Zr’lụ du lịch cruung đác Yang Bay coh chr’val Khánh Phú, chr’hoong Khánh Vĩnh năc zr’lụ tước la lêy tr’haanh lâh 20 c’moo ahay âng tỉnh Khánh Hoà. La lay cơnh lâng pazêng bh’rợ du lịch biển, đảo bhrợ t’vaih râu chr’năp pr’hay la lay âng Nha Trang - Khánh Hoà, Yang Bay bhrợ t’vaih râu t’mêê, tu coh đâu năc du lịch cruung đác crâng k’coong

Zr’lụ du lịch n’nâu ch’ngai tơợ thành phố Nha Trang k’dâng 45km n’đăh Tây, đhị zr’lụ ắt mamông âng đhanuôr Raglay. Zr’lụ du lịch năc muy zr’lụ ta huung bhưah mơ 570 héc ta lâbng đợ dal năc 100m t’piing lâng mặt đác biển. Râu bhrợ ha zr’lụ n’nâu dưr vaih zr’lụ du lịch pr’hay pa bhlâng năc đợ da ding k’coong cơnh ty đanh, tran đác ga măc coh zr’lụ ta huung. P’căn Nguyễn Thị Thuận, ta mooi blo tơợ thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hoà prá xay: “Lâng cu năc acu kiêng ắt coh đâu, crâng k’coong dzợ cơnh ty đanh ahay, liêm pa bhlâng. Tom đác, tran chăng hooi đhị m’pâng, bơr n’đăh năc da ding k’coong, lêy cơnh ty đanh ahay, cruung đác liêm pr’hay pa bhlâng. Đhị đâu năc crâng g’mrâng, pô lan vêy ta đớc đhị đâu, đhị tôh, lướt đhị ooy công bơơn lêy bấc râu pô lan, liêm pr’hay pa bhlâng”.

Chr’hoong da ding k’coong Khánh Vĩnh vêy C’lâng bhlâng 27C lướt z’lâh. Nâu đoo năc c’lâng pa têệt bhlưa bơr thành phố du lịch tr’haanh Nha Trang, tỉnh Khánh Hoà lâng Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. Đh’rưah lâng n’năc, chr’hoong Khánh Vĩnh dzợ vêy k’ruung, crâng k’coong bấc cơnh, liêm buôn đoọng ha bh’rợ pa dưr du lịch cruung đác.

Xoọc đâu, chr’hoong Khánh Vĩnh xoọc k’rong bhrợ k’rơ ooy c’lâng p’rang lâng bấc dự án chr’năp cơnh: Dự án c’lâng lướt đơơh Vân Phong - Nha Trang; Dự án C’lâng bhlâng tơợ C’lâng 27C tước ooy c’lâng Tỉnh 656 tỉnh Khánh Hoà, pa têêt ooy tỉnh Lâm Đồng lâng tỉnh Ninh Thuận. Pazêng dự án n’nâu bêl vêy ta bhrợ liêm xang năc pa têệt c’lâng tước ooy pazêng tỉnh, pazêng zr’lụ, bhrợ t’vaih c’rơ pa dưr t’mêê đoọng ha vel đong.

Prang chr’hoong Khánh Vĩnh vêy 28 c’bhuh đhi noo acoon coh tơợ zập n’đặh âng k’tiếc k’ruung chô k’rong ắt mamông coh đâu lâng bấc cơnh bhiệc bhan liêm pr’hay. Râu đêêc năc đợ bhiệc bhan âng đhanuôr Raglay, đhanuôr T’rin, đhanuôr Tày… Pazêng zr’lụ du lịch coh vel đong ơy pa dưr râu liêm choom âng cruung k’tiếc, văn hoá đoọng bhrợ t’vaih đợ pr’đươi du lịch liêm pr’hay cơnh: họm đác ch’ngaách, biểu diễn nghệ thuật cơnh ty đanh Raglay, xay bhrợ đoọng ha ta mooi du lịch. T’cooh Lê Dũng Lâm, Giám đốc Zr’lụ du lịch Yang Bay, chr’hoong Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hoà prá xay: “Zr’lụ du lịch bơơn pa bhrợ đanh đươnh năc đươi ooy crâng g’mrâng coh tu k’ruung, n’loong n’cuông, crâng k’coong vêy ta zư lêy liêm pa bhlâng. Đươi vêy cơnh đêêc năc đác coh tom đác doọ vêy u xrêết, bh’rợ tr’nêng coh đâu năc liêm buôn pa bhlâng. Coh đâu vêy 3 tọm đác bha lâng, vêy tran đác liêm pr’hay. Chr’năp bhlâng, tom Hocho vêy đác puih, p’loon đươi pr’đươi chr’năp n’nâu năc đoọng đhanuôr họm, pa dưr c’rơ”.

Coh ha y, zr’lụ da ding k’coong tỉnh Khánh Hoà năc vêy ta bhrợ ting cơnh cr’noọ xa nay đô thị cruung đác crâng k’coong, liêm crêê lâng cruung đác crâng k’coong, đươi dua râu liêm crêê âng plêệng k’tiếc lâng crâng g’mrâng. Chr’hoong da ding k’coong Khánh Vĩnh năc vêy 5 đô thị cruung đác, crâng k’coong k’tứi pazêng vêy: Zr’lụ đô thị chr’val Sông Cầu, Zr’lụ đô thị chr’val Sơn Thái - Liên Sang, Zr’lụ đô thị chr’val Khánh Thượng, Zr’lụ đô thị chr’val Khánh Trung, Zr’lụ đô thị chr’val Khánh Hiệp. T’cooh Văn Ngọc Hường, Chủ tịch UBND chr’hoong Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hoà prá xay, chr’hoong xoọc ta đang moon k’rong bhrợ ooy 11 dự án coh vel đong. Đươi ooy pazêng râu liêm choom ơy vêy, chr’hoong xay moon ta đang moon t’bhlâng bhrợ đợ pr’đươi du lịch la lay: Du lịch bhươl cr’noon; du lịch cruung đác; du lịch văn hoá; du lịch đhêy ắt. Coh bh’rợ tr’nêng nông nghiệp, chr’hoong năc pa dưr pazêng pr’đươi nông nghiệp liêm choom bhlâng, vêy chr’năp dal, đươi dua công nghệ liêm choom ooy bh’rợ tr’nêng nông nghiệp. Lâng bh’rợ công nghiệp, chr’hoong bhrợ zr’lụ công nghiệp, t’đui đoọng ooy bh’rợ công nghiệp sạch liêm, công nghiệp zooi đoọng. T’cooh Văn Ngọc Hường, Chủ tịch UBND chr’hoong Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hoà prá xay p’xoọng: “Lâng chr’hoong Khánh Vĩnh ta đang moon pa dưr bh’rợ nông nghiệp công nghệ dal, liêm choom bhlâng. Zr’lụ pa câl năc pa dưr bh’rợ công nghiệp câl đươi, bhrợ têng đợ pr’đươi đhị đêêc xang n’nắc đơơng pa câl. Ooy du lịch cruung đác năc liêm buôn pa bhlâng tu vêy bấc tran đác, crâng, k’coong, k’ruung, tọm đác. Xay bhrợ xa nay bh’rợ Cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung pa dưr pr’ắt tr’mông zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong, pazêng chr’val ơy bhrợ bh’rợ văn hoá acoon coh đh’rưah lâng du lịch, đoọng k’đơơng t’pâh k’rong bhrợ”.

Tơợ tr’nơớp c’moo 2024 tước nâu cơy, coh vel đong chr’hoong Khánh Vĩnh vêy 2 dự án vêy ta đoọng bha ar bha tơ k’rong bhrợ t’mêê năc Dự án B’băn đươi công nghệ dal Khánh Bình lâng Dự án Bhrợ n’loong dăm Đại Thắng Sông Cầu đhị Zr’lụ Công nghiệp Sông Cầu lâng đợ zên k’rong bhrợ 278 tỷ đồng. 3 dự án xoọc vêy ta k’rong bhrợ, xay bhrợ pazêng bha ar bha tơ nhăn bhrợ. Coh đêêc, Dự án B’băn đươi công nghệ dal Khánh Bình quy hoạch coh đhăm ga măc 18,7 héc ta. Nâu đoo năc zr’lụ băn păr pazêng râu bhót, t’hước ooy bh’rợ zập c’moo vêy đợ p’nong bhót đươi ooy bh’rợ pa chăp ch’mêệt lêy khoa học.

T’cooh Nguyễn Tấn Tuân, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hoà ta đang moon chr’hoong Khánh Vĩnh bhrợ têng crêê liêm cơnh xa nay quy hoạch đh’rưah lâng pa dưr râu liêm choom âng zập zr’lụ, vel đong, bhrợ t’vaih xa nay pháp lý đoọng ha bh’rợ k’đơơng t’pâh, ta đang moon k’rong bhrợ ooy pazêng dự án đhị chr’hoong: “Tỉnh Khánh Hoà năc bhrợ pa dưr Khánh Vĩnh dưr vaih pazêng đô thị cruung đác, crâng k’coong k’tứi ghít ooy văn hoá acoon coh. Tỉnh Khánh Hoà ta đang moon pazêng apêê k’rong bhrợ du lịch cruung đác, du lịch bhươl cr’noon pa têệt ooy văn hoá âng pazêng acoon coh, bhrợ t’vaih zr’lụ du lịch cruung đác, du lịch bhươl cr’noon đh’rưah lâng văn hoá âng pazêng acoon coh, bhrợ t’vaih zr’lụ công nghiệp, bhrợ t’bấc đong máy bhrợ têng. Tơợ đêếc, k’đơơng t’pâh đợ k’coon, ta đhi manuyh acoon coh tước pa bhrợ, vêy râu bơơn pay pa chô nhâm mâng”./.

THU HÚT ĐẦU TƯ DU LỊCH, NÔNG NGHIỆP VÀO MIỀN NÚI KHÁNH HÒA

Khu vực miền núi tỉnh Khánh Hòa vốn có nhiều tiềm năng, lợi thế đang được tiếp tục đầu tư về hạ tầng giao thông, thu hút đầu tư, phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số. 

Khu du lịch sinh thái Yang Bay ở xã Khánh Phú, huyện Khánh Vĩnh là điểm đến nổi tiếng hơn 20 năm qua của tỉnh Khánh Hòa. Khác với các sản phẩm du lịch biển, đảo tạo nên thương hiệu của Nha Trang - Khánh Hòa, Yang Bay đem đến cảm giác mới mẻ, bởi dây là du lịch sinh thái núi rừng.

Khu du lịch này cách trung tâm thành phố Nha Trang khoảng 45km về phía Tây, gắn liền với đời sống của đồng bào dân tộc Raglay. Khu du lịch là một thung lũng trải rộng trên diện tích 570 héc ta nằm ở độ cao khoảng 100m so với mực nước biển. Điều làm cho nơi đây thành khu du lịch hấp dẫn chính là những dãy núi nguyên sinh, thác nước hùng vĩ bao quanh thung lũng. Bà Nguyễn Thị Thuận, du khách từ thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa cảm nhận: "Đối với tôi rất thích ở đây, núi rừng như vậy rất hoang sơ, đẹp. Dòng suối, thác chảy chính giữa, hai bên đồi núi, nhìn thấy hoang sơ, cảnh rất thích. Đây là rừng nguyên sinh, hoa lan được treo chỗ này, chỗ kia, đi chỗ nào cũng thấy hoa lan khác nhau, rất đẹp".

Huyện miền Khánh Vĩnh có Quốc lộ 27C ngang qua. Đây là con đường kết nối giữa hai thành phố du lịch nổi tiếng Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa và Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. Cùng với đó, huyện Khánh Vĩnh còn có hệ thống sông ngòi, rừng núi đa dạng, rất thuận lợi cho phát triển du lịch sinh thái.

Hiện nay, huyện Khánh Vĩnh đang được đầu tư mạnh về cơ sở hạ tầng với nhiều dự án quan trọng như: Dự án cao tốc Vân Phong - Nha Trang; Dự án Đường giao thông từ Quốc lộ 27C đến Tỉnh lộ 656 tỉnh Khánh Hòa, kết nối tỉnh Lâm Đồng và tỉnh Ninh Thuận. Các dự án này khi hoàn thành sẽ kết nối giao thông liên tỉnh, liên vùng, tạo động lực phát triển mới cho địa phương.

Toàn huyện Khánh Vĩnh có 28 dân tộc anh, em từ nhiều miền đất nước về đây sinh sống với nhiều lễ hội đặc sắc. Đó là những lễ hội của đồng bào Raglay, đồng bào T'rin,  đồng bào Tày... Các khu, điểm du lịch trên địa bàn đã phát huy lợi thế tự nhiên, văn hóa để hình thành những sản phẩm đặc sắc như: tắm suối khoáng, biểu diễn nghệ thuật truyền thống Raglay, phục vụ khách du lịch. Ông Lê Dũng Lâm, Giám đốc Khu du lịch Yang Bay, huyện Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hòa cho biết: "Khu du lịch chúng tôi tồn tại được là nhờ rừng được nhờ rừng đầu nguồn, tài nguyên rừng, cây xanh ở phía trên được bảo tồn tốt. Như vậy nguồn nước được giữ gìn, hoạt động dưới này được hiệu quả hơn, đẹp hơn. Ở đây có 3 suối chính, có dòng thác rất đẹp. Đặc biệt, suối Hocho có nguồn khoáng nóng tự nhiên, tranh thủ nguồn tài nguyên này để du khách tắm, hưởng thụ, hỗ trợ cho sức khỏe".

Sắp tới, khu vực miền núi tỉnh Khánh Hòa sẽ được đầu tư xây dựng thành các tiểu đô thị sinh thái núi rừng, thân thiện với thiên nhiên, tận dụng lợi thế về điều kiện khí hậu và hệ thống rừng đặc trưng. Địa bàn huyện miền núi Khánh Vĩnh sẽ có 5 tiểu đô thị sinh thái núi rừng gồm: Khu đô thị xã Sông Cầu, Khu đô thị xã Sơn Thái - Liên Sang, Khu đô thị xã Khánh Thượng, Khu đô thị xã Khánh Trung, Khu đô thị xã Khánh Hiệp. Ông Văn Ngọc Hường, Chủ tịch UBND huyện Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hòa cho biết, huyện đang kêu gọi đầu tư vào 11 dự án trên địa bàn. Dựa vào các lợi thế sẵn có, huyện xác định thu hút đầu tư 3 lĩnh vực gồm: Du lịch, nông nghiệp và công nghiệp. Đối với lĩnh vực du lịch, huyện đang tập trung phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng như: Du lịch cộng đồng; du lịch sinh thái; du lịch văn hóa; du lịch nghỉ dưỡng. Ở lĩnh vực nông nghiệp, huyện sẽ thu hút đầu tư phát triển các sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao, có giá trị gia tăng, áp dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp. Riêng lĩnh vực công nghiệp, huyện sẽ phát triển các cụm công nghiệp, ưu tiên các ngành công nghiệp sạch, công nghiệp hỗ trợ. Ông Văn Ngọc Hường, Chủ tịch UBND huyện Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hòa thông tin thêm: "Với huyện Khánh Vĩnh kêu gọi phát triển nông nghiệp công nghệ cao, rất hiệu quả. Đầu ra thì phát triển công nghiệp tiêu thụ, chế biến sản phẩm tại chỗ sau đó xuất đi. Về du lịch sinh thái rất thuận lợi vì có nhiều thác, núi, rừng, sông, suối. Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, các xã đã xây dựng mô hình văn hóa dân tộc gắn với du lịch, để thu hút đầu tư".

Từ đầu năm 2024 đến nay, trên địa bàn huyện Khánh Vĩnh có 2 dự án được cấp giấy chứng nhận đầu tư mới là Dự án Chăn nuôi công nghệ cao Khánh Bình và Dự án Chế biến gỗ dăm Đại Thắng Sông Cầu tại Cụm Công nghiệp Sông Cầu với tổng vốn đăng ký đầu tư 278 tỷ đồng. 3 dự án đang có nhà đầu tư đề xuất, thực hiện các thủ tục đăng ký đầu tư. Trong đó, Dự án Chăn nuôi công nghệ cao Khánh Bình quy hoạch trên diện tích 18,7 ha. Đây sẽ là trang trại chăn nuôi động vật linh trưởng có quy mô và chất lượng hàng đầu, hướng tới hàng năm cung cấp nguồn linh trưởng có chất lượng tốt nhất phục vụ cho công tác nghiên cứu khoa học.  

Ông Nguyễn Tấn Tuân. Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa đề nghị huyện Khánh Vĩnh triển khai hiệu quả các loại quy hoạch gắn với phát huy tiềm năng, thế mạnh của từng vùng, địa phương, tạo hành lang pháp lý cho việc thu hút, kêu gọi đầu tư các dự án trên địa bàn huyện: "Tỉnh Khánh Hòa sẽ xây dựng Khánh Vĩnh trở thành các tiểu đô thị sinh thái núi rừng đậm đà văn hóa dân tộc. Tỉnh Khánh Hòa kêu gọi các nhà đầu tư du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng gắn liền văn hóa của các dân tộc, hình thành các cụm công nghiệp, xây dựng nhiều nhà máy chế biến. Qua đó, thu hút số lượng lớn con em của đồng bào tham gia lao động, có thu nhập ổn định"./.