P’căn Mùng Thị Phù ặt đhị vel Tùng Nùn, chr’val Lùng Tám, chr’hoong Quản Bạ t’mêê pa liêm đhăm bhươn âng đong đay đoọng choh n’dzar. Đhơ bhươn k’tứi ha dợ bơơn k’rang bhrợ liêm choom năc n’dzar vêy pa chô bh’nơơn dal, căh muy zập đoọng ha pr’loọng đong cha nắc dzợ đơơng ooy chợ pa câl, pa xoọng thu nhập ha pr’loọng đong. “Zập t’ngay k’rang choh n’dzar, cung pa câl tơợ 7 r’bhầu tước 8 r’bhầu đồng cung vêy bơơn tr’bứi”.

T’cooh Lù Sen Cáo cung ặt đhị vel Tùng Nùn, chr’val Lùng Tám vêy lâh 2500m2 k’tiếc choh n’dzar xăl tơợ k’tiếc bhươn choh pa chô bh’nơơn ếp. Muy c’moo choh bhrợ 2 hân noo, pr’loọng đong t’cooh Cáo vêy pa chô thu nhập lâh 50 ức đồng. T’cooh Lù Sen Cáo đoọng năl: T’piing lâng choh a bhoo lalăm a hay bh’nơơn pa chô bấc 6-7 chu. “Xoọc đâu cung vêy 10 đong choh n’dzar, pa chô bh’nơơn dal ha pr’loọng đong. Zập c’moo cán bộ nông nghiệp cung vêy chô xay moon, pa choom cơnh choh bhrợ tu tơơm n’dzar buôn vaih pr’luh”.

Tơợ pazêng bh’nơơn ơy bơơn, c’moo đâu, chr’hoong Quản Bạ xay bhrợ pa liêm bhươn chr’noh pa chô bh’nơơn ếp đhị 80 pr’loọng đhanuôr. Tơợ bhiệc bhrợ têng đề án nâu ơy zooi đhanuôr vêy pa chô thu nhập tơợ đhăm chr’noh t’mêê xăl bhrợ, t’vaih pr’đơợ đoọng đhanuôr vel đong z’lâh đha rựt. Chr’năp lâh mơ nắc ơy chroi k’rong xăl cr’noọ bhrợ têng ha rêê đhuôch, đươi dua khoa học đhị chohh bhrợ, k’rang zư, ra pặ bhươn pr’loọng đong, oọ đơc k’tiếc ga gooh. T’cooh Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND chr’val Lùng Tám, chr’hoong Quản Bạ đoọng năl: “Đoọng zooi pr’ặt tr’mông đhanuôr liêm choom lâh mơ coh đêêc vêy xăl cơ cấu tơơm chr’noh lâng pa liêm bhươn chr’noh pa chô bh’nơơn ếp. Tơợ 3 c’moo xay bhrợ, chr’val ơy vêy bấc pr’loọng xăl k’tiếc căh liêm đoọng choh bhrợ tơơm chr’noh vêy pa chô bh’nơơn dal lâh, zooi đhanuôr pa chô thu nhập lâng r’dợ pa xiêr đha rựt”.

Bhrợ têng Nghị quyết 05 âng Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Hà Giang, chr’hoong Quản Bạ ơy xay bhrợ đề án pa liêm bhươn chr’noh bh’nơơn ếp, pa đhấc c’rọol bh’năn, t’bhưah đhăm choh tơơm cha p’lêê, ra pặ zr’lụ đhanuôr ặt liêm choom ting k’đươi moon…. Tơợ lâh 3 c’moo xay bhrợ ơy vêy bấc đhăm chr’noh bh’nơơn ếp ơy bơơn pa liêm plum choh chr’noh liêm t’mêê. Tước nâu kêi, vêy lâh 200 pr’loọng ting bhrợ têng đề án pa liêm  bhươn chr’noh bh’nơơn ếp, lâng đợ zên k’nặ 6 tỷ đồng. Đhăm bhươn chr’noh bh’nơơn ếp ơy pa liêm lâh 75.400m2 choh rơ veh a pul zập rau. Đoọng vêy bh’nơơn cơnh đêêc, chr’hoong Quản Bạ ơy k’rong k’nặ 2.000 t’ngay công bhrợ têng zooi apêê pr’loọng pa liêm bhươn choh bh’nơơn ếp. T’cooh Phạm Ngọc Pha, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Quản Bạ, tỉnh Hà Giang đoọng năl: “Bh’rợ tr’nơợp chr’hoong Quản Bạ bhrợ têng nắc chơih pay pr’loọng đha rựt, đăn đha rựt đoọng xay bhrợ. Zập k’bhuh vêy rau k’rong k’đươi moon lalay cơnh, pr’loọng đha rựt nắc ting c’rơ âng đay, pr’loọng doọ lâh đha rựt nắc k’rong bhrợ cơnh pr’đhang k’đươi moon, bhrợ đoọng ha pêê pr’loọng lơơng ting lêy bhrợ. Tơợ 3 c’moo xay bhrợ lâh 200 bhươn bh’nơơn ếp ơy bơơn pa liêm đợ zên đoọng ha đhanuôr, vêy pa xoọng bhrợ têng đoọng ha pr’loọng đay, lâh mơ pr’đươi xưa lâh mơ k’đươi nắc ơy pa câl coh thị trường”./.

Hà Giang: Giảm nghèo từ Chương trình cải tạo vườn tạp

Năm 2021, tỉnh Hà Giang ban hành đề án cải tạo vườn tạp, phát triển kinh tế vườn, tạo sinh kế cho người dân với những cách làm sáng tạo, phù hợp đặc thù địa phương. Sau hơn 3 năm triển đề án, nhiều hộ gia đình trên địa bàn tỉnh Hà Giang đã có thêm thu nhập, hiệu quả kinh tế cao từ cải tạo vườn tạp.  

Bà Mùng Thị Phù ở thôn Tùng Nùn, xã Lùng Tám, huyện Quản Bạ vừa mới cải tạo mảnh vườn nhà mình chuyển sang trồng cà chua. Dù mảnh vườn nhỏ nhưng được chăm sóc tốt nên cà chua cho năng suất cao, không chỉ đáp ứng nhu cầu của gia đình mà còn được mang ra chợ bán, tăng thu nhập cho gia đình. “Hàng ngày chăm sóc cả chua, cũng đi bán từ 7 nghìn đến 8 nghìn đồng có đồng ra đồng vào.”

 Ông Lù Sen Cáo cũng ở thôn Tùng Nùn, xã Lùng Tám có trên 2500m2 đất trồng cà chua được cải tạo từ vườn tạp. Một năm làm 2 vụ, gia đình ông Cáo có thu nhập trên 50 triệu đồng. Ông Lù Sen Cáo, cho hay: So với trồng ngô trước kia thu nhập tăng gấp 6-7 lần. “Hiện nay cũng có 10 nhà trồng cà chua, thu được nhiều lợi nhuận cho gia đình. Cán bộ nông nghiệp hàng năm cũng về tuyên truyền cách trồng, chăm sóc cà chua vì cây cà chua trồng hay bị nhiễm bệnh.”

Từ những kết quả đạt được, năm nay, huyện Quản Bạ tiếp tục triển khai thực hiện cải tạo vườn tạp tại 80 hộ dân. Qua việc thực hiện đề án này đã giúp người dân có thêm thu nhập từ diện tích vườn sau cải tạo, tạo động lực để vươn lên thoát nghèo bền vững tại địa phương. Quan trọng hơn đã góp phần thay đổi tư duy của người dân trong sản xuất nông nghiệp, ứng dụng khoa học vào trồng, chăm sóc, biết bố trí, sắp xếp vườn hộ, không còn để đất trống, hoang hóa. Ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND xã Lùng Tám, huyện Quản Bạ, cho biết: “Để giúp cho đời sống người dân tốt hơn thì trong đó có chuyển đổi cơ cấu cây trồng và cải tạo vườn tạp. Qua 3 năm triển khai địa bàn xã đã có nhiều hộ gia đình chuyển đổi từ đất xấu sang trồng cây hiệu quả kinh tế cao, đem lại thu nhập cho người dân và dần xóa nghèo.”

Thực hiện Nghị quyết số 05 của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Hà Giang, huyện Quản Bạ đã triển khai đề án cải tạo vườn tạp, di dời chuồng trại chăn nuôi, mở rộng diện tích trồng cây ăn quả, xây dựng khu dân cư kiểu mẫu... Sau 3 năm thực hiện đã có nhiều mảnh vườn cằn cỗi, bỏ hoang được sắp xếp, cải tạo trở nên xanh tốt, màu mỡ. Đến nay, có hơn 200 hộ tham gia thực hiện đề án cải tạo vườn tạp, với số vốn gần 6 tỷ đồng. Diện tích vườn tạp được cải tạo trên 75.400m2  trồng rau củ các loại. Để có được kết quả như vậy, huyện Quản Bạ đã huy động gần 2.000 ngày công để hỗ trợ các hộ cải tạo vườn tạp. Ông Phạm Ngọc Pha, Phó chủ tịch UBND huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang, cho biết: “Việc đầu tiên huyện Quản Bạ làm là lựa chọn các hộ trong đối tượng để triển khai chương trình này, các hộ nghèo, cận nghèo, hộ trung bình. Mỗi một nhóm đối tượng có sự tập trung chỉ đạo khác nhau, hộ nghèo thì theo khả năng của họ, hộ trung bình thì tập trung để làm mẫu, làm gương để các hộ khác làm theo. Qua 3 năm triển khai trên 200 vườn tạp, trong đó có hộ được vay 30 triệu để đầu tư sản xuất. Những vườn sau khi cải tạo đã có nguồn thu nhất định cho người nông dân, có thêm sản phẩm phục vụ cho chính gia đình mình, ngoài ra sản phẩm dôi dư cũng đã cung cấp ra thị trường./.”