Bài thứ 2-4/2/2019 ( 30 tết)

Pái nhnáng-Ý nghịa hịt cống sơ pảu pú lạn căm khòng côn Dạo Đành Nặm Pô

          Cuồng cưn 30 căm chiềng, xiềng cọng xiềng cống cọ dỏn khửn nẳng hươn trưởng họ Triệu. Chơ nị, tang nọk phiềng, pưng chua hươn lụk làn cuồng họ xong cọ khặn khang cài cáy khằm xàu cốc, vạy tênh mết chu côn cuồng họ pày tang bưởng đông. Pi nọng cọ kếp pưng tón đán hịa xương tón ngọc, tón căm, lết àu pưng nga bók đù xương phúc dưn bùn mả hẳư tênh mết chu côn àu pưng chương khòng cống sơ táo ma hươn trưởnghọ, vạy tang cỏng pan sơ. Lằng nặn khặn khang pan chương khòng vạy cống sơ pảu pú lạn căm, lẹo ók pày tang nọk phiềng đằng phay, xiếp pền hang thả trưởng họ ma hin thuổi nặm mơi họ hang, piến mắư quam chôm pì mắư hảo khặn mẳn dưn, pì mắư hươn doa rúm ình, ím po. Lung Chảo Tràn Sin trưởng họ Triệu nẳng bản Huổi Theo, xã Pa Tần, huyện Nặm Pô, tỉnh Điện Biên va:

           “ Mự nị họ xong khỏi tổ chức Pái nhnáng. Vạy tổ chức hịt nị họ xong khỏi cọ tổ chức họp chà van tổ chức cuồng mự “ Búa nhnáng” báu cọ nhăng khék hịa pàng tổng kết lả pì vạy dệt hịt cống sơ pảu pú lạn căm hẳư đảy lang đì. Pưng chu hươn cuồng họ pọm xồm chằư vịa cóp hôm pưng chương khòng cống sơ xương tồ ngua quai, pết cáy, lảu nhứa cánh pằn vịa hẳư chu côn cuồng họ chảu. ăn nị lỏ hịt khong cạt kiên họ xong chua nị họt chua nắư”.

          Chương khòng vạy dệt hịt Pái nhnáng khòng côn Dạo Đành tỉnh Điện Biên đảy pưng chua hươn cuồng họ xong khặn khang đì. Va pảu pú lạn căm mi to đằư côn chuốp lộm tài hư lụk làn cuồng họ xong đảy khặn khang to nặn tồ cáy. Nọk tồ cáy po hính ép khằn àu ma nộp hẳư trưởng họ, phủ tàng nả pưng chua hươn chơ pày Pái nhnáng đảy àu ma tục po 120 cuộn ngơn chỉa. Pưng chương khòng cống sơ hôm mi khảu sàn, lảu, mịt, kiếu, cơ chỉa…, lưn xưa pưng tồ cáy po chơ dệt hịt lẹo chắng đảy khả. Ai Chảo Nẻ Phin, lụk làn cuồng họ Chảo hẳư hụ:

           “ Té tênh cưn mự 30 căm Chiềng xum khỏi cọ mi nả nẳng hươn trưởng họ. Hung chạu mự căm nưng, xum khỏi khék cằn tứn chạu, tặp cọng tặp cống phọn nương, chướng cằn pày kìn nặm mắư. Pàng cống sơ pảu pú lạn căm nhăng lỏ dan vạy pi nọng họ xong xáo hụ cằn, phằư pền nọng pền pi, vạy báu púk chư pék cằn, vạy vến ník xìa vịa pưng côn cuồng họ xong àu cằn. Thứ 2 lỏ thót ók kinh nghiệm cuồng puồng kìn đơi dú. Ăn nị lỏ ngươn lang vằn hoá khòng côn Dạo khỏi cọ báu xương đằư pả vang xìa đảy”.

          Pàng cống sơ pảut pú lạn căm khòng côn Dạo Đành đảy tổ chức toi 2 luông: Cống sơ Pái Ziêm, cống sơ Pái Zàng. Mỏi pì tổ chức tưa nưng cánh đảy cá họ quyết định. Ngam men mự 30 căm chiềng, phủ tàng nả khòng pưng chua hươn mi nả nẳng hươn trưởng họ. Lằng chơ lụk làn táo ma  hư ải mò páo quam cắp pảu pú lạn căm hụ cánh vạy dệt hịt Pái Ziêm. Mòng cong pảu pú cụm cuồm. Phay đảy tứm đùa, tặp cọng tặp cống phọn nương. Pưng phủ Trai Dạo lỏ lít khàu còng phay đàng mảy, cánh non lằn pày tang pan sơ. Chựa côn dạo lâng ngắm, chơ nặn lỏ cáo mơi pảu pú áp xuối pẹk xằư, xák xìa pưng khù báu đì, cụm cuồm hẳư lụk làn dệt dượn đảy mák đảy mua.

          Lằng chơ dệt hịt lẹo, pưng thành viền cuồng họ xong lỏ tẳng cốc dệt hịt  Pái Zàng ngày cuồng tứn chạu mự căm nưng. Lằng chơ lụk làn tảy hướng cống sơ pảu pú lạn căm hư mỏi côn đảy phát tệp ngơn chỉa nưng khắm nẳng mư. Tênh mết lụk làn pọm sông pín ma tang pan sơ, cổm hùa lạy toi luông chík bók khòng ải mò. Ải mò đôn, lụk làn đảy cổm hùa lạy 12 tưa, pưa pì nưng mi 12 bườn. Lằng nị lỏ hụt nưng cuồng bai cống sơ khòng ải mò:

           “ Xò chảu nặm chảu đìn, cụm cuồm hẳư lụk làn phằư cọ hảo khặn, báu chếp hại sảy nào. Côn thảu hư mẳn dưn, côn nóm hư hằn hanh xương cốc mạy, lụk làn dệt dượn đảy mák đảy mua, ngua quai mả pe lài lan, khảu tểm pội, tềm dia. Lằng chơ tam lẹo tênh mết lụk làn xiếp tệp ngơn chỉa  pền còng tó nả pan sơ vạy nộp giào hẳư pảu pú lạn căm”.

          Hịt khong khòng côn dạo đành nẳng Nặm Pô té chạu cánh khạy nị pọm chự mẳn ngươn lang Pái nhnáng tẳng cốc dệt cuồng tênh cưn mự 30 căm chiềng nẳng hươn trưởng họ, ék vạu khửn ngươn lang kìn nặm báu lưm xìa bó. Ăn nị cọ men dan vạy dọn ờn chảu nặm chảu đìn, pảu pú lạn căm cụm cuồng hẳư lụk làn cuồng dan pì nưng cài ma, cụm cuồm hẳư pì nưng phạ chang đét chang phồn, họ xong úm ình, ím po nò pọm./.

Chẻo Thu-Huyền dịch

Bai thứ 2 mự 4/2/2019

Thàm lung Vi Vằn Hao, thị trấn Tủa chùa tỉnh Điện Biền

-------------------

1. Chiêng lung! Lỏ côn hụ chang ma tang vằn hoá khòng chựa côn chảu, lung mi xương hẳư hụ, cưm 30 căm mự đắp pì khòng pi nọng Mông Sua nẳng tỉnh Điện Biền chi mi pưng hịt khong xằng?

Tóp: Chua hươn pi nọng Mông Sua dệt hịt mự 30 căm hôm mi pưng hịt khong lằng: Cốc khoẹ lỏ khặn khang 3 nhọt mạy báu cọ pài mạy póng vạy phẻo àu pháu phay nẳng tênh xá cánh àu khẳng lổng nưng va tò, chảu hươn lỏ phủ trai mư sại khắm lổng mư khoà khắm 3 pài mạy póng phẻo té tang sại ỏm pày toi phà hươn ók ma tù tang khoà, lẹo chắng thók pháu phay nặn pày tang tà vên tốc cánh chảu hươn chi tam xương nị “Pì cáu cài pày, pì mắư ma họt, khỏi báu phẻo khuồn lụk, khỏi báu phẻo khuồn sắt sính, khỏi báu phẻo khuồn mua nham, khỏi phẻo xìa 12 tàng chếp hại sảy nào, 12 tàng cếch thu, phít khỏng tỏng quam cằn pày toi pì cáu pày toi tà vên tốc”.

2. Hịt khong cống sơ cọ cận hà đối cắp côn Mông Sua cuồng mự 30 căm. Xò lung hẳư hụ tứm ma tang khù nị?

Tóp: Ngon xứp pày lỏ hịt cống sơ, chảu hươn chi vang bía chỉa cáu chắp nẳng pan sơ ók xìa lẹo tắt chỉa mắư chắp sắư, lằng nặn chảu hươn chắng àu tồ cáy po nưng ma vạy càng pan sơ cánh khấn tam xương nị: “Pì cáu cài pày, pì mắư ma họt, khỏi mi tồ cáy po, 12 bía chỉa, 12 tiêng phẩng vạy cáo mơi pan xơ, mơi sàu hươn chính, phì hươn dệt khảu lanh cành ngai tênh mết ma nhẳn cụm cuồm hẳư cá chua hươn khỏi 12 khuồn nha chếp hại sảy nào sằng, ók lụk trai hư đảy lụk trai, ók lụk nhinh đảy lụk nhinh, tảnh liệng sắt sính hư đảy sắt sính, dệt hay na hư đảy mák đảy mua, khay nị lỏ cáy hanh, chôm nưng lỏ cáy tổm xúc, khỏi chắng àu ma hẳư chu côn kìn”.

Lằng nặn chua tồ cáy cánh lốc àu 3 nhíp khồn nẳng co cáy vạy chắp sắư pan sơ cánh àu tồ cáy pày tổm, chơ tổm xúc lẹo lỏ chắc àu khửn pan sơ cánh khấn tam pék xương tưa cốc khoẹ cánh bítỳau nhứa cáy 3 tưa phốc lông cỏng pan sơ, lằng nặn chắng àu tồ cáy lông phặc khặn khang hẳư pựa lanh.

3. Chiêng lung! Pưng hịt khong ứn cuồng mự 30 căm chiềng lỏ pưng hịt khong xằng?

Tóp: Cống sơ lẹo hư tẳng cốc là pan khàu cánh chảu hươn chi tọn tênh mết pưng tàng chương khòng xương cuốc, pẹn, mịt àu ma vaỵ cỏng pan sơ cánh chảu hươn chi àu chỉa chắp sắư pưng tàng chương khòng nị cánh chắp sắư  bâng mù, lộc cáy,… mỏi chương khòng đảy chắp mỏi bía chỉa mắư, vạy tàng hịa xửa mắư hẳư pưng tàng chương khòng nị vạy pưng tàng chương khòng nị đảy dặng cuồng dan chiềng, pưng hịt khòng cuồng mự 30 căm khòng côn Mông Sua nẳng Điện Biền lỏ xương nặn. Lằng nặn chảu hươn chắng mơi tênh mết chu côn cuồng hươn pọm kìn lanh cuồng mự 30 căm chiềng.

Xò dọn ờn lung! Nhại khảu pì mắư xò chôm hẳư lung cánh tay hươn lâng hảo khặn, hươn dảo úm ình.

Vừ Chu – Thành dịch

Áp hùa chiêng - ngươn lang văn hoá khòng phủ Tay

          Nền nhạc Thái...

          Báu hụ mi té đaư ma, hịt áp hùa bươn chiêng hák hên nẳng cuông chua hươn phủ Tay. Lằng pựa ngai mự chi đắp pi, té thảu ké, nóm nọi, nhinh trai pọm àu cá pày cá ta vạy áp hùa.

          Toi tặt tánh pun khòng bản, phủ trai àp ta tênh, phủ nhinh cánh lếch nọi áo ta tảư. Té chua pảu đơi pú ma pi nọng lâng àu nặm khảu má cánh mák xổm pói ma áp hùa. Toi pi nọng ngắm, nặm khảu má áp hư hùa báu nhường, báu bồng, lẹo áp co xổm pói, xổm pon hư hảu phôm măn, lẹo pẹk sàư. Nặm khảu má đảy hom vạy chơ nẳng khảu pựa lanh, pựa ngai, lẹo co xổm pói, xổm pon àu cá pá ma tổm sáư nặm lẹo áp. Pi nọng áp hùa chiêng xák xìa ằn hại quải xìa ằn uối ằng cuông pi cáu, pi nọng mi quam va” Àu nặm xổm pói áp hùa, àu nặm má xá cảu.

          Chơ áp hùa, pưng áng nặm khảu má đảy hom vạy ài hom khảu cánh ài xổm pọm cắp nặm xổm pói đảy coi cưởi áp, tênh áp pi nọng tênh xák cánh pháư cong chiêng pi máư chi dú xiểng xương tà vên, dú dên xương nặm bó. Lẹo cọ phaư mon haử pi máư lâng hảo hăn, phúc dưn bùn mả, dệt dượn phạ đin chang đét chang phôn, khảu mạk mák pôi dệt dượn đảy mák đảy mua.

          Lằng chơ áp hùa pẹ sàư lẹo phaư cọ lựa àu sai chăn, pẹk mưa sáư chốk hương pi máư. Chơ nị po tay hươn chắng đảy khảu mưa cá cọ lọ hóng vạy phẻo phắt tọn tăm, piến chốk hương, xiếp lặt lau chương nẳng pan sơ cánh àu chương mưa sáư pan sơ khặn khang dắt sơ hảu đẳm hảu pang chôm tỏn pi máư.

          Hịt áp hùa chiêng mi ý nghịa cắp po me pi nọng, cọ pưa xương nặn hịt áp hùa nị đảy phủ Tay đù đì cánh chự hiêm té chua nị họt chua naư báu vang xia đảy.

                                                          CTV Thuý Ngoạn - Hạnh dịch