Tốt nghiệp ngành b’băn – thú y, Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Quảng Nam, Hôih A Khấy tước bấc tỉnh Tây Nguyên, bhrợ thuê đoọng ha pêê zr’lụ b’băn. Tơợ lâh 12 c’moo pa bhrợ ch’ngai đong cơnh đêêc, anoo ơy k’rong m’bứi zên lâng vêy kinh nghiệm đhị bhrợ têng, năc anoo chô ooy đong tơợp bhrợ c’rọol băn pa chơợ coon m’ma lâng pa câl za nươu, pa dưah ha bh’năn. Năc lâng đợ zên k’miah 10 ức đồng, anoo ơy pa dưr zr’lụ b’băn, pa câl m’ma bh’năn đoọng ha đhanuôr coh zr’lụ. Căh vêy đhị bhrợ c’rọol, anoo Hôih A Khấy vặ muy zr’lụ k’tiếc đăh toor đong văn hóa âng vel, đươi đợ pr’đươi vêy coh đâu đoọng bhrợ c’rọol.

Lêy đhanuôr coh vel đong lâng đhị zr’lụ kiêng b’băn ting t’ngay ting bấc, anoo nắc t’đang lâng apêê thương lái đăh xuôi, câl a tưch k’tứi chô k’rang băn, tiêm za nươu cha groong pr’luh lâng cha mêệt pa ghit đhr’năng pậ. Bêl a tưch ơy k’rơ, ặt ma mông liêm choom lâng đhr’năng pleng k’tiếc đhị vel đong nắc anoo pa câl. Muy c’moo t’tun, anoo A Khấy ơy pa câl 1.500 p’nong m’ma a tưch, pa chô mơ 20.000 ức đồng. Anoo băn t’bấc m’ma rau lơơng dzợ, zập c’moo pa câl đoọng ha đhanuôr lâh 2.000 p’nong a đha vêy pa chô lâh 40 ức đồng.

T’tun đêêc, a noo năc k’rong băn a’ọc tăm m’ma, zập c’moo pa câl mơ 80 p’nong m’ma, pa chô lâh 70 ức đồng. Anoo A Khấy moon, nắc pazêng c’moo bhrợ thuê đoọng ha pêê ơy zooi anoo vêy ting năl bấc rau lâng kiêng lâh mơ bh’rợ b’băn.“Coh đhr’năng băn pa chơợ coon m’ma, a cu ta luôn pa zay chấc năl, bhrợ cơnh đoọng liêm choom bhlầng, pa chô kinh nghiệm lâng băn t’bấc. Tước đâu, a cu pa zay câl pa xoọng căn r’rưah đoọng băn t’bấc m’ma pa câl đoọng ha đhanuôr coh zr’lụ lâng apêê chr’val Tây Giang, Hùng Sơn dzợ. Lâh mơ, acu cung pa zay pa choom, pa dưr dal c’năl pa choom đoọng đhanuôr ting năl, đoọng ha pêê b’băn vêy pa chô bh’nơơn dal lâh mơ”.

Vêy pa chô bh’nơơn tệêm ngăn, anoo Hôih A Khấy k’rong 150 ức đồng câl k’tiếc đhị trung tâm Azứt, bhrợ zr’lụ pa câl ch’na bh’năn lâng za nươu pa dưah bh’năn băn. Anoo pa choom ghit ha đhanuôr cơnh đươi dua đợ rau ch’na câl đoọng bh’năn cha, tu cơnh đêêc nắc zr’lụ pa câl ch’na bh’năn âng anoo bấc đhanuôr tươc câl. Zập c’xêê, anoo A Khấy pa ccâl lâh 1 tấn bh’năn, pa chô mơ 2,5 ức đồng.

Tơợ bấc c’moo pa zay bhrợ têng, anoo Hôih A Khấy ơy vêy bh’nơơn bh’rợ nhâm mâng. Anoo choh đong ặt, câl zập pr’đươi pr’dua coh đong. Anoo Avô Rè, cán bộ thú y chr’val Avương xay moon, anoo A Khấy ơy pa căh đoọng ahêê lêy: Pa zay bhrợ cha, pr’chấc p’niên đhị zr’lụ ca noong k’tiếc cung choom pa dưr ca van coh đhăm k’tiếc âng vel đong đay.“Anoo A Khấy căh muy choom bhrợ cha năc dzợ ting zooi azi đăh bh’rợ cha groong pr’luh. Cơnh g’luh pr’luh a’ọc t’mêê đâu, anoo A Khấy ơy zooi đhanuôr bấc pa bhlầng, pa choom đhanuôr cơnh cha groong pr’luh.Vêy đoo pr’loọng đha rựt bhlầng nắc anoo A Khấy tiêm za nươu cha groong pr’luh doọ pay zên. Nâu năc manuyh ta nih liêm, vêy bh’rợ liêm choom zooi đhanuôr z’lâh cr’chăl k’đhap k’ra”.

T’cooh Lưu Văn Khương, Phó Chủ tịch UBND chr’val Avương đoọng năl: Vêy k’tiếc k’bunh lâng đhr’năng pleng k’tiếc coh đâu liêm, cr’chăl hay, đhanuôr đhị vel đong ơy xăl tơơm chr’noh, bh’năn băn. Coh đêêc bấc cr’noọ bh’rợ pa chô  bh’nơơn kinh tế dal cơnh: băn a’ọc tăm, băn p’loh a tưch, a đha coh bhươn đong, choh zập rau tơơm za nươu… Ting cơnh t’cooh Lưu Văn Khương, cr’noọ bh’rợ băn pa chơợ m’ma, pa câl ch’na bh’năn lâng pa dưah bh’năn băn âng anoo Hôih A Khấy nắc liêm choom bhlầng vêy pa chô bh’nơơn dal. Anoo A Khấy nắc 1 coh pazêng đha đhâm tr’haanh đăh bhrợ cha đhị vel đong.“Bh’nơơn bh’rợ âng anoo Hôih A Khấy nắc pa căh ghit c’rơ chr’năp “pân k’noọ, pân bhrợ” âng đha đhâm c’mor zr’lụ ca noong k’tiếc, chroi k’rong liêm choom ooy bh’rợpa xiêr đha rựt, pa dưr vel bhươl. K’nặ tước đâu, chính quyền vel đong cung t’vaih pr’đơợ đoọng ha pr’loọng ting pâh chấc lêy, năl cr’noọ bh’rợ bhrợ cha bh’nơơn dal đoọng ting pa choom bhrợ, pa dưr pr’ặt tr’mông pr’loọng đong”./.

CHÀNG TRAI CƠ TU KHỞI NGHIỆP THÀNH CÔNG TRÊN VÙNG BIÊN GIỚI

Ở vùng biên giới A Vương, thành phố Đà Nẵng, chàng trai Cơ Tu Hôih A Khấy là một tấm gương tiêu biểu trong phát triển kinh tế. Từ niềm đam mê nghề nông và kiến thức học được, Hôih A Khấy đã khởi nghiệp thành công với mô hình chăn nuôi – thú y, góp phần xây dựng vùng biên ngày càng khởi sắc.

Tốt nghiệp ngành chăn nuôi – thú y, Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Quảng Nam, Hôih A Khấy đến nhiều tỉnh vùng Tây Nguyên, làm thuê cho các trang trại, nông trại chăn nuôi gia súc, gia cầm. Sau 12 năm bôn ba làm ăn, tích lũy được ít kinh nghiệm và vốn liếng, anh quyết định trở về quê hương, bắt đầu hành trình khởi nghiệp với mô hình ươm con giống và dịch vụ thú y. Chỉ với số vốn 10 triệu đồng, anh gây dựng cơ sở ươm giống gia cầm, cung cấp con giống cho bà con trong vùng. Không có mặt bằng, Hôih A Khấy mượn một khoảnh đất nhỏ bên cạnh nhà văn hóa thôn, tận dụng công trình tạm bợ để làm chuồng trại.

Nhận thấy nhu cầu chăn nuôi của bà con ngày càng tăng, anh liên hệ với thương lái miền xuôi, nhập gà con về chăm sóc, tiêm phòng vắc xin và theo dõi kỹ lưỡng quá trình sinh trưởng. Khi đàn gà khỏe mạnh, thích nghi tốt với khí hậu miền núi, anh mới xuất bán cho bà con ở địa phương. Chỉ sau một năm, trại gà giống của A Khấy đã cung ứng ra thị trường hơn 1.500 con giống, mang về lợi nhuận khoảng 20 triệu đồng. Anh còn nhân giống, cung cấp cho bà con hơn 2.000 con vịt giống mỗi năm, thu lãi hơn 40 triệu đồng.

Không dừng lại ở đó, anh mạnh dạn đầu tư chăn nuôi heo giống bản địa, mỗi năm bán ra thị trường khoảng 80 con heo giống, thu về trên 70 triệu đồng. A Khấy bảo rằng, chính những năm tháng làm thuê kiếm sống đã giúp anh có thêm vốn sống và đặc biệt là nhen nhóm trong anh niềm đam mê với nghề chăn nuôi. “Trong quá trình làm con giống, tôi luôn cố gắng học hỏi, tích lũy kinh nghiệm, mở rộng sản xuất. Trong thời gian tới, tôi cố gắng mua thêm con heo nái để mở rộng quy mô trại heo giống, nhằm đáp ứng nhu cầu chăn nuôi tại địa phương và các xã Tây Giang, Hùng Sơn. Ngoài ra, nâng cao kiến thức về chăn nuôi- thú y giúp bà con dễ dàng tiếp cận, chăn nuôi hiệu quả hơn.”

Có nguồn thu nhập ổn định, anh Hốih A Khấy mạnh dạn đầu tư hơn 150 triệu đồng mua lô đất ngay trung tâm thôn Azứt, mở cơ sở kinh doanh thức ăn chăn nuôi và thuốc thú y. Am hiểu kỹ thuật, tận tâm hướng dẫn bà con cách sử dụng thức ăn công nghiệp hợp lý để chăn nuôi, nên cơ sở của anh được bà con tin tưởng. Mỗi tháng, anh A Khấy bán ra hơn một tấn thức ăn chăn nuôi, thu lợi khoảng 2,5 triệu đồng.

Sau nhiều năm miệt mài lao động, anh Hốih A Khấy đã có trong tay cơ nghiệp vững vàng. Anh xây được ngôi nhà kiên cố, sắm sửa đầy đủ tiện nghi sinh hoạt cho gia đình. Anh Avô Re, cán bộ thú y xã Avương chia sẻ, A Khấy đã chứng minh rằng: Chỉ cần có ý chí, có khát vọng, người trẻ vùng cao có thể vươn lên làm giàu trên chính quê hương mình. “Anh A Khấy không chỉ biết làm kinh tế mà còn luôn sẵn sàng hỗ trợ chúng tôi trong công tác phòng dịch. Như đợt dịch vừa qua, anh A Khấy giúp bà con nhiều lắm, hướng dẫn bà con cách phòng chống dịch bệnh cho vật nuôi rất tỉ mỉ. Có những hộ nghèo anh A Khấy tiêm phòng dịch miễn phí. Đây là tấm gương đáng quý, góp phần giúp bà con vượt qua giai đoạn khó khăn”

Ông Lưu Văn Khương, Phó Chủ tịch UBND xã Avương cho biết: Tận dụng lợi thế về đất đai và khí hậu, thời gian qua, bà con địa phương đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi. Trong đó, nhiều mô hình cho hiệu quả kinh tế cao như: nuôi heo lai, gà thả đồi, phát triển cây ăn quả, dược liệu... Theo ông Lưu Văn Khương, mô hình nuôi con giống, buôn bán thức ăn gia súc, gia cầm và dịch vụ thú y của anh Hốih A Khấy rất thành công. Anh Khấy là 1 trong những tấm gương tiêu biểu trong phát triển kinh tế ở địa phương.“Sự thành công của anh Hốih A Khấy là minh chứng rõ nét cho tinh thần “dám nghĩ, dám làm” của thanh niên vùng biên giới, góp phần tích cực vào công cuộc giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Sắp tới, chính quyền địa phương sẽ tạo điều kiện cho hộ gia đình tham quan các mô hình kinh tế có cùng điều kiện về đất đai, khí hậu để học hỏi, phát triển kinh tế gia đình”./.