C’moo 2025, anoo Quỳnh hâng hơnh bơơn 1 coh 63 cha nắc đhanuôr tr’haanh bơơn Trung ương Hội Nông dân Việt Nam hơnh deh “Đhanuôr Việt Nam bhriêl choom”.

Nắc ma nưih vel đong coh Thái Bình, nâu kêi nắc tỉnh HưngYên, lâh 10 c’moo a hay, anoo Bùi Đức Quỳnh lâng ma nưih đong đay moọt ooy chr’val Rờ Kơi, tỉnh Quảng Ngãi đoọng bhrợ cha. Pazêng t’ngay tơợp tước zr’lụ k’tiếc t’mêê, anoo dzợ hay ooy muy zr’lụ k’tiếc ch’ngai bha dăh, c’lâng p’rang k’đhap zr’năh, pr’ặt tr’mông âng đhanuôr dzợ bấc k’đhap đha rựt. Năc đươi đhăm k’tiếc pậ bhưah nâu a noo bhrợ pa dưr vaih zr’lụ choh cao su, cà phê t’hước vêy pa chô bh’nơơn. Tơợ bấc c’moo  choh bhrợ, anoo Quỳnh lêy thị trường cao su lâng cà phê zâng lâng đhr’năng tr’zệêng ooy chr’năp, bh’nơơn pa chô căh dzợ tệêm ngăn nắc anoo quyết định chấc lêy c’lâng t’mêê. C’moo 2018, bêl g’luh tước l’lêy  ha rêê choh sầu riêng đhị Đắk Lắk, anoo bơơn lêy tơơm chr’noh nâu liêm choom cơnh lâng pr’đơợ k’tiếc k’bunh coh đâu âng zr’lụ k’tiếc Rờ Kơi. Tơợ đêêc, anoo ơy tơợp choh 2 héc ta sầu riêng Thái Lan. Anoo Quỳnh xay moon:“C’moo 2018 cung tơợ đâu, acu tước Đắk Lắk câl m’ma tơợ bhươn đoọng chô choh. Lêy apêê đhị Đắk Lắk choh sầu riêng ha dưr liêm năc acu kiêng ting choh. Coh đêêc, đhị vel đong cu ặt năc choh bơr pêê t’nơơm a năm, a pêê căh vêy k’rang bấc ha dợ tơơm pa chô p’lêê bấc liêm, a cu ngoọ coh loom apêê choh căh vêy phân, căh vêy kỹ thuật nắc a đay choh liêm năc vêy pa chô bh’nơơn dal lâh. Tu cơnh đêêc nắc tơợ kinh nghiệm âng Đắk Lắk acu chô  bhrợ coh đâu”.

Tơợ bêl choh tơơm sầu riêng, anoo Quỳnh năl ghit, kiêng bhrợ đanh mâng nắc năl ghit k’tiếc, năl ghit tơơm chr’noh. Anoo pa zay pa choom kỹ thuật, chơih pay m’ma liêm, k’rong hệ thống tưới đác k’bơch lâng ting bhrợ quy trình choh bêệt ghit liêm. Đươi vêy cơnh, pazêng tơơm sầu riêng ơy chăt vaih liêm choom coh zr’lụ k’tiếc Rờ Kơi, lêy vêy pa chô bh’nơơn liêm dal. Lêy leh đhr’năng liêm choom, muy c’moo t’tun, anoo ơy choh t’bhưah 3 héc ta. Tước c’moo 2023, bhươn pa chô lâh 15 tấn sầu riêng, đơơng chô bh’nơơn mơ 500 ức đồng. Tơợ bh’nơơn nắc đoo, anoo nắc k’rong bhrợ cớ, t’bhưah đhăm choh tước 15 héc ta, t’vaih c’lâng ha dưr đanh mâng đoọng ha pr’loọng đhanuôr đhị ca noong k’tiếc. Anoo Quỳnh moon:“Ađay choh bấc năc năl ghit đăh kỹ thuật, nắc cha mêệt ghit bhươn choh. Zập t’ngay a đay vêy mặt đhị bhươn, ha dang căh  bhrợ năc cung lướt cha mêệt lêy, đoọng đâh bơơn lêy vêy rau lalay nắc năl cơnh bhrợ têng. Cơnh sầu riêng mơ puôn, xơơng t’ngay căh pa ghit năc lưch xrặ. Tu cơnh đêêc, k’rang tơơm chr’noh nắc rau chr’năp pa bhlầng, pa ghit tước đhr’năng ha dưr âng tơơm chr’noh năc bh’rợ chr’năp pa bhlầng, vêy cơnh đêêc  vêy pa chô bh’nơơn dal”.

C’moo 2024, đhơ t’mêê pêêh pay muy đăh, bhươn sầu riêng âng anoo Quỳnh ơy pa chô  bh’nơơn lâh 4 tỷ đồng, lơi rau k’rong bhrợ nắc dzợ lâh 2,5 tỷ đồng. Căh muy k’rang tước bh’nơơn, anoo năc dzợ pa ghit đăh pa câl bh’nơơn chr’noh đanh mâng. Anoo pa ghit lâng cơ quan chuyên môn đoọng bhrợ pa xang hồ sơ, bhrợ liêm zập pr’đơợ xuất khẩu. C’xêê 5 c’moo 2025, bhươn sầu riêng âng anoo bơơn đoọng mã số zr’lụ choh, pa căh c’leh ha dưr chr’năp coh c’lâng đơơng sầu riêng Rờ Kơi tước thị trường Trung Quốc:“Vêy mã zr’lụ choh năc a đay pa câl đoọng ha pêê k’rong câl nắc bơơn chr’năp dal lâh lâng pazêng bhươn ga mắc apêê k’đươi năc vey mã zr’lụ choh, tơơm riah p’lêê n’nặc tơợ zr’lụ n’đoo. Ađay năc đươi khoa học lâng bhrợ crêê cơnh đăh Chi cục choh bhrợ đoọng ha đay cơnh bhrợ, k’rang bhươn chr’noh, phân za nươu năc crêê cơnh chi cục moon k’đươi”.

Jưah lâng pa dưr pr’ặt tr’mông pr’loọng đong đay, anoo Bùi Đức Quỳnh dzợ pa zay pa têệt pa zưm, tr’pác kinh nghiệm lâng đhanuôr đăh Hội quán Sầu riêng Rờ Kơi âng anoo bhrợ Chủ nhiệm, lâng k’nặ 60 cha nắc. Hội quán  nắc đhị đhanuôr đh’rưah xay prá đăh kỹ thuật, zooi k’rong câl bh’nơơn lâng t’vaih bhiệc bhrợ tệêm ngăn đoọng ha bấc ma nưih pa  bhrợ đhị vel đong. Lâng pazêng chroi k’rong lalua ta nih, anoo bấc c’moo ta luôn bơơn ch’ner đhanuôr bhrợ cha choom bhlầng. C’moo 2025, anoo vinh dự bơơn Trung ương Hội Nông dân Việt Nam cher cha ner “Đhanuôr Việt Nam bhriêl choom”. T’cooh A Đành, Chủ tịch Hội Nông dân chr’val Rờ Kơi đoọng năl:“Hội viên Bùi Đức Quỳnh coh cr’chăl hay cung ặt tớt ta nih liêm lâng hội viên lơơng, cơnh lâng đhanuôr đhị chr’val, lưch loom pa choom đoọng ha đhanuôr ting bhrợ têng cơnh a đoo. Ađoo pa choom đoọng ha đhanuôr cơnh choh bêệt, k’rang lêy tơơm cha p’lêê cung cơnh choh cà phê, đươi dua khoa học công nghệ đhị bhrợ têng”.

Tơợ tr’pang têy zay t’bech lâng c’rơ pa zay bhrợ têng, anoo Bùi Đức Quỳnh ơy vaih manưih bhrợ cha choom bhlầng đhị zr’lụ ca noong k’tiếc Rờ Kơi. Pazêng hân noo sầu riêng boong tráu p’lêê t’ngay đâu năc năc bh’nơơn âng cr’noọ pân pa chăp pân bhrợ lâng c’rơ pa zay ta luôn. Cr’nọo bh’rợ âng anoo căh muy pa chô bh’nơơn kinh tế, năc dzợ t’vaih bhiệc bhrợ, pa dưr loom tin đươi lâng đơơng rau chr’năp liêm coh c’lâng bhrợ cha đoọng ha bấc đhanuôr coh c’lâng bhrợ têng ha rêê đhuôch ha dưr đanh mâng./.

NÔNG DÂN BÙI ĐỨC QUỲNH VÀ HÀNH TRÌNH LÀM GIÀU Ở VÙNG BIÊN

Với tinh thần dám nghĩ, dám làm, anh Bùi Đức Quỳnh, 47 tuổi, nông dân thôn Đăk Tang, xã Rờ Kơi, tỉnh Quảng Ngãi, đã thành công với mô hình trồng sầu riêng theo hướng sản xuất sạch, bền vững, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Năm 2025, anh Quỳnh vinh dự là một trong 63 nhà nông tiêu biểu toàn quốc được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam vinh danh “Nông dân Việt Nam xuất sắc”.

Xuất thân từ vùng quê Thái Bình, nay thuộc tỉnh Hưng Yên, hơn 10 năm trước anh Bùi Đức Quỳnh cùng gia đình vào xã Rờ Kơi, tỉnh Quảng Ngãi để lập nghiệp. Những ngày đầu đặt chân đến vùng đất mới, anh vẫn nhớ rõ cảm giác về một vùng đất xa xôi, đường sá cách trở, đời sống người dân còn nhiều khó khăn. Thế nhưng, chính những thửa đất rộng rãi, trù phú lại khiến anh tin rằng nơi này có thể trở thành vùng trồng cao su, cà phê đầy triển vọng. Sau nhiều năm canh tác, anh Quỳnh nhận thấy thị trường cao su và cà phê chịu sự cạnh tranh về giá cả, hiệu quả kinh tế không còn ổn định, nên quyết định tìm hướng đi mới. Năm 2018, trong một chuyến tham quan mô hình trồng sầu riêng tại Đắk Lắk, anh nhận thấy loại cây này phù hợp với điều kiện tự nhiên của vùng đất Rờ Kơi. Từ đó, anh mạnh dạn trồng thử nghiệm 2 héc-ta sầu riêng Thái Lan. Anh Quỳnh chia sẻ: “Năm 2018 thì cũng từ đây đi sang Đăk Lăk mình mua cây giống tại Đăk Lăk, tại vựa luôn. Rồi mình thấy bên Đăk Lăk họ trồng cây sầu riêng phát triển rất là ok thì mình cũng sinh ra đam mê. Trong khi đó về địa phương thì thấy bà con họ trồng có vài cây thôi, họ không chăm sóc gì mà sầu riêng ra quả rất là đẹp thế mình mới nghĩ trong lòng, bây giờ họ trồng như thế không phân bón, không kỹ thuật mà mình trồng mình học hỏi phân bón, kỹ thuật thì chắc chắn nó phải hiệu quả hơn. Cho nên là từ hồi đó trở đi là theo kinh nghiệm của Đăk Lăk mà về đây làm.”

Từ khi bén duyên với cây sầu riêng, anh Quỳnh hiểu rằng muốn gắn bó lâu dài thì phải “hiểu đất, hiểu cây”. Anh miệt mài học hỏi kỹ thuật, chọn giống tốt, đầu tư hệ thống tưới tiết kiệm và tuân thủ quy trình trồng trọt nghiêm ngặt. Nhờ vậy, những cây sầu riêng đầu tiên nhanh chóng thích nghi với vùng đất Rờ Kơi, bén rễ xanh mầm, hứa hẹn mùa trái ngọt. Thấy tín hiệu tích cực, chỉ sau một năm, anh mạnh dạn mở rộng thêm 3 héc-ta. Đến năm 2023, vườn cho thu bói hơn 15 tấn sầu riêng, mang về lợi nhuận khoảng 500 triệu đồng. Từ kết quả ấy, anh tiếp tục đầu tư, nâng tổng diện tích trồng lên 15 héc-ta, mở ra hướng phát triển bền vững cho gia đình nơi vùng biên. Anh Quỳnh nói:“Mình làm nhiều thì mình phải nắm được kỹ thuật kỹ, phải đi xem xét trong vườn. Nói chung là ngày nào mình cũng phải có mặt trên vườn, nếu không làm thì cũng phải đi kiểm tra, chỉ cần trong vườn của mình có hiện tượng khác thì mình phải đưa ra phương án xử lý. Chỉ cần sầu riêng chỉ cần trải qua ba bốn ngày không để ý thì nó sẽ rụng hết cả vườn cũng có thể có. Cho nên chăm sóc cho cây rất là quan trọng, luôn luôn theo dõi tình trạng của cây thì mới có hiệu quả cao được.”

Năm 2024, dù mới thu hoạch một phần diện tích, vườn sầu riêng của anh Quỳnh đã mang về doanh thu hơn 4 tỷ đồng, lợi nhuận hơn 2,5 tỷ đồng. Không chỉ quan tâm đến năng suất, anh còn chú trọng đầu ra bền vững cho sản phẩm. Anh chủ động phối hợp với cơ quan chuyên môn để hoàn thiện hồ sơ, đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu. Tháng 5 năm 2025, vườn sầu riêng của anh được cấp mã số vùng trồng, đánh dấu bước tiến quan trọng trong hành trình đưa sầu riêng Rờ Kơi vươn ra thị trường Trung Quốc.“Có mã vùng trồng thì mình bán cho thương lái sẽ được giá cao hơn và những vườn lớn người ta đòi hỏi phải có được mã vùng trồng, xuất xứ trái cây này từ ở vùng nào. Mình phải áp dụng được khoa học và làm đúng theo bên Chi cục trồng trọt họ đưa cho mình những cái phương án để làm, chăm sóc vườn, phân thuốc phải đúng theo sự cho phép của bên chi cục.”

Bên cạnh phát triển kinh tế gia đình, anh Bùi Đức Quỳnh còn tích cực kết nối, chia sẻ kinh nghiệm với bà con thông qua Hội quán Sầu riêng Rờ Kơi do anh làm Chủ nhiệm, với gần 60 thành viên. Hội quán là nơi bà con cùng nhau trao đổi kỹ thuật, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm và tạo việc làm ổn định cho nhiều lao động địa phương. Với những đóng góp thiết thực, anh nhiều năm liền đạt danh hiệu nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi. Năm 2025, anh vinh dự được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam trao tặng danh hiệu “Nông dân Việt Nam xuất sắc”. Ông A Đành, Chủ tịch Hội Nông dân xã Rờ Kơi cho biết:“Hội viên Bùi Đức Quỳnh trong thời gian qua cũng rất gần gũi, gắn bó mật thiết với hội viên cũng như bà con nông dân trên địa bàn xã, cũng rất là nhiệt tình trong quá trình hướng dẫn cho bà con nhân dân cũng như hội viên của hội nông dân trong quá trình trồng và chăm sóc các loại cây trồng đặc biệt là cây ăn trái cũng như là trồng cà phê, bên cạnh còn hướng dẫn áp dụng khoa học, kỹ thuật, công nghệ.”

Từ đôi bàn tay cần cù và nỗ lực đổi mới trong tư duy sản xuất, anh Bùi Đức Quỳnh đã viết nên câu chuyện thành công giữa vùng biên Rờ Kơi. Những mùa sầu riêng trĩu quả hôm nay là thành quả của tinh thần dám nghĩ, dám làm và nỗ lực không ngừng. Mô hình của anh không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế, mà còn tạo việc làm, khơi dậy niềm tin và truyền cảm hứng cho nhiều nông dân trên con đường phát triển nông nghiệp bền vững./.