Dŭm hruê anei, pô mă bruă rŭ mdơ̆ng Y Knap, djuê ana Mnông, mbĭt hŏng ayŏng adei mkăn hlăm ƀuôn Êa Mdrohdôk bi leh giăm pluh boh sang mrâo čiăng pral ba jao kơ mnuih ƀuôn sang êlâo kơ knăm mphŭn mkŏ mjing ala čar. Mbĭt hŏng dŭm pluh hdră msir lăm sang dôk êjai, sang tĭ ƀrôč ngă leh êlâo kơnăn, dŭm boh sang prŏng siam mâo rŭ mdơ̆ng hlăm gưl anei lŏ đru mguôp hlăm bruă bi hơĭt anôk dôk čiăng kơ mnuih ƀuôn sang hơĭt ai tiê mđĭ kyar bruă duh mkra. Ayŏng Y Knap brei thâo, klei đĭ kyar krĭng ƀuôn sang ăt jing bruă mă, hnư hrui wĭt lehanăn klei mơak mơ̆ng ñu.

 “Ƀuh mnuih ƀuôn sang mđing mđĭ kyar bruă duh mkra,mđing kơ klei mă bruă duh ƀơ̆ng hĭn. Klei hdĭp mnuih ƀuôn sang ară anei mâo lu klei bi mlih. Mơ̆ng klei bi mlih anăn,mnuih ƀuôn sang lŏ mâo klei găl mdơ̆ng sang, mjing bruă mă kơ ayŏng adei hlăm ƀuôn, nao hgŭm mkŏ mkra, mdơ̆ng pưk sang, mjing hnư hrui wĭt”.

Ƀuôn Êa M’Droh lŏ mâo anăn pia mkăn jing Ƀuôn Cháy, čiăng bi hdơr kơ ênuk săp pui bi blah, hlăk phung kahan roh Mi, Ngụy čuh čiăng mkhư̆ mnuih ƀuôn sang nao hluê cách mạng, rông mdăp phung knuă druh. Leh hruê lăn čar hluh lir, ƀuôn knŏng mâo hlăm brô 30 boh sang hlang. Truh thŭn 1994, lĭng kahan Dak Lak mbĭt hŏng bruă knŭk kna alŭ wăl mdơ̆ng leh 60 boh sang dlông kơ mnuih ƀuôn sang.

Mơ̆ng anăn truh kơ ară anei, hŏng klei đru mơ̆ng dŭm hdră kñăm ala čar, mnuih ƀuôn sang ƀrư̆ ba yua kdrăp kreh knhâo hlăm bruă pla mjing, rông mnơ̆ng, bi mlih mnơ̆ng pla. Krĭng ƀuôn sang ƀrư̆ hruê ƀrư̆ bi mlih. Ƀuôn ară anei mâo êbeh 300 gŏ êsei hŏng giăm 1.100 čô mnuih, hlăm anăn lu jing mnuih djuê ƀiă. Siă suôr hŏng ƀuôn sang hlăm dŭm mnĭt mmông hƀuê ênuk, mduôn H’Rit Ksơr, hơ̆k kdơ̆k brei thâo:

“Ară anei đĭ êdeh amâo dah êbat jơ̆ng ti dŭm ktuê êlan hlăm ƀuôn amâo lŏ huĭ kơ êruê ôh, êdeh êdâo găn êrô lu, mlam mâo pui mơh, mnuih ƀuôn sang hdĭp hơ̆k mơak, bi hgŭm mguôp mbĭt.

Kyua mâo hdră mtrŭn đru, lu gŏ sang hlăm ƀuôn jhŏng čan prăk ti knơ̆ng prăk đru ba yang ƀuôn hŏng ênoh prăk mnga hdjul čiăng mđĭ kyar bruă duh mkra. Phung hđeh dưi nao sang hră djăp ênŭm, êdam êra mâo bruă mă, lu mnuih nao mă bruă kbưi mkiêt mkriêm prăk čiăng mkŏ mkra ƀuôn sang.

Amâo djŏ knŏng bi mlih jăk hlăm hdră duh mkra, dhar kreh djuê ana đưm lehanăn boh tŭ yuôm hƀuê ênuk ăt mâo mnuih ƀuôn sang kriê kjăp, mđĭ lar. Mơ̆ng thŭn 2024, Wăl kđông kahan kgŭ krŭ kdơ̆ng kdriêk Čư̆ Mgar dôk dưi rŭ mdơ̆ng ti ƀuôn Êa Mdroh, hŏng ênhă 1ha. La Thị Tình, Khua bruă Đảng ƀuôn Êa Mdroh, brei thâo: Wăl anôk anei mâo Sang rang mdah, pŏk mdhă bi hdơr, lu anôk bruă nah gŭ, jing leh anôk mjuăt bi hriăm kơ knhuah gru mnuih ƀuôn sang, boh nik ênuk gưl hđeh.

“Leh mâo wăl anôk sang bi hdơr snăn mnuih ƀuôn sang ƀuôn Êa Mdroh ktưn hưn, êlâo adih tinei jing ƀuôn cách mạng, krơ̆ng kjăp knhuah dhar jkreh djuê ana đưm. Hlăm dŭm knăm mơak ƀuôn ăt rơ̆ng kjăp kdrăp čŭt hơô djuê ana. Klei hdĭp mnuih ƀuôn sang dưi mkra mđĭ, hdră duh mkra mâo klei đĭ kyar. Thŭn anei hlăm 6 mlan akŏ thŭn mâo leh 8 gŏ sang mdơ̆ng sang mrâo prŏng kjăp”.

Ƀuôn Êa M’Droh jing sa hlăm 3 ƀuôn să Êa Mdroh, să mrâo mkŏ mjing hluê hdră bi mŭt 3 să Quảng Hiệp, Êa M’Droh lehanăn Êa M’nang mơ̆ng kdriêk Čư̆ Mgar hđăp. Hdră duh mkra kluôm să thŭn 2025đăo tĭng êbeh 2.000 êklai prăk, lu jing ngă lŏ hma. Hnư hrui wĭt kah knar grăp čô mâo 57 êklăk prăk. Êlâo kơ bi mŭt mbĭt, Quảng Hiệp lehanăn Ea M’nang mâo djăp hnơ̆ng čuăn krĭng ƀuôn sang mrâo, Êa Mdroh hđăp knŏng mâo 12 hnơ̆ng čuăn. Kyua anăn, mta kñăm mâo bruă Đảng lehanăn mnuih ƀuôn sang să kčah jing gĭr mâo djăp hnơ̆ng čuăn krĭng ƀuôn sang mrâo hlăm thŭn 2030.

Nguyễn Thị Thu Hồng, Khua anôk bruă sang čư̆ êa să Êa Mdroh, brei thâo, dŭm hnơ̆ng čuăn adôk mâo lu klei dleh dlan djŏ tuôm kơ dŭm klei găl mâo duh kơ anôk bruă êlan klông nah gŭ, êhnoh gŏ êsei ƀun. Hlăm thŭn anei, să gĭr bi leh 2 hnơ̆ng čuăn kơ anôk bruă nah gŭ, dhar kreh lehanăn êlan klông.

“Hdră mtrŭn mơ̆ng Klei bi kƀĭn bi mklă truh kơ thŭn 2030 srăng bi leh jing să krĭng ƀuôn sang mrâo, hlăm 6 mlan knhal jih thŭn anei gĭr lŏ mâo 2 hnơ̆ng čuăn. Să ăt bi mklă mđing kơ djăp klei găl mâo lehanăn pŏk ngă hdră ala čar kñăm čiăng đru kơ dŭm ƀuôn, đru kơ mnuih djuê ƀiă mđĭkyar bruă duh mkra, rơ̆ng klei êđăp ênang ala ƀuôn, lĭng kahan, kđi čar, răng mgang klei êđăp ênang ti alŭ wăl.

Mơ̆ng kđông kahan krŭ kdơ̆ng dleh dlan đưm êlâo, Êa Mdroh hruê anei kpưn đĭ mlih mrâo leh. Dŭm ktuê êlan bêtông, dŭm boh sang kjăp siam, wăl anôk kriê pioh lehanăn bi hdơr hdră krŭ kdơ̆ng bŏ hŏng hla čhiăm gru lehanăn mnga…jih jang dôk bi guh mngač klei đăo knang, ksŭl  mbŭ ai tiê hgŭm mguôp, čiăng kơ bruă Đảng, knŭk kna lehanăn mnuih ƀuôn sang Êa Mdroh hơĭt kjăp ti ktuê êlan mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo, đru bi mlih krĭng lăn Dak Lak./.