Dà khả nhả - Khù hiểm hại nẳng phổng xùng Tày Bắc

------------------

Làng hươn mạy khát pé khòng chua hươn ai Lo Vằn Thót, dú nẳng bản Nặm Há 2, xã Nòng Hẻo, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lài Chầu cài 3 bườn cài ma cọ báu nghin xiềng pák xiềng hùa nặp té chơ mia ai lỏ ưởi Lu Thị Thơm kìn dà khả nhả tài xìa. Báu mi êm, 2 tồ lụk, phủ 6 pì, phủ 3 pì hák đảy dú hươn àu cằn vạy ải pày vịa cánh pựa khảu hạng mự đảy pâng sắu pi nọng dú sẳư chằm, khảu khát lanh cành khát pựa. Chứ lau mự mia kìn dà khả nhả tìa xìa, nặm tà cọ dọi lông nẳng bía nả le khổ khó khòng ai Lo Vằn Thót:

Băng: “Tưa đằư bao dà lẹo, nhăng xưa hư khoỉ àu ma tọn vạy nẳng clọ hươn. Cư ngắm dà khả nhả cọ vạy bao khả nhả nẳng tông na thồi, xương nặn cư tọn vạy chu lằng xủ mắư. Cọ báu ngương mia àu ma kìn vạy tài xìa. Khay nị 3 po lụk hák bấng cằn thồi, cọ báu chắc chi dệt xương xư”.

Chu vịa puôn chằư nưng mắư ặn lỏ phùa mia ai Giàng Thánh Giống, ók pì 1986 cánh ưởi Hạng Thị Của ók pì 1983, dú nẳng bản Huổi Tong 1, xã Huổi Lèng, huyện Mương Cha, tỉnh Điện Biền. Pưa phít khỏng tỏng quam cằn cuồng hươn dảo, phùa mia ưởi ai cọ xùn 7 hó dà khả nhả sắư nặm vạy kìn. Bùn đù dáo 10 phút lằng mi pả Mùa Thị Pài êm ók khòng ai Giống hụ hền pưng lụk chảu đàng mướt moi pày pưa kìn dà, xương nặn cọkhék điện thoại pày hẳư trạm ỳ tế xã Huổi Lèng ma cấp cứu cánh khồn chiên lợp tăn khửn mưa hươn dà cấp, xương nặn phùa mia ai cọ bùn đì báu tài. Khay nị pặc hanh khòng phùa mia cọ tẹt tiêng. Va ốt nan nọi nưng mắư, 3 tồ lụk nọi, phủ nọi nhất hính 15 bườn cọ chi báu mi ải êm xìa. Ai Tráng A Lồng, trạm trưởng trạm ỳ tế xã Huổi Lèng, huyện Mương Cha, tỉnh Điện Biền hẳư hụ:

Băng: “Mự nặn khỏi cọ khék tứm pưng côn trực toi khỏi lông pày cấp cứu. Cài nhẳn danh mưa khoẹ, 2 côn nặn cọ đàng bứa mau nắc, xương nặn xum khỏi cọ chấp năm truyền cánh cấp cứu mưa khoẹ, lằng nặn khék cấp cứu té trùng tầm khửn ma”.

Chi áo họt 2 pì lằng mự êm kìn dà khả nhả tài xìa, ải lỏ vang hươn pày puống, 2 làn trai Bàn Xuân Cải 10 pì cánh Triệu Quang Tiến 6 pì dú nẳng bản Khe Rồng, xã An Bình, huyện Vằn Yền, tỉnh Yền Bái đảy pâng sắư êm nai vạy kìn dú, êm nai cọ cài 85 pì lẹo. 3 nai làn cọ hụ to pâng sắư 270 păn mằn mỏi bườn ngơn choi dừa té hươn nước vạy kìn dú. Nọk chơ pày ép xừ ma hươn, cá 2 làn cọ pày xáo kếp phắc tang lằng hươn vạy ma cành sắư cừa kìn cài pựa. Mự đằư bùn đì hư pắt đaỷ kỷ tồ pà tồ củng nẳng Khe Rồng hư pựa kìn cọ nhăng ven. Hền chua hươn pưng làn xương nặn, pi nọng dú sẳư chằm cọ ín đù lài, hák va phằư cọ báu mi xương nặn cọ báu choi đảy lài. Pưng ưởi nọng phủ nhinh cuồng bản hẳư hụ: Pả Hoang Thị Dé, ín đù 2 làn đảy tuổi kìn tuổi nhắư hák va cọ báu chắc dệt xương xư, pả cọ hụ to hăử 2 nọng pi dú cuồng hươn cặt kẹp khòng pả, vạy pưng làn mi bón non bón dú, lẹo pả hư tẳng thiềng túp dú tang xảng. Tênh áp hẳư nọng, tênh tọn tăm hươn dảo, làn Bàn Xuân Cải hẳư hụ:

Băng: “Êm tài xìa lẹo báu dệt xằng đảy hẳư 2 nọng pi cánh báu dệt khảu lanh cành ngai hảư êm nai kìn xương té cón lẹo. Êm mết xìa lẹo 2 nọng pi hák đảy bók cằn chóng hanh. Làn hư ék mi khảu kìn, ék mi xuổng xửa nung cánh ék mi pặp xừ vạy đảy pày ép xừ xương bạn phương”.

Cắp côn dần phổng xùng Lài Chầu, vịa xủ dà pảy chự cò púk bồng, xương dả khả bồng manh, dà khả nhả cuồng vịa dệt dượn nồng nghiệp cuồng pưng pì chằm nị cọ lài xưa. Hák va, pưa vịa xủ cnáh vịa pảy chự, tọn tăm cọ báu đì xương nặn cọ dệt cướt xình pưng chu bứa mau nhương mự nhương lài. Pưng côn bứa mau mi cá phủ nhắư cánh làn nọi, mi tưa lỏ pộ báu hụ lẹo kìn thứ, mi tưa lỏ nanh kìn vạy tài cọ mi. Pưa hịt khòng tòng chặn, bản khuống dú lắc trạm ỳ tế, pi nọng chựa nọi côn lâng dàu dà toi luông hẳư kìn pưng tàng bằư mạy chơ chuốp bứa mau, xương nặn cọ mi san côn chơ àu pày họt cờ sở ỳ tế hư cọ báu lợp lẹo.

Lung Bùi Tiến Thanh, Phó Giám đốc Sở Ỳ tế, Giám đốc hươn dà đa khoa tỉnh Lài Chầu hẳư hụ: cuồng ỳ học, pưng tàng dà mi xương chuốp bứa mau, dệt tài côn pọm mi khài nẳng chợ lạt toi đờn khòng xay dà. Chăm va, cắp dà pảy chự cò púk bồng, phằư cọ hụ mi độc lài, hák va vịa xự khài, quản lý cọ ngai lài. Chơ xủ vạy bao sắư cò púk bồng, pưa luông hụ xiêng khòng côn dần hê đảy to đằư xương nặn bao dà cọ báu men luông cánh lắc dan thù hoạch báu nhẳn pao. Ặn lỏ cốc pài nưng mắư dệt ók lài chu chuốp bứa mau dà pày chự cò púk bồng:

Băng: “Nả vịa bứa mau khay nị cọ lưn khửn lài, lưn xưa lỏ vịa bao, che dà pảy chự cò púk bồng pưa báu mi luông hụ xiêng báu cọ nanh dệt. Dà pảy chự cò púk bồng khay nị cọ mi lài nẳng chợ lạt, côn dần pày xự cọ ngai, mi xương xự nẳng chợ, xự nẳng hươn hang khài dà. Côn dần chơ kìn thứk, va kìn nọi hư mi xương cấp cứu, dà dà đảy, va kìn thứ lài hư cọ mi xương dệt hại họt mák xáy lằng, tắp cánh dệt tài côn”.

Thạc sỹ Nguyễn Thế Dũng, Trương khoa hồi sức – chống độc, Hươn dà đa khoa tỉnh Điện Biền hẳư hụ: 90% chu bứa mau dà khả nhả pa ra quát pọm chuốp xiệt mo chơ ma họt hươn dà, nhăng to đằư chơ ma dàu dà cọ pọm lài dạk cha cánh nan hóm. Khù đáng chau lò lỏ cuồng 5 pì táo ma, pưng chu bứa mau dà khả nhả nẳng tỉnh Điện Biền cọ hền lưn khửn, pằn pâng pày mỏi pì mi té 30 – 40 chu bứa mau, riềng bườn 8/2017 cọ mi họt 30 chu bứa mau. Cọ toi Thạc sỹ Nguyễn Thế Dũng, chất pa ra quát cuồng dà khả nhả nhăng dệt ók lài khù hiểm hại hẳư pùn lan lằng lun mưa nả chăm va côn chuốp bứa mau đảy dàu dà hóm./.

Mú PV – Thành dịch