Boo nặc nong lít, p’răng nặc goóh gooi, zr’lụ k’tiếc Ea Nuôl, Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk k’đhạp pa dưr pa xớc zâp râu tơơm công nghiệp. Chấc lêy c’lâng bhrợ cha k’van đhị k’tiếc vel đông đay, c’bhúh apêê pr’zợc p’niên cóh chr’val Ea Nuôl ơy grơơ nhool chóh nho mẫu đơn, bhrợ đợ đhị k’tiếc cắh liêm choom tu plêệng k’tiếc, váih đợ k’tiếc chr’nắp liêm đắh bhrợ têng ha rêê đhuốch. Anoo Võ Hoài Ân, cán bộ k’đhơợng bhrợ kỹ thuật bhươn nho đoọng năl: “C’moo 2021 nắc tơợp chóh lêy m’bứi nho lêy liêm choom dưr váih. Xang nặc đơơng pa xoọng m’ma t’mêê đoọng chóh lêy cung liêm choom. Tu plêệng k’tiếc la lay bhlâng âng t’ngay lâng hi dưm đhị zr’lụ Buôn Đôn, hân noo ha ọt ha pruốt lêy bhlưa mơ lấh 10 độ nắc bhrợ p’lêê nho đha hưm yêm, ngam lấh mơ”.

Tơợ bh’rợ chóh lêy tr’nơợp, tước đâu, đhị k’tiếc 1,8 hécta, 10.000 tơơm nho ơy choom bơơn bhrợ. Anoo Nguyễn Quốc Lập, mưy ooy đợ apêê chrooi đoọng zên, chrooi đoọng c’rơ bh’rợ k’rong chóh nho nâu đoọng năl, lướt zi lấh bấc râu zr’nắh k’đhạp đoọng bhrợ pa liêm k’tiếc, k’rong bhrợ đông màng, đươi dua khoa học công nghệ, xang lấh 3 c’moo, bhươn nho ơy choom bơơn bhrợ mơ 10 tấn đhị mưy c’moo. Zên pa câl 400 r’bhâu đồng đhị mưy ký, hân đhơ cơnh đêếc, đơn đặt đợc nho bấc, vêy bấc cóh bhươn cắh váih nho đoọng pa câl. Ting cơnh anoo Nguyễn Quốc Lập, c’lâng pa dưr pa xớc đoọng ha tơơm nho mẫu đơn nâu nắc dzợ t’bhứah: “Ha dang lêy zâp râu liêm buôn lâng đhanuôr cóh đâu cung zooi đoọng đh’rứah t’bhlâng bhrợ lâng cu nắc acu rơơm nâu đoo nắc đhị zr’lụ chóh tơơm nho mẫu đơn bha lâng ha tỉnh nâu”.

C’bhúh apêê pr’zợc p’niên ơy lêy pay râu chr’nắp liêm, k’rơ đắh truyền thông mạng xã hội, xay moon p’cắh bh’rợ chóh nho mẫu đơn âng đay đoọng bấc ngai năl tước. Tước bêl hân noo bơơn bhrợ, zâp c’moo lêy đợ bha lâng nho tíh liêm, t’viêng bấc p’lêê nắc vêy t’pấh bấc ơy ta mooi pấh lêy. Amoó Nguyễn Thị Thu Hằng moon: “Acu ơy lướt bấc ooy, tơợ bhươn dâu Đà Lạt, bhươn Nho Ninh Thuận, bêl chô cóh vel đông nắc váih bhươn nho cơnh đâu acu kiêng chắp kiêng bhlâng. Rơơm kiêng vel đông vêy pa xoọng đợ bhươn nho cơnh đâu đoọng pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung cung cơnh nắc đhị đoọng ta mooi pấh lêy chi ớh”.

P’căn Đinh Thúy Lăng, Phó Chủ tịch UBND chr’val Ea Nuôl, chr’hoong Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk đoọng năl, tơợ râu liêm choom tr’nơợp âng bh’rợ chóh nho mẫu đơn ơy bhrợ t’bhứah c’lâng lướt t’mêê đoọng ha đhanuôr cóh vel đông: “Bh’rợ nâu vêy bấc râu liêm choom. L’lăm nắc râu tr’xăl đắh tơơm chr’nóh, m’ma chr’nóh t’mêê liêm glặp lâng k’tiếc cóh chr’val Ea Nuôl. Cr’chăl nâu, vêy c’lâng pa dưr pa xớc đắh du lịch nông nghiệp. Mưy c’lâng pa dưr pa xớc xoọc nắc c’lâng bh’rợ âng chr’hoong. Đắh vel đông nắc azi cung lêy cha mêết xay moon bh’rợ nâu tước lâng đhanuôr cóh vel đông chr’val đoọng bấc ngai nalư tước bh’rợ nâu. C’lâng đoọng ha vel đông pa dưr pa xớc ha rê ê đhuốch, tr’xăl tơơm chr’nóh liêm choom lấh mơ”./.

TRỒNG NHO MẪU ĐƠN – HƯỚNG ĐI MỚI CHO VÙNG ĐẤT KHÓ BUÔN ĐÔN

 Dám nghĩ, dám làm, tìm hướng đi mới cho vùng đất khô cằn, những bạn trẻ ở xã Ea Nuôl, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk đã tiên phong thực hiện mô hình trồng nho mẫu đơn. Qua 3 năm thử nghiệm, đến nay mô hình bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế cao. 

Mưa thì ngập úng, nắng thì khô cằn, vùng đất Ea Nuôl, Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk, khó phát triển các loại cây công nghiệp. Tìm hướng làm giàu trên chính mảnh đất quê hương, nhóm bạn trẻ ở xã Ea Nuôl đã mạnh dạn trồng nho mẫu đơn, biến những bất lợi của thời tiết, đất đai thành thế mạnh trong sản xuất nông nghiệp. Anh Võ Hoài Ân, cán bộ phụ trách kỹ thuật vườn nho cho biết: “Năm 2021 thì bắt đầu trồng thử 1 số cây nho thấy hợp phát triển tốt. Sau đó đưa thêm vài giống mới về thực nghiệm thấy vẫn hợp. Do khí hậu chênh lệch ngày và đêm ở vùng Buôn Đôn, vụ đông xuân chênh lệch trên 10 độ sẽ làm trái nho thơm hơn, ngọt hơn”.

Từ mô hình thử nghiệm ban đầu, đến nay, trên diện tích 1,8 héc-ta, 10.000 gốc nho đã cho thu hoạch. Anh Nguyễn Quốc Lập, một trong những người góp vốn, góp công đầu tư vườn nho này, cho biết, trải qua nhiều khó khăn trong cải tạo đất, đầu tư hệ thống nhà màng, áp dụng khoa học công nghệ, sau hơn 3 năm, vườn nho đã cho thu hoạch trung bình 10 tấn mỗi năm. Giá bán 400.000 đồng/kg nhưng đơn đặt hàng nhiều, có thời điểm vườn không có nho để bán. Theo anh Nguyễn Quốc Lập, hướng phát triển cho cây nho mẫu đơn này vẫn rộng mở: “Nếu như mọi thứ thuận lợi và người nông dân ở đây chấp nhận cùng hỗ trợ cùng phấn đấu với mình thì mình cũng mong đây là vùng trồng chuyên canh cây nho mẫu đơn cho tỉnh nhà”.

Nhóm bạn trẻ đã tận dụng lợi thế về truyền thông mạng xã hội, giới thiệu mô hình trồng nho mẫu đơn của mình cho nhiều người biết đến. Vào thời điểm thu hoạch, hàng trăm luống nho thẳng tắp, xanh mướt, sai trĩu quả đã thu hút đông đảo du khách. Chị Nguyễn Thị Thu Hằng, cảm nhận: “ Em đi rất nhiều nơi rồi, từ vườn dâu Đà Lạt, vườn Nho Ninh Thuận, khi về địa phương mình có vườn nho như vậy em cảm thấy rất thích thú. Mong muốn là địa phương mình có thêm những vườn nho như thế này để phát triển kinh tế cũng như là nơi du lịch cho khách”.

Bà Đinh Thuý Lăng, Phó chủ tịch UBND xã Ea Nuôl, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk cho biết, từ thành công ban đầu của mô hình trồng nho mẫu đơn đã mở ra những hướng đi mới cho nông dân địa phương: “Mô hình này mang nhiều lợi ích. Trước tiên là sự chuyển đổi trong cơ cấu cây trồng, giống cây mới rất phù hợp với thổ nhưỡng xã Ea Nuôl. Bên cạnh đó, có hướng phát triển về du lịch nông nghiệp. Một hướng phát triển đang là định hướng của huyện. Về góc độ địa phương thì chúng tôi cũng sẽ nghiên cứu sẽ giới thiệu mô hình này đến với bà con nông dân trên địa bàn xã để nhiều người được tiếp cận với mô hình này. Hướng cho địa phương phát triển nông nghiệp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng hiệu quả hơn”./.