C’moo 2022, amoó Mai Thị Thanh Huyền cóh bha nụ An Hà, thị trấn Lao Bảo, chr’hoong Hướng Hoá bhrợ pa dưr đông bhrợ têng pr’đươi pr’dua liêm sạch Ánh Dương lâng pr’đợc pr’đươi prí bhrợ k’crưm Chip Chip. Đông bhrợ nâu k’rong bhrợ công nghệ lâng pa zêng zên k’noọ 500 ực đồng. Ting lêy zâp c’xêê, đông bhrợ têng âng amoó pa câl mơ 2 tấn prí bhrợ k’crưm. Amoó Huyền t’bhlâng lêy xay moon cr’liêng xa nay cóh facebook, zalo lâng ting pấh zâp hội chợ cóh cr’loọng tỉnh lâng tỉnh lơơng đoọng xay moon bh’nơơn pr’đươi tước apêê đươi dua. Tu cơnh đêếc, bhiệc pa câl pr’đươi prí k’crưm Chip Chip zăng têêm ngăn. Xọoc đâu, amoó xoọc bhrợ liêm xang zâp bha ar pa tơ chr’nắp đoọng pấh bhrợ pác lêy hạng bh’nơơn pr’đươi OCOP. Ting cơnh amoó Huyền, bêl bh’nơơn pr’đươi âng đay vêy chứng nhận OCOP nắc vêy bhrợ pr’đơợ pa dưr pa xớc nhâm mâng, têêm ngăn lấh mơ: “Đông bhrợ têng âng cu bhrợ 2 c’moo ơy. Cr’chăl lêy p’cắh, âng đơơng bh’nơơn pr’đươi ooy thị trường vêy bơơn zâp ngai hơnh déh. Cr’chăl bhrợ têng lâng chấc lêy năl, acu lêy bhiệc pấh bhrợ bh’nơơn pr’đươi OCOP chr’nắp bhlâng. Bêl bơơn chứng nhận bh’nơơn pr’đươi OCOP, pr’đươi pr’dua âng cu nắc vêy bơơn bấc ngai năl tước lâng tin đươi lấh. Acu cung vêy pr’đơợ đoọng bhrợ t’bhứah đhị lêy bhrợ têng âng cu ga mắc lấh mơ”.

Chr’hoong Hướng Hoá tơợp xay moon xa nay bh’rợ zâp chr’val mưy bh’nơơn pr’đươi (OCOP) tơợ c’moo 2019. Tước lứch c’moo 2023, prang chr’hoong vêy 18 bh’nơơn pr’đươi vêy ta moon nắc pr’đươi OCOP âng 12 apêê c’la manứih, pa zêng doanh nghiệp, HTX, Tổ hợp tác lâng pr’loọng pa câl. Ooy đâu, vêy 13 bh’nơơn pr’đươi bơơn 3 sao, 5 bh’nơơn pr’đươi bơơn 4 sao, lấh mơ xoọc vêy 1 bh’nơơn pr’đươi cà phê âng vel đông xoọc bhrợ liêm xang bha ar pa tơ ting pấh xay moon pác hạng 5 sao cấp Trung ương lứch c’moo 2024.

T’coóh Hoàng Đình Bình, Trưởng Phòng Nông nghiệp lâng pa dưr pa xớc vel bhươl chr’hoong Hướng Hoá đoọng năl, xa nay bh’rợ OCOP nắc mưy pr’đơợ đoọng zooi zâp bh’nơơn pr’đươi bha lâng âng chr’hoong bơơn pa đăn thị trường cóh zr’lụ lâng prang k’tiếc k’ruung. Vel đông cung năl ghít bhiệc pa dưr pa xớc pr’đươi OCOP nắc đoo cr’liêng xa nay bha lâng bhrợ pa dưr pa xớc bh’rợ tr’nêng, pa dưr pr’ắt tr’mung âng vel đông, chrooi pa xoọng bhrợ pa dưr vel bhươl t’mêê. T’coóh Hoàng Đình Bình moon ghít, UBND chr’hoong Hướng Hoá pa glúh c’lâng bh’rợ zâp c’moo đoọng xay bhrợ xa nay bh’rợ OCOP pa zưm lâng bhrợ pa dưr zr’lụ pr’đươi chr’nắp, bha lâng đhị vel đông: “Zâp c’moo, UBND chr’hoong Hướng Hoá zêng pa glúh c’lâng bh’rợ bhrợ têng xa nay bh’rợ zâp chr’val mưy bh’nơơn pr’đươi. Đhị pr’đơợ nâu, xay moon k’đươi zâp apêê c’la ting pấh đăng ký cr’noọ bh’rợ lâng Hội đồng chấm bh’nơơn pr’đươi OCOP chr’hoong. Chr’hoong cung vêy chính sách zooi đoọng tơợ 3 tước 60 ực đồng bêl đăng ký cr’noọ bh’rợ bh’nơơn pr’đươi OCOP đoỌng bhrợ nhãn mác, chi đhung, xay moon bhrợ liêm xang bh’nơơn pr’đươi. Chr’hoong cung moon pa glúh zâp chính sách hơnh déh cher đoọng ch’ner đấh loon lâng bh’nơơn pr’đươi bơơn 3 sao, 4 sao. Lấh mơ, vel đông dzợ pa zưm lâng zâp đắh zên zooi đoọng zâp apêê c’la manứih pa dưr chr’nắp dal bh’nơơn pr’đươi OCOP, bhrợ pr’đươi pr’dua OCOP bấc lấh”.

Liêm choom tr’nơợp vêy bơơn, chr’hoong k’coong ch’ngai Hướng Hoá xoọc t’bhlâng pa dưr k’rơ bh’rợ xay moon, zooi đoọng zâp c’la manứih k’đhơợng bhrợ lêy bhrợ liêm choom bh’nơơn pr’đươi, đươi dua khoa học công nghệ, bhrợ t’bhứah bh’rợ bhrợ têng, p’têết pa zưm lâng thị trường pa câl, pa zưm lâng bh’nơơn pr’đươi OCOP lâng pa dưr pa xớc du lịch. Tơợ đêếc, pa dưr pa xớc râu liêm choom đắh tơơm chr’nóh, bh’năn băn cóh vel đông, pa dưr thu nhập ha đhanuôr, chrooi pa xoọng t’bil ha ul pa xiêr đha rứt, pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung nhâm mâng./.

HUYỆN MIỀN NÚI HƯỚNG HÓA ĐẨY MẠNH CHƯƠNG TRÌNH “MỖI XÃ MỘT SẢN PHẨM”

Tại huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị, hơn 5 năm triển khai chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) đã khơi dậy ý chí phát triển kinh tế dựa vào lợi thế đất đai, khí hậu của người dân. Kinh tế nông nghiệp phát triển theo hướng nâng cao chất lượng, mở rộng các chuỗi sản xuất, xây dựng thương hiệu và liên kết tiêu thụ sản phẩm đã giúp người dân tăng thu nhập, thay đổi tư duy sản xuất, thúc đẩy phát triển các sản phẩm đặc trưng theo hướng chuyên sâu và bền vững.

Năm 2022, chị Mai Thị Thanh Huyền ở khóm An Hà, thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa xây dựng Cơ sở sản xuất nông sản sạch Ánh Dương với tên sản phẩm chuối sấy giòn Chip Chip. Cơ sở được đầu tư công nghệ với tổng kinh phí gần 500 triệu đồng. Trung bình mỗi tháng, cơ sở của chị xuất bán khoảng 2 tấn chuối sấy. Chị Huyền tích cực đăng tải thông tin trên facebook, zalo và tham gia các hội chợ trong và ngoài tỉnh để giới thiệu sản phẩm đến người tiêu dùng. Nhờ vậy, đầu ra sản phẩm chuối sấy giòn Chip Chip khá ổn định. Hiện nay, chị đang hoàn thiện các hồ sơ cần thiết để tham gia đánh giá phân hạng sản phẩm OCOP. Theo chị Huyền, khi sản phẩm của cơ sở được chứng nhận OCOP sẽ tạo điều kiện phát triển bền vững, ổn định hơn:  “Cơ sở của tôi hoạt động đã được 2 năm. Quá trình quảng bá, đưa sản phẩm ra thị trường được mọi người đón nhận. Quá trình hoạt động và tìm hiểu, tôi thấy việc tham gia sản phẩm OCOP là rất cần thiết. Khi được chứng nhận sản phẩm OCOP, sản phẩm của cơ sở sẽ được nhiều người biết đến và tin dùng hơn. Tôi cũng có động lực, điều kiện để mở rộng cơ sở sản xuất của mình lớn hơn”.

Huyện Hướng Hoá bắt đầu triển khai Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) từ năm 2019. Đến cuối năm 2023, toàn huyện có 18 sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP của 12 chủ thể, gồm doanh nghiệp, HTX, Tổ hợp tác và hộ kinh doanh. Trong đó, có 13 sản phẩm đạt 3 sao, 5 sản phẩm đạt 4 sao, đặc biệt, hiện có 01 sản phẩm cà phê của địa phương đang hoàn thiện hồ sơ tham gia đánh giá phân hạng 5 sao cấp Trung ương vào cuối năm 2024.

Ông Hoàng Đình Bình, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Hướng Hóa cho biết, chương trình OCOP là một bước đệm để hỗ trợ các sản phẩm chủ lực của huyện tiếp cận thị trường trong vùng và cả nước. Địa phương cũng xác định phát triển sản phẩm OCOP là nội dung trọng tâm để thúc đẩy phát triển sản xuất, phát triển kinh tế của địa phương, góp phần xây dựng nông thôn mới. Ông Hoàng Đình Bình khẳng định, UBND huyện Hướng Hóa ban hành kế hoạch hằng năm để triển khai thực hiện chương trình OCOP gắn với xây dựng vùng nguyên liệu đặc trưng, chủ lực tại địa phương: “Hàng năm, UBND huyện Hướng Hóa đều ban hành Kế hoạch tổ chức, thực hiện chương trình mỗi xã một sản phẩm. Trên cơ sở đó, tuyên truyền vận động các chủ thể tham gia đăng ký ý tưởng với Hội đồng chấm sản phẩm OCOP huyện. Huyện cũng có chính sách hỗ trợ từ 3 đến 60 triệu đồng khi đăng ký ý tưởng sản phẩm OCOP để làm nhãn mác, bao bì, tư vấn hoàn thiện sản phẩm. Huyện cũng đưa ra các chính sách khen thưởng kịp thời với sản phẩm đạt 3 sao, 4 sao. Ngoài ra, địa phương còn lồng ghép các nguồn vốn hỗ trợ các chủ thể nâng cao giá trị sản phẩm OCOP, tạo nguồn nguyên liệu để tạo sản phẩm OCOP nhiều hơn”.

Hiệu quả bước đầu đạt được, huyện miền núi Hướng Hóa đang tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tư vấn, hỗ trợ các chủ thể cải thiện chất lượng sản phẩm, ứng dụng khoa học công nghệ, mở rộng quy mô sản xuất, kết nối thị trường tiêu thụ, gắn sản phẩm OCOP với phát triển du lịch. Từ đó, thúc đẩy phát triển tiềm năng cây, con bản địa, tăng thu nhập cho người dân, góp phần xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế bền vững./.