T’coóh Y Sanh Niê, đảng viên Ê Đê cóh vel Pan, chr’val Ea Yông, chr’hoong Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk chóh cà phê, a’moót tơợ đenh ặ. Tơơm a’moót buôn răng hư, tu cơnh đêếc bh’nơơn pa chô cắh bấc, zên pa câl cung m’bứi; ha dợ cà phê nắc cung cắh râu choom, tu cung đenh ặ, chóh pa dưr cớ cung cắh liêm choom. Tu cơnh đêếc, c’moo 2011, t’coóh Y Sanh Niê k’rong bhrợ chóh pa xoọng tơơm sầu riêng đhị bhươn cà phê. Cóh zr’lụ bhươn bhứah 1,7ha âng pr’loọng đông t’coóh nắc vêy 1.400 tơơm cà phê lâng lấh 400 t’noọl chóh a’moót, t’coóh Y Sanh Niê chóh pa zưm 130 tơơm sầu riêng m’ma Dona. Bêl sầu riêng ga mắc liêm nắc vêy bhrợ gâm ngút đoọng ha cà phê. Bấc c’moo chô ooy đâu, pr’loọng đông t’coóh vêy pa chô lấh 10 tấn sầu riêng, 2 tấn cà phê, 1,5 tấn a’moót. T’coóh Y Sanh Niê moon, xang bêl lơi jợ đợ mơ zên pa glúh đươi đắh phân bón, zanươu zư lêy tơơm chr’nóh, zâp c’moo pr’loọng đông vêy pa chô mơ 1 tỉ đồng: “Acu cắh vêy k’rong chóh bhrợ t’bấc sầu riêng, vêy chóh pa zưm lâng tơơm chr’nóh lơơng. Nắc lêy zư bhrợ bh’rợ bấc râu chr’nóh, bh’năn. C’moo đâu pa chô mơ 10 tấn sầu riêng, ting cơnh zên pa câl xoọc đâu nắc vêy pa chô mơ 600 tước 700 ực đồng, cà phê mơ 2 tấn nắc pa câl k’noọ 200 ực đồng, a’moót nặc cắh ơy pa câl”.

Đảng viên Y Mi Êban cóh vel Ea K’mat, chr’val Hoà Đông, chr’hoong Krông Pắc cung chóh a’moót pa zưm lâng bhươn cà phê. Bêl bh’rợ chóh sầu riêng pa dưr pa xớc k’rơ, t’coóh Y Mi Êban ơy câl 40 tơơm sầu riêng m’ma Dona chô chóh pa zưm lâng tơơm cà phê lâng a’moót. Xọoc đâu, t’coóh ơy pa dưr pa xớc mơ 120 tơơm sầu riêng, zư đợc 900 tơơm cà phê lâng 200 t’noọl chóh a’moót cóh bhươn bhứah 1,4ha. Đảng viên Y Mi Êban hơnh déh moon, zr’lụ bhươn chóh pa zưm nâu vêy pa chô k’noọ 1,5 tỷ đồng zâp c’moo: “Lâng bh’rợ nắc đảng viên nắc lêy k’đơơng a’cọ bhrợ lăm đoọng đhanuôr lêy ting bhrợ, t’bhlâng ta moóh pa choom bhrợ têng cha. Bêl chóh sầu riêng, cung cắh vêy bấc zên nắc lêy vặ đắh ngân hàng lâng ta moóh pa choom đắh chóh bhrợ. C’moo đâu vêy pa chô k’dâng 15 tấn lâng zên pa câl lấh 80 r’bhâu đồng đhị mưy ký đhị bhươn, pa chô mơ 1,2 tỷ đồng, cắh ơy moon tước zên pa chô đắh cà phê lâng a’moót cung têêm ngăn”.

Cắh mưy bhrợ cha k’van đoọng ha pr’loọng đông, zâp đảng viên cơnh Y Sanh Niê lâng Y Mi Êban ta luôn lêy zooi đoọng đhanuôr cóh vel đắh bhiệc zư lêy tơơm chr’nóh, zên vốn, m’ma chr’nóh, acoon bh’năn... đoọng pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung, t’bil ha ul pa xiêr đha rứt. T’coóh Y Niêm Niê - Trưởng phòng Nông nghiệp lâng pa dưr pa xớc vel bhươl chr’hoong Krông Pắc moon, t’coóh Y Sanh Niê lâng Y Mi Êban zêng nặc đợ đảng viên k’đơơng a’cọ đắh bhrợ têng cha, t’bil ha ul pa xiêr đha rứt: “Cóh chr’hoong Krông Pắc vêy bấc đảng viên bhrợ têng cha choom, ooy đâu vêy t’coóh Y Sanh cóh chr’val Ea Yông lâng t’coóh Y Mi cóh chr’val Hoà Đông. Đhị zâp g’lúh pa choom đắh bhrợ têng ha rêê đhuốch ha đhanuôr zr’lụ đhanuôr acoon cóh, azi zêng xay moon ooy zâp bh’rợ nâu âng zâp đồng chí đoọng đhanuôr đươi bhrợ, đh’rứah bhrợ pa dưr pr’ắt tr’mung, pa xiêr đha rứt”.

Bhiệc grơơ nhool lêy chóh pa zưm sầu riêng cóh bhươn cà phê, a’moót âng t’coóh Y Sanh Niê lâng Y Mi Êban cóh Krông Pắc nắc ơy pa dưr liêm choom bh’nơơn bh’rợ bhrợ cha, đơơng chô thu nhập bấc ha đhanuôr. Zâp apêê nâu cắh mưy dưr zi lấh đha rứt nhâm mâng nắc dzợ váih đợ bh’rợ bhrợ cha chr’nắp liêm, tr’đăn lâng đhanuôr đoọng lêy ting bhrợ./.

Những đảng viên người Ê đê gương mẫu thoát nghèo

Nhiều đảng viên dân tộc Ê đê ở huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk đã  tự vươn lên thoát  nghèo. Họ trở thành tấm gương tiêu biểu để bà con trong buôn làng học tập noi theo.

Ông Y Sanh Niê, đảng viên Ê Đê ở buôn Pan, xã Ea Yông, huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk trồng cà phê, hồ tiêu từ lâu. Cây hồ tiêu thường bị bệnh năng suất không cao, giá cũng bấp bênh; còn cà phê thì già cỗi, tái canh cần vốn lớn lại khó thành công. Vì thế, năm 2011, ông Y Sanh Niê mạnh dạn đầu tư trồng xen thêm cây sầu riêng vào vườn cà phê. Trong khu vườn rộng 1,7 ha của gia đình ông đã có 1.400 cây cà phê và hơn 400 trụ hồ tiêu, ông Y Sanh Niê trồng xen thêm 130 cây sầu riêng giống Dona. Khi sầu riêng lớn tạo ra tầng tán phía trên, che mát cho cà phê. Mấy năm trở lại đây, gia đình ông thu đều đặn hơn 10 tấn sầu riêng, 2 tấn cà phê, 1,5 tấn tiêu. Ông Y Sanh Niê cho biết, sau khi trừ các khoản chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, mỗi năm gia đình ông thu xấp xỉ 1 tỷ đồng: “Mình không đầu tư ồ ạt trồng sầu riêng chuyên canh, chỉ trồng xen canh thôi. Mình phải duy trì mô hình đa cây đa con. Năm nay thu khoảng 10 tấn sầu riêng, theo giá hiện tại thì được 600 – 700 triệu đồng, cà phê được 2 tấn thì vừa rồi bán gần 200 triệu, tiêu thì chưa bán.”

Đảng viên Y Mi Êban ở buôn Ea K’mat, xã Hoà Đông, huyện Krông Pắc cũng trồng hồ tiêu xen trong vườn cà phê. Khi phong trào trồng sầu riêng phát triển mạnh, ông Y Mi Êban đã mua 40 cây sầu riêng giống Dona về trồng xen canh với cây  cà phê và hồ tiêu. Hiện, ông đã phát triển được 120 cây sầu riêng, duy trì 900 cây cà phê và 200 trụ hồ tiêu trong khu vườn 1,4 ha. Đảng viên Y Mi Êban khoe, khu vườn xen canh này cho tổng thu gần 1,5 tỷ đồng mỗi năm. “Với vai trò là đảng viên mình phải đi đầu và gương mẫu để bà con làm theo, luôn tích cực tìm tòi học hỏi phát triển kinh tế gia đình. Khi trồng sầu riêng, cũng không có nhiều vốn phải vay ngân hàng và học hỏi thêm kỹ thuật để trồng. Năm nay thu được khoảng 15 tấn, với giá bán hơn 80 nghìn đồng/kg tại vườn, thu được khoảng 1,2 tỷ đồng, chưa kể nguồn thu từ cà phê và hồ tiêu cũng rất ổn định.”

Không chỉ làm giàu cho gia đình, các đảng viên như  Y Sanh Niê và Y Mi Êban luôn sẵn sàng hỗ trợ bà con trong buôn về kỹ thuật chăm sóc cây trồng, nguồn vốn, cây giống, con giống… để phát triển kinh tế - xoá đói giảm nghèo. Ông Y Niêm Niê – Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Krông Pắc nhận xét, ông Y Sanh Niê và Y Mi Êban đều là những đảng viên đi đầu trong phát triển kinh tế xoá đói giảm nghèo: “Ở huyện Krông Pắc có nhiều đảng viên làm kinh tế giỏi, trong đó có ông Y Sanh ở xã Ea Yông và ông Y Mi ở xã Hoà Đông. Trong các buổi hội thảo tập huấn kỹ thuật nông nghiệp cho bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số, chúng tôi đều giới thiệu về các mô hình này của các đồng chí ấy để bà con làm theo, cùng phát triển kinh tế xoá đói giảm nghèo.” 

Việc mạnh dạn trồng xen canh cây sầu riêng trong vườn cà phê, hồ tiêu của ông Y Sanh Niê và Y Mi Êban ở Krông Pắc đã nâng cao hiệu quả kinh tế, mang lại thu nhập cao cho gia đình. Các ông không chỉ thoát nghèo bền vững mà còn trở thành mô hình cụ thể, gần gũi để bà con trong buôn học tập./.