T’coóh Sơn Lộc, thương binh hạng 4/4 cóh vel Sóc Mới, chr’val Long Phú, chr’hoong Long Phú, tỉnh Sóc Trăng. Bêl 21 c’moo, ting râu k’đươi moon chr’nắp âng k’tiếc k’ruung, t’coóh lướt bộ đội. Đhị mưy g’lúh zêl penh, t’coóh bhrêy tắh, cắh liêm crêê đhị mắt lâng c’toọr. Tước đâu, đhị bhrêy tắh nâu dzợ bhrợ k’ay cóh a’chặc a’rang âng t’coóh. C’moo 1987, t’coóh chô ooy vel đông, bơơn k’điêl lâng tơợp bhrợ têng cha đhị vel bhươl. Hay k’noọ cớ ooy cr’chăl tơợp bhrợ cha, t’coóh Lộc moon: “Bơơn k’điêl xang nặc acu chóh bhrợ 5 công ha roo. Lấh mơ nắc dzợ p’loon chóh bhrợ bhơi r’véh đhị truíh bha nên đác lâng câl pa xoọng a’ọc đoọng băn bhrợ t’váih m’ma. Xang bêl a’ọc rứah acoon nắc đợc băn zêng, pa zưm lâng chóh bhơi r’véh, k’rong bơơn ha mơ nắc lêy pa zưm bhrợ ruộng đoọng bhrợ t’bhứah bh’rợ tr’nêng. Acu câl mơ 15 công, xang nặc pr’ắt tr’mung ta clơ lấh nắc bhrợ pa xoọng đông xang”.

Đươi bhrợ cơnh râu boọp p’too pa choom âng Ava Hồ “Thương binh khuých goo ha dợ doọ ta lơi”, tơợ cr’noọ bh’rợ dưr t’bhlâng cắh chấc k’noọ ga lêếh zr’nắh nắc ơy zooi đoọng pr’loọng đông t’coóh Sơn Lộc dưr ta clơ lấh mơ. Xọoc đâu, pr’loọng đông t’coóh Sơn Lộc xoọc k’đhơợng zư bh’rợ b’băn lâng 4 p’nong a’ọc căn, lấh 30 a’ọc pay lêệ, zâp g’lúh pa câl vêy pa chô k’zệt ực đồng. Lấh mơ, t’coóh dzợ băn k’roóc r’rứah lâng bhrợ têng 40 công k’tiếc chóh ha roo, ooy đâu, 20 công nắc k’tiếc âng pr’loọng đông, 20 công âng t’coóh vặ pa xoọng đắh đhanuôr. T’coóh cung ơy bhrợ pa dưr đông xang bhứah liêm lâng câl pa xoọng máy bhrợ pa liêm k’tiếc, bhrợ dịch vụ ha rêê đhuốch. T’coóh Lộc xoọc đâu váih tấm gương cựu chiến binh bhrợ têng cha liêm choom cấp tỉnh lâng zên bơơn pa chô k’ha riêng ực đồng zâp c’moo. T’coóh Kim Chí Thiện, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh chr’val Long Phú, chr’hoong Long Phú, xay moon ooy t’coóh Sơn Lộc cơnh đâu: “Pr’loọng đông t’coóh Lộc, bơr anhi diịc điêl t’bhlâng bhrợ cha tơợ b’băn tước ch’chóh, t’bhlâng bhrợ têng cha, k’míah zên, k’rong đợc, tước đâu ơy bhrợ pa dưr đông bhứah liêm. Pr’loọng đông t’coóh cung nặc mưy ooy đợ pr’loọng k’đơơng a’cọ đắh đươi bhrợ zâp c’lâng xa nay, chính sách, pháp luật âng Đảng, Nhà nước, ooy đăh băn pa choom k’coon đoọng t’bhlâng đắh học tập lâng pa bhrợ”.

Đhị chr’val Long Phú, chr’hoong Long Phú, t’coóh Đinh Ly, thương binh hạng 4/4 cung nắc tấm gương chr’nắp liêm đắh bhrợ têng cha. T’coóh Ly đoọng năl, a’đay chô đắh bộ cung bhrêy tắh đhị dzung a’tâm. Nắc bêl cr’chăl zr’nắh k’đhạp bhlâng lâng t’coóh bêl ta luôn lươt zư pa dứah cr’ay ha dợ lêy k’rang pr’ắt tr’mung pr’loọng đông. T’coóh Ly đoọng năl, t’mêê bơơn k’điêl lưm zr’nắh k’đhạp bhlâng, tu cắh váih k’tiếc bhrợ cha, zên bơơn bhrợ g’nưm tơợ bhrợ thuê, k’điêl nặc lái xe âng đơơng ta mooi. Hân đhơ cơnh đêếc, lâng cr’noọ t’bhlâng âng manứih lính grơơ nhool, diịc điêl t’coóh cắh ha mơ lơi jợ nắc t’bhlâng dưr bhrợ têng cha. Vêy bơơn Hội Cựu chiến binh chr’val zooi đoọng vặ pa xoọng 15 ực đồng, t’coóh k’rong băn a’ọc, k’roóc. Lâng p’loon bêl cr’chăl bhrợ thuế, lái xe âng đơơng ta mooi, chóh bhơi r’véh pa xoọng thu nhập. Zên bơơn k’rong đợc, t’coóh n’jứah chroót ngân hàng n’jứah k’rong bhrợ t’bhứah bh’rợ. T’coóh Ly moon, đợ c’moo l’lăm ahay, nhà nước zooi đoọng 40 ực đồng, pr’loọng đông cung k’rong đợc m’bứi zên đoọng bhrợ đông nhâm mâng cơnh xoọc đâu. T’coóh dzợ vêy ta zooi đoọng zên vặ 35 ực đồng đoọng bhrợ têng cha têêm ngăn pr’ắt tr’mung nhâm mâng: “Acu bơơn k’điêl, 2 đắh zêng zr’nắh k’đhạp nắc cung cắh vêy râu chấc đoọng. 2 diịc điêl tự t’bhlâng bhrợ cha. Tước c’moo 2000 nắc cựu chiến binh vel đông zooi đoọng vặ zên b’băn, bêl đêếc acu câl k’roóc chô băn. Zư lêy băn pa dưr cung liêm choom, xang nặc pa câl pay zên k’rong câl pa xoọng a’tứch, a’đha dzợ, ting ặt cơnh đêếc t’bhlâng dưr zi lấh”.

Lâng pr’ắt bh’rợ “Thương binh khuých goo ha dợ doọ ta lơi”, đợ apêê lính c’moo ahay nắc váih đợ apêê k’đơơng a’cọ chr’nắp liêm đắh bhrợ têng cha, pa zưm c’rơ bhrợ pa dưr vel bhươl, bhrợ pa liêm pa xoọng c’léh bh’rợ ooy manứih lính Ava Hồ. T’coóh Thạch Thanh Tâm, Chủ tịch Hội cựu chiến binh chr’hoong Long Phú, tỉnh Sóc Trăng đoọng năl: “Lâng 2 hội viên cựu chiến binh, lâng nắc thương binh t’coóh Đinh Ly lâng Sơn Lộc cóh cr’chăl hanua bơơn xay moon ngân hàng chính sách vặ zên k’rong bhrợ cha, bhrợ đoọng bhiệc bhrợ. Tợ zên đươi dua liêm crêê cr’noọ bh’rợ lâng liêm choom. Tu vêy t’bhlâng bhrợ têng cha, pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung pr’loọng đông, ting bhr’dzang pa dưr tr’mung liêm choom lấh. Tơợ pr’loọng đha rứt tước đâu zâp pr’loọng đông Đinh Lý, Sơn Lộc nắc ơy dưr zi lấh zr’nắh k’đhạp, ắt ma mung têêm ngăn”./.

Gặp những thương binh Khmer vươn lên trên mặt trận sản xuất

Chiến đấu anh dũng trên chiến trường, mang trong mình nhiều vết thương do chiến tranh để lại nhưng khi về với cuộc sống đời thường, những người lính Bộ đội Cụ Hồ tiếp tục vượt khó trên mặt trận sản xuất, trở thành tấm gương sáng cho thế hệ sau.

Ông Sơn Lộc, thương binh hạng 4/4 ở ấp Sóc Mới, xã Long Phú, huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng. Năm 21 tuổi, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, ông lên đường nhập ngũ. Trong một trận đánh, ông bị thương, ảnh hưởng đến mắt và tai. Đến nay, vết thương ấy vẫn còn gây đau nhức cơ thể. Năm 1987, ông phục viên về quê, lập gia đình và bắt tay phát triển kinh tế trên quê hương. Hồi tưởng lại thời gian đầu lập nghiệp, ông Lộc bộc bạch: “Lập gia đình xong, tôi trồng 5 công lúa. Ngoài ra tranh thủ đất bờ kênh để trồng rau màu và mua thêm heo nái về nuôi để nhân giống. Sau khi heo nái đẻ heo con để lại nuôi hết, kết hợp trồng màu, tích lũy được bao nhiêu là đầu tư sang đất ruộng để mở rộng sản xuất. Tôi mua được khoảng 15 công, sau đó, kinh tế khá rồi thì xây thêm nhà tươm tất.”

Thực hiện lời dạy của Bác Hồ “Thương binh tàn nhưng không phế”, từ nghị lực vươn lên không biết mệt mỏi đã giúp gia đình ông Sơn Lộc dần dần khấm khá. Hiện gia đình ông Sơn Lộc đang sở hữu mô hình chăn nuôi với 4 con heo nái và trên 30 heo thịt, mỗi đợt bán thu về hàng chục triệu đồng. Ngoài ra, ông còn nuôi bò sinh sản và sản xuất 40 công đất lúa, trong đó, 20 công là đất của gia đình, 20 công còn lại ông thuê của bà con xung quanh. Ông cũng đã xây dựng nhà cửa khang trang và sắm thêm máy cày, máy xới, làm dịch vụ nông nghiệp. Ông Lộc bây giờ đã trở thành tấm gương cựu chiến binh sản xuất – kinh doanh giỏi cấp tỉnh với thu nhập vài trăm triệu đồng mỗi năm. Ông Kim Chí Thiện, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Long Phú, huyện Long Phú, nhận xét về ông Sơn Lộc: “Gia đình ông Lộc, hai vợ chồng nỗ lực làm ăn từ chăn nuôi đến trồng trọt, cố gắng lao động sản xuất, tiết kiệm, dành dụm, đến hiện nay đã xây dựng được căn nhà khang trang. Gia đình ông cũng là một trong những hộ gương mẫu trong chấp hành các chủ trương, chính sách, pháp luật của  Đảng, nhà nước, trong nuôi dạy con cháu biết nỗ lực trong học tập và lao động.”

Tại xã Long Phú, huyện Long Phú, ông Đinh Ly, thương binh hạng 4/4 cũng là tấm gương điển hình trong phát triển kinh tế. Ông Ly cho biết, ông rời quân ngũ trở về quê hương với vết thương ở chân phải. Đó là thời điểm khó khăn nhất đối với ông khi vừa phải thường xuyên đi điều trị bệnh, vừa phải lo toan cho cuộc sống gia đình. Ông Ly cho biết, mới lập gia đình rất vất vả, bởi không có đất sản xuất, kính tế phụ thuộc từ công việc làm thuê kiếm sống, vợ thì chạy xe ôm. Thế nhưng, với ý chí của người lính kiên cường, hai vợ chồng không từ bỏ mà tiếp tục nỗ lực vươn lên. Được Hội Cựu chiến binh xã hỗ trợ cho vay 15 triệu đồng, ông đầu tư nuôi heo, bò. Đồng thời tranh thủ thời gian làm thuê, chạy xe ôm, trồng rau bán tăng thu nhập. Tiền tích luỹ được, ông vừa trả ngân hàng vừa tiếp tục đầu tư mở rộng quy mô sản xuất. Ông Ly chia sẻ, những năm trước, nhà nước hỗ trợ 40 triệu đồng, gia đình cũng dành dụm được một phần chi phí để xây được mái ấm vững chắc như bây giờ. Ông còn được hỗ trợ thêm nguồn vốn vay 35 triệu để phát triển sản xuất đảm bảo cuộc sống bền vững và ổn định. “Tôi lập gia đình, do hai bên đều khó khăn nên cũng không có chia cho được gì. 2 vợ chồng chỉ biết là nỗ lực vươn lên thôi. Đến năm 2000 thì CCB địa phương có hỗ trợ vay tiền chăn nuôi, lúc đó, tôi mua bò về nuôi. Chăm sóc thì mô hình cũng phát triển tốt, sau đó mình bán lấy tiền đầu tư mua thêm gà, vịt nuôi nữa, cứ như vậy mình nỗ lực để vươn lên.”

Với tinh thần “Thương binh tàn nhưng không phế”, những người lính năm xưa đã trở thành gương sáng trong phát triển kinh tế gia đình, chung sức xây dựng quê hương, làm đẹp thêm hình ảnh người lính Cụ Hồ. Ông Thạch Thanh Tâm, chủ tịch Hội CCB huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng  cho biết: “Đối với 2 hội viên CCB, đồng thời là thương binh ông Đinh Ly và Sơn Lộc trong thời gian qua được hội giới thiệu ngân hàng chính sách vay vốn đầu tư sản xuất, tạo việc làm. Từ nguồn vốn sử dụng đúng mục đích và có hiệu quả. Một phần là do tính gương mẫu trong chí thú làm ăn, tích cực tăng gia sản xuất trong gia đình, từng bước cuộc sống được cải thiện. Từ hộ nghèo đến nay các gia đình Đinh Ly, Sơn Lộc đã vươn lên có cuộc sống ổn định./.”