâng Xã hội chr’hoong Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị xay moon, pazêng c’moo đăn đâu, vel đong công ơy bhrợ bâc lớp pa choom đoọng ha pr’loọng đong nhăn gluh tơợ xa nay đharựt lâng pr’loong đong t’mêê choom t’bil lơi đharựt; zooi tơơm chr’noh, bh’năn băn; crêê cơnh lâng đhr’năng k’tiêc k’bunh; zooi vặ zên pa bhrợ, tr’câl tr’bhlêy… Tơợ đêêc, căh muy bhrợ pr’đơợ đoọng đhanuôr pa xiêr đharựt nhâm mâng ting n’năc năc dợ pa dưr dal c’năl đoọng ha đhanuôr acoon coh coh bh’rợ pa xiêr đharựt âng vel đong: “Xoọc đâu, đhanuôr acoon coh đhị chr’hoong da ding k’coong Hướng Hoá ơy ma t’bhlâng pa bhrợ, doọ dợ vêy cr’noọ đương g’nưưm. Ghít năc cơnh pr’loọng đong anoo Hồ Văn Quý lâng Hồ Thị Thắng coh chr’val Hướng Phùng năc manuyh liêm choom vêy UBND tỉnh đoọng Bằng khen. Nâu đoo năc xr’mil tr’ang đoọng đhanuôr acoon coh đhị zr’lụ n’nâu lêy ting bhrợ têng coh bh’rợ pa dưr kinh tế t’vaih cr’van cr’bhộ đhị đhăm k’tiêc Hướng Hoà n’nâu./.”

Nông dân Vân Kiều biết tự ái vì nghèo

                               (Alăng Lợi, K.Cương)

Đâu đó ở khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn tình trạng người dân trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Đảng và Nhà nước. Thế nhưng, ở vùng biên giới huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị,nhiều bà con dân tộc thiểu số đã nỗ lực tự vươn lên để thoát nghèo. Câu chuyện vợ chồng chị Hồ Thị Thắng và anh Hồ Văn Quý, dân tộc Vân Kiều là một trong số đó.

Về thôn Chênh Vênh, xã biên giới Hướng Phùng, huyện miền núi Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị, nói đến vợ chồng chị Hồ Thị Thắng và anh Hồ Văn Quý, bà con ai cũng dành sự ngưỡng mộ nghị lực vượt khó vươn lên của họ. Cách đây gần 10 năm, đời sống đồng bào Vân Kiều ở vùng biên giới Hướng Hóa còn lắm khó khăn, tỷ lệ hộ đói nghèo cao, nhiều người phải dựa vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Với vợ chồng chị Thắng, cuộc sống lúc bấy giờ cũng còn chật vật nhưng vợ chồng chị vẫn viết đơn xin thoát nghèo, để nhường phần cho những hoàn cảnh khó khăn hơn. Chị Thắng tâm sự, năm 1999, chị lấy chồng và sinh con, cuộc sống đã khó lại càng thêm khó. Gia đình chị có đám rẫy khá rộng nhưng do không biết cách làm ăn nên cả 2 vợ chồng  sớm tối “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” mà vẫn thiếu trước, hụt sau. Chị Hồ Thị Thắng  tâm sự, hơn 10 năm làm lụng vất vả mà gia đình không thoát khỏi hộ nghèo, bản thân cảm thấy rất áy náy: “Năm nào cũng vậy, cán bộ cũng mời các hộ nghèo nhận hỗ trợ, mình thấy xấu hổ. Tại sao mình có tay có chân, có đất, có sức khỏe mà cứ để Nhà nước cho  tiền, cấp gạo, cấp mắm muối... vì mình nghèo. Mình thấy không vui, thấy ngại lắm, xấu hổ lắm. Mình còn trẻ, còn khỏe, nên vợ chồng mình đăng ký xin thoát nghèo, một phần vì thấy xấu hổ, một phần để nhường phần hỗ trợ đó cho những hoàn cảnh khó khăn, già cả neo đơn không lao động được.”

Vợ chồng chị Hồ Thị Thắng đăng ký xin thoát nghèo khi cuộc sống vẫn còn khó khăn. Điều đó làm nhiều người dân vùng biên Hướng Phùng ngạc nhiên. Chị Thắng chia sẻ, bản thân cần phải nỗ lực vươn lên. Ngoài việc chăm sóc đám rẫy của gia đình, vợ chồng anh chị còn đi làm thuê khắp vùng, ai gọi gì làm nấy, từ việc chăm sóc, cạo mủ cao su, hái cà phê, nhổ sắn, cho đến chăn dắt dê, bò.... Trong thời gian đó, vợ chồng chị Thắng học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm của nhiều người trong trồng trọt và chăn nuôi, đặc biệt tìm được hướng phát triển kinh tế hiệu quả. Từ đó, cuộc sống của gia đình đỡ phần chật vật. Số tiền tích góp được, vợ chồng anh chị mua cặp bò về nuôi, cộng với 600 cây bời lời từ Dự án hỗ trợ phương tiện sinh kế cho hộ mới thoát nghèo, anh chị chăm chỉ làm ăn và mở rộng mô hình sản xuất. Đến nay, vợ chồng chị Thắng đã có 2, 5 hécta trẩu; 2 hécta sắn;1 hécta chuối; 1 hecta bời lời; 1,5 hécta cao su;gần 1 hecta cà phê;10 condê; 30 con trâu, bò…, thu nhập bình quân một năm trên 200 triệu đồng. Anh chị cũng vừa xây xong ngôi nhà 2 tầng khang trang, kiên cố. Chị Hồ Thị Nguyệt, người dân thôn Chênh Vênh cho biết, bà con vùng biên giới này ai cũng học theo cách làm của vợ chồng chị Thắng anh Quý:“Vợ chồng chị Thắng anh Quý là tấm gương sáng cho bà con Vân Kiều ở đây noi theo đấy. Từ hộ nghèo đói, anh chị đã tự lực vươn lên để không phải nhận sự hỗ trợ của Nhà nước vì nghèo. Anh chị cũng khuyên bà con ở đây phải biết xấu hổ khi năm nào cũng nhận hỗ trợ từ Nhà nước do nhà nghèo. Tôi cũng cố gắng học hỏi các mô hình phát triển kinh tế để thoát nghèo. Năm nay gia đình tôi cũng đã xin thoát nghèo rồi.”

Mô hình “thoát nghèo” của vợ chồng chị Hồ Thị Thắng được các hội, đoàn thể ở huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị biểu dương, nhân rộng. Chính quyền huyện Hướng Hóa cũng đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ bà con vươn lên thoát nghèo. Ông Trần Trọng Kim, Trưởng Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị cho biết, những năm gần đây, địa phương đã mở nhiều lớp tập huấn cho các hộ đăng ký thoát nghèo và hộ mới thoát nghèo; hỗ trợ cây trồng, con vật nuôi chủ lực,phù hợp với thổ nhưỡng; hỗ trợ vay vốn sản xuất, kinh doanh…. Qua đó, không chỉ tạo điều kiện để bà con giảm nghèo bền vững mà còn nâng cao nhận thức bà con đồng bào dân tộc thiểu số trong công tác giảm nghèo của địa phương:“Hiện nay, đồng bào dân tộc ở huyện miền núi Hướng Hóa họ đã tự vươn lên, không còn tư tưởng trông chờ ỷ lại. Cụ thể như hộ anh Hồ Văn Quý và Hồ Thị Thắng ở xã Hướng Phùng là một điển hình được UBND tỉnh tặng Bằng khen. Đây là tấm gương sáng cho bà con dân tộc thiểu số vùng núi này noi theo trong việc phát triển kinh tế làm giàu trên mảnh đất Hướng Hóa này./.”