ꪝꪲ ꪙꪮꪉ ꪏꪸ ꪩꪱ “ ꪄꪱꪣ “ ꪙꪣꪾ ꪵꪕ

        5 ꪬꪺ ꫛ ꪄꪮꪉ ꪋꪺ ꪹꪭꪙ ꪹꪯꪥ ꪶꪬ ꪶꪀ ꪵꪥ , ꪑꪱꪥ ꪼꪜ ꪤꪴ ꪚꪱꪙ ꪼꪢ ꪎꪲ ꪗꪱꪫ ꪊꪱꪥ ꪎꪱ ꪀꪱꪙ ꪶꪬ ꪭꪫꪙꪸ ꪹꪣꪉ ꪵꪕ ꪔꪉꪸ ꪨꪱꪥ ꪹꪊꪱ ꪹꪚ ꪱꪼꪒ ꪹꪋꪱ ꪨꪷ ꪹꪝ ꪀꪙꪲ ꪬꪱꪉ ꪣꪳꪹꪏꪉ ꪀꪮꪙ ꪙꪲ ꪵꪩꪫ , ꫄ꪋ ꪬꪉꪲ ꪮꪮꪀ ꪄꪮꪥ ꪵꪥꪉ ꪵꪎꪀ ꪋꪺ ꪹꪭꪙ ꪁꪒꪷ ꪄꪮꪉ ꪓꪸ ꪹꪠꪉ. ꪼꪅ ꪙꪲ ꪙꪮꪀ ꪫꪀꪸ ꪊꪮꪉ ꪵꪭꪉ ꪼꪎ ꪫꪀꪸ ꫃ꪤꪒ ꪹꪥꪙ ꪼꪬ ꪙꪱ, ꪋꪺ ꪹꪭꪙ ꪹꪮꪥ ꪁꪷ ꪭꪴ ꪵꪔꪉ ꪩꪉꪸ ꪵꪀꪉ ꪼꪄ ꪹꪭꪙ ꪭꪱꪉ ꪄꪱꪥ ꪹꪋꪉ ꪭꪱꪉ ꪙꪮꪥ ꫜ ꪼꪫ ꪋꪺꪉ ꪭꪮꪉ ꪝꪲ ꪙꪮꪉ ꪀꪺꪉ ꪚꪱꪙ. ꪹꪝ ꪑꪱꪥ ꪢꪱ ꪒꪴ ꪚꪮꪙ ꪻꪢ ꪣꪲ ꪨꪱꪥ ꪄꪴ ꪈꪱꪥ ꪒꪲ, ꪼꪒ ꪀꪱꪙ ꪶꪛ ꪄꪫꪙꪸ ꪶꪘꪉ ꪊꪲ ꪚꪮꪀ ꪩꪺꪉ ꪜꪀꪴ ꪶꪚꪉ ꪵꪀꪉ ꪵꪔꪉ ꪩꪉꪸ, ꪋꪺ ꪹꪭꪙ ꪹꪮꪥ ꪁꪷ ꪭꪴ ꪎꪴ ꪻꪎ ꪫꪀꪸ ꫃ꪤꪒ ꪹꪥꪙ ꪵꪔ ꪙꪽ ꪜꪺꪉ ꪀꪙꪲ ꪩꪺꪉ ꪤꪲ ꪁꪷ ꪵꪕꪒ ꪕꪉꪸ.

          ꪀꪮꪙ ꪘꪲ ꪀꪲ ꪜꪲ, 78 ꪋꪺ ꪹꪭꪙ ꪀꪚꪾ ꪋꪲ ꪮꪱꪫ ꪬꪮꪒ 300 ꪬꪺ ꫛ ꪚꪱꪘ ꪏꪲ ꪖꪱꪫ ꪊꪱꪥ ꪀꪙꪲ ꪤꪴ ꪠꪱ ꪙꪣꪾ ꪻꪙ ꪵꪣ ꪙꪣꪾ ꪵꪕ. ꪬꪱꪉ ꪣꪳ ꪝꪲ ꪙꪮꪉ ꪭꪴ ꪕꪷ ꪬꪮꪣ ꪬꪺ ꪶꪔ ꪜꪱ ꪵꪀꪉ ꫃ꪀꪚ ꪠꪀꪷ ꪬꪱ ꪘꪷ ꪣꪱ ꪀꪙꪸ ꪔꪱꪉ ꪹꪝꪀ. ꪨꪉꪷ ꪣꪱ ꪝꪲ ꪙꪮꪉ ꪁꪴ ꪭꪴꪤ ꪜꪀꪴ ꪹꪄꪱ ꪩꪲ, ꪜꪀꪴ ꪹꪄꪱ ꪼꪫ ꫃ꪥꪒ ꪁꪣꪾ ꪀꪙꪲ ꪭꪱꪉ ꪣꪳ. ꪁꪒꪷ ꪁꪉꪴ ꪮꪒꪳ ꪥꪱꪀ ꪁꪳ ꪊꪚꪾ ꪒꪽ ꪜꪺꪉ ꪀꪙꪲ ꪩꪺꪉ ꪤꪴ ꪄꪮꪉ ꪝꪲ ꪙꪮꪉꪶ ꪋꪲ ꪼꪜ ꪕꪱꪉ ꪻꪒ ꪝꪲ ꪙꪮꪉ ꪼꪒ ꪚꪱꪥ ꪹꪭ ꪚꪱꪥ ꪵꪝ ꪄꪱꪣ ꪙꪣꪾ. ꪩꪉꪴ ꪬꪴ ꪊꪱ ꪬꪴ, ꪹꪊꪉ ꪚꪱꪙ ꪎꪲ ꪖꪱꪫ ꪊꪱꪥ ꪶꪕ; ꪣꪺ ꪙꪣꪾ ꪵꪬꪉ ꪭꪳ ꪼꪜ ꪣ ꪱꪑꪉꪷ ꪉꪱꪥ , ꪣꪺ ꪶꪠꪙ ꪙꪮꪉ ꪵꪮ ꪄꪱꪣ ꪙꪣꪾ ꪁꪷ ꪥꪱꪀ ꪋꪱ ꪨꪱꪥ ꪵꪀꪉ ꪄꪱꪣ ꪙꪣꪾ ꪙꪲ ꪹꪚ ꪱꪊꪀꪷ ꪕꪷ ꪻꪒ ꫛ ꪊꪺꪚ ꪔꪱꪥ ꪶꪋꪣ ꪙꪣꪾ. ꪁꪣꪾ ꪀꪙꪲ ꪹꪚꪱ ꪝꪷ, ꪪꪽ ꪬꪱꪫ ꪁꪷ ꪹꪚꪱ ꪼꪒ ꪹꪏꪉ ꪝꪲ ꪙꪮꪉ ꪶꪠꪉ ꪶꪩ ꪮꪙꪳ, ꪶꪁꪚ ꪻꪎ ꪝꪉꪳ ꪭꪒꪲ ꪅꪮꪉ ꪔꪱꪉ ꪋꪽ ꪹꪀ ꪱꪵꪀ ꫃ꪤꪒ ꪻꪬ ꪝꪲ ꪙꪮꪉ ꪹꪚꪱ ꪢꪱ ꪹꪚꪱ ꪼꪄ. ꪬꪱꪀ ꪫꪱ ꪹꪝ ꪣꪲ ꪥꪳ ꪮꪱꪙ ꪤꪮꪣ ꪻꪬ ꪝꪸ ꪙꪮꪉ ꪹꪋ ꪙꪮꪥ ꫛ ꪎꪒꪴ ꪕꪲ ꪝꪷ ꪨꪱꪥ ꪥꪱꪀ ꪋꪱ ꪄꪮꪉ ꪮꪫꪥꪲ ꪚꪱꪙ ꫄ꪤꪙ ꪶꪕꪀ ꪊꪉꪴ ꪹꪮꪉ ꪵꪀꪉ ꪩꪙꪳ ꪹꪏ ꪨꪷ ꪥꪳ ꪥꪴ ꪮꪱꪙ ꪑꪱꪥ ꫄ꪤꪙ ꪖꪫꪥꪲ ꪓꪙꪸ ꪨꪱꪥ ꪹꪊꪱ, ꪼꪅ ꪜꪺꪉ ꪀꪙꪸ ꪩꪺꪉ ꪤꪴ ꪄꪮꪉ ꪝꪲ ꪙꪮꪉ ꪜꪙꪸ ꪻꪢ.

          ꪝꪲ ꪙꪮꪉ ꪏꪲ ꪩꪱ ꪘꪉꪷ ꪎꪱ ꪁꪱꪙ ꪶꪬ, ꪭꪫꪙꪸ ꪹꪣꪉ ꪵꪕ ꪼꪅ ꪀꪙꪸ ꪤꪴ ꪘꪉꪷ 2 ꪚꪱꪙ ꪎꪲ ꪖꪱꪫ ꪊꪱꪥ ꪵꪀꪉ ꪵꪏꪫ ꪭꪱꪥ, ꫃ꪭ ꪭꪮꪒ 600 ꪬꪺ ꫛ, ꪹꪝ ꪣꪲ ꪨꪱꪥ ꪩꪺꪉ ꪋꪮꪥ ꪹꪥ , ꪩꪙꪳ ꪹꪏ ꪨꪷ ꪩꪺꪉ ꪊꪮꪉ ꪵꪭꪉ ꪄꪮꪉ ꫛ ꫄ꪤꪙ, ꪭꪮꪒ ꪼꪅ ꪝꪲ ꪙꪮꪉ ꪁꪷ ꪜꪒꪲ ꪎꪥꪴ ꪎꪸ ꪮꪒꪳ ꪤꪱꪀ ꪁꪒꪾ ꪁꪉꪴ, ꪶꪎ ꪋꪺ ꪹꪭꪙ ꪁꪒꪷ ꪑꪉꪷ ꪋꪲ ꪮꪱꪫ ꪭꪮꪒ 30%. ꪝꪉꪳ ꫃ꪎꪣ ꪕꪱꪉ ꪙꪮꪥ ꪮꪣ ꪵꪮꪫ ꪹꪄꪱ ꪚꪱꪙ ꪝꪲ ꪏꪲ ꪩꪱ - ꪎꪲ ꪖꪱꪫ ꪊꪱꪥ ꪀꪮꪙ ꪙꪲ, ꪼꪅ ꪁꪷ ꪼꪒ ꪼꪄ ꪀꪫꪱꪉ ꫄ꪜꪙ ꫃ꪎꪣ ꪕꪱꪉ ꪹꪑ ꪵꪀꪉ ꫃ꪛ ꪶꪕꪉ. ꪝꪉꪳ ꪚꪮꪙ ꪎꪺꪙ ꪀꪷ ꪀꪙꪸ ꪢꪱꪀ ꪹꪏꪉ ꪢꪱꪀ ꪀꪺꪥ, ꪢꪱꪀ ꪣꪺꪉ ꪢꪱꪀ ꪣꪽ ꪨꪱꪥ ꪔꪱꪉ ꪁꪷ ꪵꪄꪫ ꪏꪫꪲ ꪎꪒꪴ ꪠꪷ ꪩꪱꪥ ꪔꪱ. ꪀꪺꪉ ꪹꪭꪙ ꪝꪲ ꪙꪮꪉ ꪝꪲ ꪙꪮꪉ ꫃ꪬꪙ ꪕꪷ ꪕꪲ ꪫꪲ, ꪔꪴ ꪁꪣꪳ, ꪵꪎ ꪼꪢ ꪹꪭꪉ ꪨꪱꪥ ꪹꪋꪉ ꪎꪴ ꪄꪮꪉ ꪶꪤꪉ ꪵꪝꪙ ꫄ꪉꪙ ꪮꪙꪳ  ꪻꪢ.

          ꪩꪀꪴ ꪙꪮꪉ ꪄꪮꪉ ꪝꪲ ꪙꪮꪉ ꪏꪲ ꪩꪱ ꪘꪉꪷ ꪎꪱ ꪁꪱꪙ ꪶꪬ ꪭꪫꪙꪸ ꪹꪣꪉ ꪵꪕ ꪔꪉꪲ ꪨꪱꪥ ꪹꪊꪱ ꪼꪅ ꪁꪷ ꪼꪒ ꪼꪜ ꪹꪋꪉ ꪵꪮꪚ ꪭꪙꪸ ꪎꪳ ꪎꪱꪙ. ꫛ ꫄ꪤꪙ ꪹꪚ ꫄ꪅꪉ ꪨꪷ ꪹꪄꪱ ꪄꪱꪒ ꪵꪩꪉ ꪵꪀꪉ ꪄꪱꪒ ꪹꪝ ꪹꪏꪉ ꪀꪮꪙ ꪙꪲ ꪵꪩꪫ. ꪩꪺꪉ ꪶꪜꪉ ꪻꪊ ꪄꪮꪉ ꪒꪱꪉ ꪵꪀꪉ ꪹꪭꪙ ꪹꪘꪀ ꪝꪮꪣ ꪀꪚꪾ ꪩꪺꪉ ꪊꪮꪉ ꪵꪭꪉ ꪄꪮꪉ ꫛ ꫄ꪤꪙ ꪘꪉꪷ ꪘꪲ, ꪜꪺꪉ ꪀꪙꪲ ꪩꪺꪉ ꪤꪴ ꪹꪑꪉ ꪣꪳ ꪜꪙꪲ ꪖꪱꪥ ꪵꪀꪉ ꪁꪒꪾ ꫃ꪜꪙ ꪹꪋ ꫛ ꫜ ꪹꪚꪱ ꪹꪏꪉ ꪻꪒ ꪒꪒꪴ ꪖꪫꪥꪸ ꪀꪺꪉ ꪋꪺ ꪹꪭꪙ ꪫꪒꪸ ꪘꪱꪣ ꪀꪚꪾ ꪨꪱꪥ ꪹꪋ ꫛ ꪝꪮꪣ ꪁꪱꪒ ꪎꪱꪙ ꪀꪙꪲ ꪤꪴ.

Pi nọng Si La “ khảm “ Nặm Te

          5 hùa côn khong chua hươn ưởi Hồ Cố De, nhại pày dú bản máư Sì Thao Chải, xã Kan Hồ, huyện Mương Te, tỉnh Lai Châu báu đảy chau lo pựa kin hạng mự xương cón, chơ hính ók khỏi danh sách chua hươn cặt khong địa phương. Khay nị, nọk vịa chóng hanh sáư dệt hay dệt na, chua hươn ưởi cọ hụ tảnh liệng cánh khày hươn hang khài chương hang nọi nưng chuông hong pi nọng cuông bản. Pưa nhại ma dú bản máư mi lài khu ngai đi, đảy cán bộ nông nghiệp chík bók luông púk bông cánh tảnh liệng, chua hươn ưởi cọ hụ xủ sáư vịa dệt dượn, té nặn puông kin luông dú cọ tẹt tiêng.

          Cón nị kỷ pi, 78 chua hươn, cắp chi áo họt 300 hùa côn bản Sì Thao Chải kin dú pha naư me nặm Te. Hạng mự pi nọng hụ to hỏm húa tô pá cánh kếp phắc hà nó nẳng pá ma kin tàng pựa. Lăng ma pi nọng cọ hụ púk khảu pi, púk khảu vạy dệt căm kin hạng mự. Cặt cung, ứt dák cư chắp đẳn puông kin luông dú khong pi nọng, é ók ma tang nọk pi nọng đảy bải hưa, bai pe khảm nặm chăng ók ma đảy. Lung Hù Chà Hù, Trưởng bản Sì Thao Chải tô; Mua nặm hảnh nhăng pày ma ngai, mua phôn nong é khảm nặm cọc dạk lài cánh khảm nặm nị báu chắc to đàư côn chuốp tài chôm nặm. Căm kin báu po, văn hoá cọ báu đảy xương pi nọng phổng lô ứn, cộp sáư pưng hịt khong tòng chặn cáu ké dệt hảu pi nọng báu mả báu khày. Hák va, pưa mi dự án dom hảu pi nọng chựa nọi côn xút ty pọ lai dạk cha  khong Uỷ ban Dân tộc Trung ương cánh lưn xưa lro dự án nhịa dân thuỷ điện Lai Châu, khay puông kin luông dú khong pi nọng cọ piến máư:

          Pi nọng Si La nẳng xã Kan Hồ, huyện Mương Te khạy kin dú nẳng 2 bản  Sì Thảo Chải cánh Seo hai, hê họt 600 hùa côn. Pưa mi lai luông choi dừa, lưn xưa lỏ luông chóng hanh khong côn dân,. họt khạy pi nọng cọ pít xùi xìa ứt dák cặt cung, số chua hươn cặt nhăng chi áo họt 30%. Pưng xểm tang nọi ỏm ẻo khảu bản pi nọng Si La – Sì Thào Chải cón nị, khay cọ đảy khày quảng pên xểm tang nhựa cánh bê tông. Pưng bón xuân co kin mák xương mák cuổi, mák muông mak mặn lài tang cọ kheo xiu xút phó lai tà. Cuông hươn pi nọng hên tô ti vi, tủ cưm, xe máy hươn lai chương xủ khòng dống panh ngơn ứn máư.

          Lụk nọng khong pi nọng Si La nẳng xã Kan Hồ, huyện Mương Te tỉnh Lai Châu khay cọ đảy pày trương ép hiên sư san. Côn dân báu khâng lo khảu khát lanh cành khát pựa xương cón nị lẹo. Luông pông chàư khong Đảng cánh Hươn nước, pọm cắp luông chóng hanh khong côn dân nẳng nỉ, puông kin luông dú nhương mự piến thái lài dong cánh cựt pên chựa côn nưng báu xương đàư đút thiếu cuông chua hươn Việt Nam cắp lai chựa côn pọm cạt san kin dú./.

                                                                   Khắc Kiên - Hạnh dịch