N’niên lâng dưr pâ đhị chr’val Lũng Phìn, chr’hoong Đồng Văn, tỉnh Hà Giang, Ly Mí Cường - đha đhâm Mông âi đơơng xa nul khèn, aluôt z’lâh apêê coong chăng c’târ mèo bôh chônh huch toch tươc lâng apêê sân khấu ga măc coh prang k’tiêc lâng apêê g’luh thi bha lang k’tiêc.

Loom luônh chăp kiêng lâng bêệ aluôt âng Ly Mí Cường bơơn pa dưr tơợ bha bhươp, ca conh lâng vel ma nang, bâc ngai pr’conh ma nưih Mông ta luôn k’tiêu đơơng aluôt, khèn bêl đâc ha rêêm lươt chợ. T’cooh Ly Mí Pó, ca conh âng Ly Mí Cường xay moon, ađoo câl bơr bêệ aluôt chô đoọng ha Cường pa choom plong. Cường đơơh choom plong, zâp t’ngay công pa choom plong bơr pêê xa nul ba buôn l’lăm… dâng 1-2 c’xêê, Cường âi choom plong pr’hay lâng ting chăp kiêng xanul aluôt căh năl bêl.

Tơợ bêl đhêêng choom plong bơr pêê xa nul căh âi liêm, apêê c’broo têy dzợ k’đhơ, Ly Mí Cường âi pa đhep z’hai lâng bh’rợ ma châc pa choom tơợ bâc apêê n’lơơng. Ly Mí Cường moon, loom chăp kiêng aluôt Mông coh anoo dưr vaih tơợ đhị n’niên vaih lâng ting t’ngay ting dưr pâ r’dợ ting c’moo c’xêê. Ăt cơnh đêêc, loom chăp kiêng tr’coọ xa nul coh anoo bh’nhăn chăp kiêng lâh lâng anoo năc quyết định ting bh’rợ tr’coõa nul chuyên nghiệp. Bêl 15 c’moo, anoo thi moot Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam đoọng ting bh’rợ tr’coó xanul chuyên nghiệp. Ly Mí Cường pa prá, lâh loom chăp kiêng tr’coó xa nul acoon coh, anoo dzợ rơơm zư đơc, pa dưr đợ c’leh văn hóa liêm pr’hay âng acoon coh đay.

Đhị Khoa tr’coó xa nul lang ahay, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, Ly Mí Cường p’zay pa choom, pa đhep c’năl z’hai tơợ thầy cô giáo, pr’zơc chr’ơh đoọng ting t’ngay ting liêm choom lâh. Ly Mí Cường moon, bh’rợ học căh muy zooi anoo năl ghit lâh mơ ooy pr’ăt tr’mông đăn đay năc dzợ zooi anoo bơơn năl lâng pa dưr liêm lâh z’hai âng đay. Tơợ râu t’bhlâng n’năc, Ly Mí Cường âi bơơn pa đơp học bổng Toyota lâng đơp Bằng khen Sinh viên acoon coh tr’haanh liêm choom c’moo 2022 âng Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao lâng Du lịch.

Cơnh lâng loom chăp kiêng, rơơm kiêng pa trơơi loom chăp kiêng ha pr’zơc Mông lâng xay pa căh bhưah tr’coó xa nul acoon coh tươc ngai chăp kiêng văn hóa lang ahay, Ly Mí Cường âi ting pâh bâc g’luh thi tr’coó xa nul coh cr’loọng k’tiêc lâng bha lang k’tiêc. C’moo 2022, Ly Mí Cường bơơn chner Quán quân đhị g’luh thi  X’măng bhriêl g’lăng Việt Nam; Quán quân bảng thi chuyên nghiệp tr’coó xa nul acoon coh đhị  ch’ner Thanh Âm - Học viên âm nhạc Triết Giang, Hàng Châu (Trung Quốc). Đhị G’luh thi Âm nhạc Quốc tế Trung Quốc - Sigapore g’luh 18, Ly Mí Cường công âi bơơn ch’ner chr’năp bhlâng c’bhuh tr’coó xa nul acoon coh.

Ly Mí Cường đoọng năl, đhị g’luh thi tr’coó xa nul bha lang k’tiêc Trung Quốc - Singapore, anoo đươi bêệ aluôt lâng khèn âng ma nưih Mông. Anoo n’jưah căh bhr’nêy, n’jưah yêm loom bêl đh’nơc đay bơơn t’đang moon ăt đhị t’nooi tr’nơơp Bảng thi tr’coó xa nul lang ahay. Ly Mí Cường moon, anoo lêy apêê thí sinh âng apêê k’tiêc k’ruung, cơnh: Trung Quốc, Indonesia, Malaysia… pa bhlâng bhriêl choom. Tu cơnh đêêc, tr’nơơp bêl tươc lâng g’luh thi, anoo năc muy rơơm bơơn pa căh bhưah văn hóa Việt Nam moon pa zum, văn hóa ma nưih Mông moon la lay công cơnh bơơn giao lưu, pa choom t’mooh tơợ pr’zơc chr’ơh bha lang k’tiêc. Ch’ner đhị g’luh thi Tr’coó xa nul bha lang k’tiêc Trung Quốc - Singapore âi p’too moon loom anoo t’bhlâng ting ta pun c’lâng tr’coó xa nul âi chơơih pay.

Công tơợ g’luh thi Tr’coó xa nul bha lang k’tiêc Trung Quốc - Singapore âi đơơng âng xa nul aluôt, khèn Mông âng Ly Mí Cường tươc đăn lâh lâng zâp ngai. Rơơm kiêng pa dưr tr’coó xa nul lang ahay ma nưih Mông ting c’lâng t’mêê xooc đâu, Ly Mí Cường âi bhrợ tvaih, pazum bhlưa tr’coó xa nul lang ahay lâng tr’coó xa nul xooc đâu cơnh:Hip hop, Rap. Đợ chr’năp liêm lang ahay âng ma nưih Mông, pr’dưr pr’dzoọng k’tiêc k’ruung lâng acoon ma nưih Hà Giang ting t’ngay ting băr dzang coh cr’loọng k’tiêc lâng bha lang k’tiêc đhị xa nul aluôt, khèn Mông âng Ly Mí Cường.

Nghệ sĩ Nguyễn Quốc Hoàng Anh, Giám đốc dự án “Lên Ngàn” xay moon: Ly Mí Cường năc muy cha năc vêy loom chăp kiêng lâng cr’van văn hóa âng vel đong. Ađoo vêy pr’đơợ bhrợ bhiêc lâng Cường tơợ đơơh coh muy bơr dự án bhrợ ooy tr’coó xa nul lang ahay. Coh pr’đơợ prang bha lang k’tiêc ooy văn hóa công dzợ bâc apêê p’niên, pa bhlâng năc ma nưih acoon coh vêy loom kiêng zư đơc, pa dưr lâng xay pa căh cr’van văn hóa lang ahay năc râu pa bhlâng chr’năp.

Chăp kiêng, bhriêl g’lăng lâng t’bhlâng lưch c’rơ, Ly Mí Cường năc pa căh măt ha pr’châc p’niên ma nưih Mông coh tỉnh Hà Giang, pân pa chăp, pân bhrợ, t’bhlâng t’bơơn đợ bh’nơơn dal lâng lưch loom chăp kiêng văn hóa lang ahay./.

LY MÍ CƯỜNG VÀ HÀNH TRÌNH LAN TỎA VẺ ĐẸP CỦA NHẠC CỤ DÂN TỘC MÔNG

Tại cuộc thi Âm nhạc quốc tế Trung Quốc – Singapore diễn ra đầu năm nay, đoàn Việt Nam giành giải Nhất bảng thi Nhạc cụ truyền thống với tiết mục “Tiết Rừng” do chàng trai Mông- Ly Mí Cường biểu diễn bằng nhạc cụ sáo và khèn Mông.

Sinh ra và lớn lên tại xã Lũng Phìn, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang, Ly Mí Cường- chàng trai Mông đã đưa tiếng khèn, tiếng sáo vượt qua những dãy núi đá tai mèo chập chùng sắc nhọn đến với các sân khấu lớn trên cả nước và các cuộc thi quốc tế.

Tình yêu với cây sáo của Ly Mí Cường được khơi nguồn từ ông, bố và cả hàng xóm quanh mình, những người đàn ông Mông luôn mang theo cây sáo, cây khèn khi lên nương, xuống chợ.  Ông Ly Mí Pó, bố của Ly Mí Cường chia sẻ, ông mua 1 đôi sáo về cho Cường tập thổi. Cường tiếp thu rất nhanh, ngày nào cũng tập thổi mấy bài nhạc cơ bản… Khoảng 1-2 tháng sau, Cường thổi tốt lên và ngày càng đam mê thổi sáo.

Từ lúc chỉ biết vài nốt nhạc chưa tròn tiếng, các ngón tay còn lóng ngóng tìm những khuông nhạc, Ly Mí Cường tự mình hoàn thiện kỹ năng bằng cách mày mò và học hỏi những người đi trước. Ly Mí Cường chia sẻ, tình yêu với cây sáo Mông trong anh xuất phát từ nơi sinh ra và ngày càng lớn dần theo năm tháng. Cứ thế, tình yêu âm nhạc trong anh càng mãnh liệt và anh quyết định theo đuổi âm nhạc chuyên nghiệp. Năm 15 tuổi, anh thi vào Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam để theo đuổi âm nhạc chuyên nghiệp. Ly Mí Cương tâm sự, ngoài đam mê nhạc cụ dân tộc, anh còn mong giữ gìn, phát huy những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc.

Tại Khoa nhạc cụ truyền thống, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, Ly Mí Cường không ngừng học hỏi và trau dồi kiến thức từ thầy cô giáo, bạn bè để ngày càng hoàn thiện hơn. Ly Mí Cường tin rằng, việc học không chỉ giúp anh  hiểu hơn về thế giới xung quanh mà còn giúp bản thân khám phá và phát huy tối đa tiềm năng. Từ nỗ lực đó, Ly Mí Cường đã được trao học bổng Toyota và nhận Bằng khen Sinh viên dân tộc thiểu số tiêu biểu năm 2022 của Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch.

Với đam mê, mong muốn truyền cảm hứng cho các bạn trẻ Mông và giới thiệu, quảng bá nhạc cụ dân tộc đến cộng đồng yêu văn hoá truyền thống, Ly Mí Cường đã tham dự nhiều cuộc thi âm nhạc trong nước và quốc tế. Năm 2022, Ly Mí Cường giành ngôi vị Quán quân tại cuộc thi Ngôi sao tài năng Việt Nam; Quán quân bảng thi chuyên nghiệp nhạc cụ dân tộc tại giải thưởng Thanh Âm – Học viện âm nhạc Triết Giang, Hàng Châu (Trung Quốc). Tại Cuộc thi Âm nhạc Quốc tế Trung Quốc – Singapore lần thứ 18, Ly Mí Cường cũng đã giành được giải Xuất sắc hạng mục nhạc cụ dân tộc.

Ly Mí Cường cho biết, tại cuộc thi Âm nhạc quốc tế Trung Quốc – Singapore, anh sử dụng cây sáo và khèn của dân tộc Mông. Anh vừa bất ngờ, vừa hạnh phúc khi tên mình được xướng ở vị trí đầu Bảng thi âm nhạc truyền thống. Ly Mí Cường chia sẻ, anh thấy các thí sinh của các quốc gia, như: Trung Quốc, Indonesia, Malaysia… rất là giỏi, tài năng và có trình độ cao. Vì vậy, lúc đầu khi đến với cuộc thi, anh chỉ mong muốn quảng bá, giới thiệu văn hóa Việt Nam nói chung, văn hóa dân tộc Mông nói riêng cũng như được giao lưu, học hỏi với bạn bè quốc tế. Giải thưởng tại cuộc thi Âm nhạc quốc tế Trung Quốc – Singapore đã khích lệ tinh thần cho anh tiếp tục nỗ lực, theo đuổi con đường âm nhạc đã chọn.

Cũng từ cuộc thi Âm nhạc quốc tế Trung Quốc – Singapore đã đưa tiếng sáo, tiếng Khèn Mông của Ly Mí Cường đến gần hơn với khán giả trong nước và quốc tế. Mong muốn phát triển nhạc cụ truyền thống Mông theo hướng đương đại, Ly Mí Cường đã sáng tạo, kết hợp giữa nhạc cụ truyền thống và thể loại âm nhạc trẻ trung, như: Hip hop, Rap. Những giá trị truyền thống của dân tộc Mông, hình ảnh đất và người Hà Giang ngày càng lan tỏa trong nước và quốc tế thông qua tiếng sáo, tiếng Khèn Mông của Ly Mí Cường.

Nghệ sĩ Nguyễn Quốc Hoàng Anh, Giám đốc dự án "Lên Ngàn" chia sẻ: Ly Mí Cường là người có tấm lòng và tình yêu với di sản văn hóa của quê hương. Ông có cơ hội làm việc với Cường từ sớm trong một số dự án làm về âm nhạc truyền thống. Trong bối cảnh toàn cầu hoá về văn hoá vẫn có những người trẻ, đặc biệt là người dân tộc thiểu số có tâm huyết bảo tồn, phát triển và quảng bá di sản văn hoá truyền thống là điều rất trân quý.

Đam mê, tài hoa và giàu nỗ lực, Ly Mí Cường là đại diện cho thế hệ trẻ cộng đồng người Mông ở tỉnh Hà Giang, dám nghĩ, dám làm, quyết tâm chinh phục những đỉnh cao và đầy tâm huyết với văn hóa truyền thống./.