Xang tuh, chính quyền zâp câp lâng ngành nông nghiệp âi xay bhrợ bâc c’lâng bh’rợ zooi đoọng, pa choom đoọng ha đha nuôr đơơh bhrợ pa dưr cớ bh’rợ tr’nêng, yêm têêm pr’ăt tr’mông.

T’cooh Trần Văn Tựu, Tổ trưởng Ban Băn rơơi lâng pa dưah đh’reh bh’năn chr’val Đan Điền, thành phố Huế muy coh apêê pr’loọng ăt zâng ngân âng boo tuh. T’cooh Tựu đoọng năl, g’luh tuh ha nua âi bhrợ bil bal ngân ha đha nuôr vêêl đong, bâc cr’năn a tưch a đha, t’rí k’rooc crêê loong c’măp. Cơnh xang tuh, đha nuôr năc âi tơơp prih dooh, khử trùng đong c’roọl đoọng đơơh yêm têêm bh’rợ tr’nêng pr’ăt tr’mông.“C’la đong cu công crêê bil 128 p’nong a tưch, prang chr’val công bil bal a tưch, a đha năc 7.216 p’nong, bil bal bâc bhlâng. Rơơm kiêng bơơn zooi đoọng ch’na bh’năn, m’ma acoon bh’năn xang năc  muy bơr hóa chất tiêu độc khử trùng”.

Coh g’luh tuh bhlong ha nua, thành phố Huế vêy lâh 700 p’nong t’rí, k’rooc, bé, a oc đh’rưah lâng bâc bh’năn râu lơơng crêê c’măp lâng loong; k’noọ 3 tấn ch’na bh’năn lâng bâc pr’đươi pr’dua crêê đac nong hư zơch. Bâc đhăm chr’noh, tơơm cha p’lêê crêê nong đhộ, bha lang ruộng crêê ga bung. Đhị apêê zr’lụ choh thanh trà tr’haanh âng Huế công ăt zâng ngân. Tu nong đac đanh, bâc đhăm thanh trà, pih bhung dưr xrăh riah, bha lâng. T’cooh Nguyễn Tín, phường Hương Trà đoọng năl, pr’loọng đong t’cooh vêy 7 sào thanh trà crêê nong bâc đac đhị bâc t’ngay:“Tuh ta luôn chô tươc bhrợ cr’đơơng tươc tơơm thanh trà lâng pih bhung căh liêm. Pa zêng apêê tơơm chr’noh coh vêêl đong năc zêng xră bha lâng, riah. C’lâng bh’rợ xay bhrợ bhr’lâ năc đha nuôr công xooc p’zay n’đhang căh cơnh kị liêm choom. Rơơm kiêng âng đha nuôr năc bơơn zooi đoọng ooy c’năl, z’hai, apêê hóa chất phun xái, sát trùng xang tuh”.

Bâc t’ngay ha nua, Sở Nông nghiệp lâng Môi trường thành phố Huế dh’rưah lâng chính quyền apêê vêêl đong âi pa choom đoọng ha đha nuôr bhrợ bhr’lâ râu bil hư. Bộ Nông nghiệp lâng Môi trường âi zooi đoọng thành phố Huế 129 tấn m’ma ha roo, 3 tấn m’ma abhoo; doanh nghiệp Mahyco zooi đoọng p’xoọng 250 kg m’ma bhơi r’veh năc đoọng zooi đha nuôr đơơh choh bêêt cớ đhị đhăm crêê bil bal. N’đhơ cơnh đêêc, ting apêê chuyên gia, tu bil bal đhị đhăm bhưah lâng đhr’năng plêêng k’tiêc dzợ dưr vaih k’đhap tu cơnh đêêc bâc zr’lụ bhrợ têng công dzợ vêy đhr’năng pr’luh đhị tơơm chr’noh lâng acoon bh’năn. T’cooh Đặng Nguyễn Như Ngọc, cán bộ Trung tâm Khuyến nông thành phố Huế, moon, bâc zr’lụ bhrợ têng vêy đhr’năng dưr vaih pr’luh cr’ay, cr’đơơng tươc bh’rợ bhrợ pa dưr cớ bh’rợ tr’nêng căh choom đơơh.“Xang g’luh tuh ha nua, đha nuôr năc kiêng bhrợ pa dưr cớ chr’noh năc vêy apêê chuyên gia pa choom đoọng z’bur vôi, z’bur phân xang boo tuh crêê đac nong. Ooy b’băn, apêê chuyên gia pa choom đoọng ng’cơnh xái z’nươu khử trùng, cha groong pr’luh cr’ay ha cr’năn bh’năn cơnh lâng bâc chế phẩm sinh học, apêê z’nươu zêl cr’ay”.

Trung tâm Khuyến nông K’tiêc k’ruung t’mêê pa zum lâng Sở Nông nghiệp lâng Môi trường thành phố Huế bhrợ apêê c’bhuh pa bhrợ chô ooy apêê zr’lụ ăt zâng ngân cơnh apêê zr’lụ choh prí, thanh trà, zr’lụ b’băn đhị phường Hương Trà lâng Đan Điền thành phố Huế đoọng pa choom đoọng đha nuôr bhrợ bhr’lâ xang boo tuh. Đhị apêê đhị tươc, apêê chuyên gia pa choom đoọng ha đha nuôr pa liêm đong c’roọl, pa liêm k’tiêc choh; gr’lêêh đoong lâng pa dưr cớ apêê tơơm cha p’lêê. Đha nuôr công bơơn pa choom đoọng c’lâng bh’rợ cha groong bh’ruy amit xang boo tuh. Cơnh lâng bh’năn, apêê chuyên gia pa choom đoọng quy trình băn a tưch yêm têêm sinh học, cơnh bhrợ pa liêm, khử trùng đng c’roọl lâng pa choom đoọng cr’chăl choom băn pa dưr cớ cr’năn đoọng doó lâh pr’luh cr’ay. T’cooh Nguyễn Văn Hường, Phó Trưởng phòng Khuyến nông B’băn - pa dưah đh’reh cr’ay bh’năn, Trung tâm Khuyến nông K’tiêc k’ruung, đoọng năl, Trung tâm n’nâu pa zum lâng doanh nghiệp zooi đoọng pr’đươi pr’dua, phân bón lâng hóa chất zooi đha nuôr đơơh bhrợ pa dưr cớ bh’rợ tr’nêng:“Azi xiêr tươc đhăm choh, băn, đợ nang chr’noh cha p’lêê, bhrợ bhr’lâ ha k’tiêc, pa choom đoọng xay bhrợ xrăh ga ung ng’ơnh, đh’rưah lâng apêê bh’rợ gr’lêêh đoong, đoọng đơơh dưr ch’măt vaih liêm. Apêê đong băn rơơi năc azi pa choom đoọng quy trình bhrợ pa liêm đong c’roọl k’đhơợng nhâm choom rach băn pa dưr yêm têêm xang tuh bhlong”.

Cơnh lâng râu zooi đoọng loon đơơh âng apêê cơ quan chuyên môn đh’rưah lâng râu t’bhlâng dưr z’lâh âng đha nuôr, bh’rợ bhrợ bhr’lâ xang boo tuh đhị thành phố Huế xooc bơơn bâc bh’nơơn liêm choom. Bâc pr’loọng âi tơp bhrợ bhr’lâ nang chr’noh, pa dưr cớ cr’năn bh’năn, ra văng ha g’luh bhrợ têng t’mêê./.

GIÚP NÔNG DÂN HUẾ KHẮC PHỤC THIỆT HẠI, KHÔI PHỤC SẢN XUẤT SAU MƯA LŨ

Đợt mưa lũ kéo dài cuối tháng 10 và đầu tháng 11 vừa qua đã gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân thành phố Huế. Sau lũ, chính quyền các cấp và ngành nông nghiệp đã triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ, hướng dẫn kỹ thuật giúp bà con nhanh chóng khôi phục sản xuất, ổn định cuộc sống.

Ông Trần Văn Tựu, Tổ trưởng Ban Chăn nuôi và Thú y xã Đan Điền, thành phố Huế nằm trong số các hộ chịu ảnh hưởng nặng của mưa lũ. Ông Tựu cho biết, đợt lũ vừa rồi gây thiệt hại rất nặng cho chăn nuôi ở địa phương, nhiều gà vịt và gia súc bị cuốn trôi. Ngay sau lũ, người dân bắt tay vào dọn dẹp, khử trùng chuồng trại để nhanh chóng ổn định cuộc sống. Bản thân nhà tôi cũng bị thiệt 128 con gà, cả xã cũng hiệt hại gà, vịt là 7.216 con, thiệt hại rất lớn. Mong muốn được hỗ trợ thức ăn, con giống rồi một số hóa chất tiêu độc khử trùng.”

Trong đợt lũ lụt vừa qua, thành phố Huế có hơn 700 con trâu, bò, dê, lợn cùng nhiều gia cầm bị chết hoặc bị cuốn trôi; gần 3 tấn thức ăn chăn nuôi và nhiều trang thiết bị, vật tư bị ngập hư hỏng. Nhiều diện tích rau màu, cây ăn quả ngập úng, ruộng đồng bị bồi lấp. Tại các vùng chuyên canh thanh trà nổi tiếng của Huế cũng chịu ảnh hưởng nặng. Do ngập úng kéo dài, nhiều diện tích cây thanh trà, bưởi xảy ra hiện tượng thối rễ, thối thân. Ông Nguyễn Tín, phường Hương Trà cho biết, gia đình ông có 7 sào thanh trà bị ngập nhiều ngày.“Lũ liên tiếp ảnh hưởng đến cây trồng thanh trà và bưởi. Tất cả các cây trồng trên địa bàn rất ảnh hưởng, bị thối thân, thối rễ. Biện pháp xử lý thì người dân vẫn khắc phục nhưng hiệu quả chưa cao. Mong muốn của người dân là được hỗ trợ về kiến thức, kỹ thuật, các loại hóa chat  phun xử, sát trùng sau lũ lụt”.

Những ngày qua, Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Huế cùng chính quyền các địa phương đã hướng dẫn bà con khắc phục thiệt hại. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã hỗ trợ thành phố Huế 129 tấn giống lúa, 3 tấn giống ngô; doanh nghiệp Mahyco hỗ trợ thêm 250 kg giống rau màu nhằm giúp bà con sớm gieo trồng lại các diện tích bị thiệt hại. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, do thiệt hại trên diện rộng và thời tiết còn diễn biến phức tạp nên nhiều vùng sản xuất vẫn tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh trên cây trồng và vật nuôi. Ông Đặng Nguyễn Như Ngọc, cán bộ Trung tâm Khuyến nông thành phố Huế, cho rằng, nhiều vùng sản xuất có nguy cơ xuất hiện dịch bệnh, ảnh hưởng đến tốc độ phục hồi.“Sau đợt lũ lụt vừa rồi, người dân cần khắc phục cây thì có các chuyên gia  hướng dẫn bón vôi, bón phân sau mùa lũ bão bị ngập. Về chăn nuôi, các chuyên gia  hướng dẫn cách phun thuốc khử trùng, phòng trừ dịch hại cho đàn gia súc, gia cầm, vật nuôi bằng những chế phẩm sinh học, những thuốc kháng bệnh.”

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia vừa phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Huế tổ chức các đoàn công tác về những vùng chịu thiệt hại nặng như các vùng trồng chuối, thanh trà, khu vực chăn nuôi tại phường Hương Trà và Đan Điền thành phố Huế để hướng dẫn bà con khắc phục hậu quả mưa lũ. Tại các điểm đến, chuyên gia hướng dẫn người dân vệ sinh đồng ruộng, xử lý đất sau ngập; cắt tỉa, định chồi và phục hồi các loại cây ăn quả. Bà con cũng được tập huấn biện pháp phòng trừ sâu bệnh sau mưa lũ. Đối với chăn nuôi, các chuyên gia hướng dẫn quy trình nuôi gà an toàn sinh học, cách vệ sinh, khử trùng chuồng trại và tư vấn thời điểm tái đàn an toàn để hạn chế dịch bệnh. Ông Nguyễn Văn Hưởng, Phó Trưởng phòng Khuyến nông Chăn nuôi - Thú y, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, cho biết, Trung tâm này phối hợp với doanh nghiệp hỗ trợ vật tư, phân bón và hóa chất giúp bà con sớm khôi phục sản xuất.“Chúng tôi xuống tận hiện trường, những vườn cây ăn trái, khắc phục cho đất, hướng dẫn xử lý úng như thế nào, đồng thời các biện pháp để khôi phục tỉa tán, giúp khôi phục nhanh chóng vườn cây. Các cơ sở chăn nuôi thì chúng tôi hướng dẫn quy trình vệ sinh làm sạch đảm bảo sau khi xử lý hết những vẫn đề lũ lụt đem đến như vệ sinh tẩy uế để đảm bảo cho môi trường chăn nuôi được an toàn sau khi tái đàn”.

Với sự hỗ trợ kịp thời của các cơ quan chuyên môn cùng nỗ lực vươn lên của nông dân, công tác khắc phục hậu quả mưa lũ tại thành phố Huế đang đạt nhiều kết quả tích cực. Nhiều hộ đã bắt đầu cải tạo lại vườn tược, tái đàn vật nuôi, chuẩn bị cho vụ sản xuất mới./.