꫄ꪎꪙ ꪨꪱ: ꪝꪷ ꪼꪭ ꪵꪣ ꪙꪱ ꪶꪄꪙ ꪨꪷ ꪶꪝ ꪢꪱꪀ ꪮꪀꪳ ꪹꪚꪱ ꪄꪱꪥ ꪼꪒ

          ꪼꪫ ꪜꪙꪸ ꪔꪱ ꪒꪙꪲ ꪹꪄꪱ ꪩꪲ ꪹꪚꪱ ꫃ꪜꪙ ꪨꪱꪥ ꪣꪱꪙꪶ ꪵꪔ ꪵꪚꪙ 3 ꪜꪲ ꪙꪲꪶ ꪋꪺ ꪹꪭꪙ ꪯꪱꪥ ꪩꪷ ꪪꪽ ꪬꪺꪙ ꪤꪴ ꪚꪱꪙ ꪘꪮꪉ ꫄ꪎꪙ ꪎꪱ ꪋꪉꪸ ꪎꪉꪴ ꪭꪫꪙꪸ ꪢꪱꪥ ꫄ꪎꪙ ꪔꪉꪲ ꫄ꪎꪙ ꪨꪱ ꪁꪷ ꪑꪱꪥ ꪋꪙꪸ ꪊꪲ ꪮꪱꪫ ꪭꪮꪒ ꪵꪬꪀ ꪔꪱ ꫜ ꪔꪱ ꪒꪙꪲ ꪜꪀꪴ ꪹꪄꪱ ꪩꪲꪼꪜ ꪜꪀꪴ ꪢꪱꪀ ꪮꪀꪳ. ꪭꪮꪒ ꪣꪺ ꪀꪴ ꪈꪣꪾ ꪫꪱ ꪋꪲ ꪼꪒ ꪁꪱ, ꪬꪱꪀ ꪫꪱ ꪭꪮꪒ ꫄ꪋ ꪄꪱꪥ  ꪼꪒ ꪕꪷ 1600 ꪢꪽ ꪢꪮꪥ ꫄ꪀꪙ ꪨꪷ ꪔꪱꪈ ꪢꪱꪀ ꪼꪒ ꪹꪩ ꪵꪩꪫ ꪑꪉꪷ ꪕꪷ ꪻꪒ ꪨꪷ ꪄꪱꪥ ꪵꪔ 500 ꪭꪮꪒ 600 ꪝꪽ ꪢꪽ ꪢꪮꪁ ꫄ꪀꪙ. ꪑꪱꪣ ꪙꪲ ꪜꪲ ꪀꪱꪥ ꪀꪱ ꪄꪱꪥ ꪑꪉꪷ ꪼꪒ ꪵꪔ 4 ꪭꪮꪒ 7 ꪝꪽ ꪢꪽ ꪢꪮꪥ ꫄ꪀꪙꪌ ꪕꪮꪥ ꪯꪱꪥ ꪬꪺꪙ , ꪀꪱ ꪁꪮꪙ ꪖꪀꪴ ꪨꪱꪥ ꪹꪚꪱ ꪝꪷ ꫄ꪉꪙ ꪄꪙꪳ ꪶꪎ ꫄ꪉꪙ ꪶꪀꪀ ꪀꪴ ꪎꪚꪲ ꪋꪫꪸꪥ  ꪮꪱꪥ ꪤꪮꪣ ꪻꪎ ꪜꪀꪴ ꪹꪥꪱ ꪤꪱ ꪀꪷ ꪢꪱꪀ ꪮꪀꪳ. ꪹꪚꪱ ꪋꪳ ꪹꪏꪉ ꪙꪽ ꪩꪱ, ꪀꪴ ꫄ꪔꪙ ꪢꪱꪀ ꪮꪀꪳ ꪺꪝ ꪡꪱ ꪶꪠꪙ ꪨꪱꪥ ꪹꪚꪱ ꪀꪴ ꪩꪮꪙ  , ꪹꪏꪉ ꪙꪽ ꪖꪮꪉ ꪶꪎ ꪙꪲ ꪢꪱꪀ ꪮꪀꪳ ꪹꪙꪱ ꪎꪸ ꫃ꪢꪒ.

          35 ꪋꪺ ꪹꪭꪙ ꪘꪉꪷ ꪚꪱꪙ ꪀꪱꪫ ꫄ꪎꪙ, ꪎꪱ ꪋꪉꪸ ꪎꪉꪴ, ꪁꪷ ꪜꪀꪴ ꪤꪱꪫ 50 ꪵꪬꪀ ꪕꪱ ꪔꪱ ꪒꪙꪲ ꪜꪀꪴ ꪢꪱꪀ ꪮꪀꪳ ꪹꪏꪉ ꪋꪺ ꪹꪭꪙ ꪮꪱꪥ ꪩꪷ ꪪꪽ ꪬꪺꪙ. ꪹꪏꪉ ꪋꪺ ꪹꪭꪙ ꪩꪉꪴ ꪹꪥꪉ ꪪꪽ ꪫꪉꪲ ꪤꪴ ꪚꪱꪘ ꪀꪱꪫ ꫄ꪎꪙ ꪜꪲ ꪙꪲ ꪤꪮꪣ ꪮꪮꪀ ꪤꪱꪫ 55 ꪋꪫꪥꪸ ꪢꪽ ꪜꪀꪴ 2 ꪵꪬꪀ ꪕꪱ ꪢꪱꪀ ꪮꪀꪳ ꪘꪉꪷ ꪔꪱ ꪒꪙꪲ ꪜꪀꪴ ꪹꪄꪱ ꪩꪲ ꪀꪮꪙ ꪙꪲ. ꪀꪚꪾ ꪔꪱ ꪒꪙꪸ ꪹꪏꪉ ꪙꪲ ꪜꪲ ꪀꪱꪥ ꪩꪉꪴ ꪖꪴ ꪼꪒ 15 ꫄ꪔꪙ ꪢꪱꪀ ꪢꪮꪥ ꪵꪬꪀ ꪕꪱ, ꪜꪀꪴ 2 ꪶꪣ ꪖꪴ ꪼꪒ ꪤꪱꪫ 80 ꪋꪫꪥꪸ ꪢꪽ. ꪬꪱꪀ ꪪꪱ ꪜꪲ ꪙꪲ, ꪁꪷ ꪘꪈꪾ ꪔꪱ ꪒꪙꪲ ꪙꪲ ꪏꪲ ꪎꪸ ꫄ꪉꪙ ꪶꪀꪀ ꪤꪮꪣ ꪻꪎ ꪹꪏꪉ ꪄꪙꪴ ꪤꪱ, ꪤꪱ ꪄꪱ ꪶꪚꪉ ꪵꪣꪉ , ꪶꪀꪉ ꪀꪴ ꪢꪱꪀ ꪶꪄꪙ ꪋꪙꪸꪶ ꪢꪮꪥ ꪵꪬꪀ ꪕꪱ ꪩꪉꪳ ꪶꪩꪣ ꪶꪀꪀ 20 ꪋꪫꪥꪸ ꪢꪽ.

          ꪀꪚꪾ 2 ꪵꪬꪀ ꪔꪱ ꪒꪙꪲ ꫃ꪤꪒ ꪹꪥꪙ, ꪋꪉꪸ ꪎꪉꪴ ꪢꪱꪥ ꫄ꪎꪙ ꪨꪷ ꪎꪱ ꪶꪀꪀ ꪊꪉꪲ ꪢꪱ ꪕꪱꪉ ꪜꪀꪴ ꪹꪄꪱ ꪩꪲ ꪄꪱꪥ ꪄꪮꪉ ꪭꪫꪙꪸ ꪢꪱꪥ ꫄ꪎꪙ , ꪔꪉꪲ ꫄ꪎꪙ ꪨꪱ. 5 ꪜꪲ ꪊꪣꪾ ꪙꪲ ꪀꪱ ꪄꪱꪥ ꪵꪄꪱ ꪩꪲ ꪖꪀꪴ ꪶꪩꪉꪶ ꪄꪱꪥ ꪹꪚꪱ ꪼꪒ ꪁꪱ, ꪹꪏꪭ ꪙꪽ ꪜꪺꪉ ꪀꪙꪲ ꪩꪺꪉ ꪤꪴ ꫄ꪤꪙ ꪹꪣꪉ ꪝꪷ ꪨꪱꪥ ꪥꪱꪀ ꪋꪱ. ꪹꪝ ꪹꪚꪱ ꪼꪒ ꪎꪱ ꪭꪫꪙꪸ ꪋꪲ ꪚꪮꪀ ꪸꪝ ꪙꪮꪉ ꪬꪱꪀ ꪑꪱꪥ ꪣꪱ ꪜꪀꪴ ꪔꪮꪉ ꪚꪱꪙ ꪜꪀꪴ ꪬꪱꪙ ꪹꪨꪉ ꪵꪀꪉ ꪜꪀꪴ ꪢꪱꪀ ꪮꪀꪳ. ꪝꪉꪳ ꪋꪴ ꪀꪮꪙ ꫃ꪬꪙ 6ꪬꪙ ꪢꪱꪀ ꪮꪀꪳ ꪄꪎꪱꪥ ꪼꪒ ꪁꪱ ꪹꪏꪉ ꪙꪽ ꪝꪲ ꪙꪮꪉ ꪋꪉꪲ ꪀꪽ ꪜꪀꪴ, ꪼꪄ ꪀꪫꪱꪉ ꪔꪱ ꪒꪙꪲ ꪀꪚꪾ ꪩꪺꪉ ꪊꪱꪫ ꪵꪭꪙ ꪁꪫꪱꪣ ꪜꪱꪀ ꪀꪚꪾ ꫛ ꪢꪱ ꪏꪳ.  

          ꪋꪮꪥ ꪝꪷ ꪼꪭ ꪵꪣ ꪘꪱ ꪑꪱꪥ ꪜꪙꪸ ꪹꪋ ꪡꪽ ꪀꪷ ꪜꪀꪴ ꪶꪚꪉ ꪶꪔ ꪵꪔꪉ ꪩꪉꪸ ꫄ꪬꪉ ꪭꪲ, ꫃ꪫꪙ ꪘꪲꪀ ꪎꪸ ꪏꪒꪸ ꪭꪱꪥ ꪹꪏꪉ ꪶꪣ ꪜꪀꪴ ꪢꪱꪀ ꪮꪀꪳ ꪜꪲ ꪙꪲ, ꪕꪮꪥ ꪜꪱ ꪓꪉꪲ ꪖꪲ ꪚꪀꪲ ꪖꪱꪫ, ꪚꪲ ꪖꪳ ꪭꪫꪙꪸ ꪢꪱꪥ 7ꪎꪙ; ꪭꪫꪙꪸ ꪋꪲ ꪩꪣꪾ ꪵꪩ , ꪋꪲ ꪚꪮꪀ ꪕꪒꪷ ꪜꪙꪴ ꪶꪠꪉ ꫃ꪥꪒ ꪹꪥꪙ. ꪀꪱꪙ ꪙꪽ ꪘꪫꪥꪸ ꪹꪋ ꪝꪉꪳ ꪹꪊꪱ ꪤꪮꪣ ꫄ꪉꪘ ꪶꪀꪀ ꪣꪱ ꪤꪮꪣ ꫄ꪉꪙ ꪻꪎ ꪫꪀꪸ ꫃ꪥꪒ ꪶꪘꪉ ꪉꪚꪸ, ꪜꪀꪴ ꪝꪺ ꪫꪀꪸ ꪁꪱꪒ ꪁꪙꪸ ꫛ ꫃ꪥꪒꪴ ꪹꪅꪫ ꪭꪮꪶꪒ ꪝꪷ ꪼꪭ ꪵꪣ ꪙꪱ, ꫛ ꪁꪱ ꪄꪱꪥ ꪵꪀꪉ ꪹꪭꪙ ꪹꪘꪀ ꪼꪫ ꫃ꪥꪒ ꪮꪮꪀ ꪨꪱꪥ ꪔꪱꪉ ꪹꪋꪉ ꪭꪱꪉ ꫃ꪜꪙ ꪀꪱ ꪁꪮꪙ ꪻꪬ ꪝꪲ ꪙꪮꪉ. ꪎꪮꪉ ꪣꪱ ꪢꪱꪥ ꫄ꪎꪙ ꪶꪜꪉ ꪻꪊ ꪋꪙꪸ ꪜꪱꪫ ꪻꪬ ꫛ ꫄ꪤꪙ ꪹꪚꪱ ꫃ꪜꪙ ꫃ꪥꪒ ꪹꪥꪙ ꪜꪀꪴ ꪶꪚꪉ ꪕꪮꪁ ꪬꪱ ꪡꪮꪉ ꪼꪒ ꪀꪱꪒ ꪁꪙꪸ ꪀꪚꪾ ꪕꪱꪒ ꪜꪙꪴ. ꪝꪷ ꪼꪭ ꪵꪣ ꪙꪱ ꪘꪉꪷ ꪓꪸ ꪹꪠꪉ ꪋꪲ ꪹꪚꪱ ꪼꪒ ꪔꪷ ꪘꪱ ꪀꪚꪾ ꪄꪴ ꪹꪊꪱ ꪨꪷ ꪼꪒ ꪀꪱ ꪹꪚꪱ ꪼꪒ ꪣꪺ, ꪼꪒ ꪣꪺ ꪹꪚꪱ ꪼꪒ ꪁꪱ ꪪꪱ ꪊꪉꪲ ꪁꪫꪙꪸ ꪹꪚꪱ ꪭꪺꪣ ꪻꪊ ꪒꪫꪥꪸ ꫄ꪊꪚ ꪙꪣꪾ.

                                                          ꪚꪀꪲ ꪖꪫꪲꪥ - ꪵꪭꪉ ꪥꪀꪲ

Sơn La: Po hay me na Chiêng Sung khốn lò pộ

mák ứk khai báu pên ca

          Vạy piến ta đin púk khảu li báu pên man lai, té bươn 3 pi nị, chua hươn ai Lo Văn Huấn nẳng Noong Sơn, xã Chiêng Sung, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La cọ nhai chiên chi áo họt héc ta nưng tánh púk khảu li pày púk mák ứk. Họt mua củ ngắm va chi đảy ca hák va khài đảy to 1.600 măn mỏi cân lỏ tang mák đảy lựa, lẹo nhăng to đàư lỏ khai té 500 họt 600 păn măn mỏi cân. Hak va nham nị pi cài cai, ca khài đảy 4 họt 7 păn măn mỏi cân. Toi ai Huấn, ca  thú lài, báu po khửn số ngơn cốc kỷ xíp triệu mằn ai dom sáư púk, dàu dà lăm đù co mák ứk. Báu chư xương nặn, kỷ tấn mák ứk pộ phạ phôn lài báu củ lợp, xương nặn thóng cuông số nị cọ nau xìa:

          35 chua hươn nẳng bản Cao Sơn, cọ pọm dú nẳng xã Chiêng Sung, cọ mi 50 héc ta ta đin púk mák ứk xương chua hươn ai Lo Văn Huấn. Xương chua hươn lung Dương Văn Vịnh dú bản Cao Sơn pi nị dom ók 55 triệu mằn púk 2 héc ta mák ứk nẳng ta đin púk khảu li cón nị. Cắp ta đin nị xương pi cài, chua hươn lung thu đảy dáo 15 tấn mák mỏi héc ta, púk 2 mua thu đảy dáo 80 triệu mằn. Hák va pi nị, cọ nẳng ta đin nị, xi xìa ngơn công, khún dà, dà khả bổng manh, công củ mák, khôn chiên, mỏi héc ta lung lôm cốc 20 triệu mằn.

          Cắp 2 păn héc ta đin dệt dượn, Chiêng Sung lỏ xã cốc chính ma tang púk khảu li khài khong huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La. 5 pi chăm nị, ca khài khảu li thúk lông, khài báu đảy ca, xương nặn puông kin luông dú dân mương pọ lai dạk cha. Pưa báu đảy xã, huyện chík bók, pi nọng hák nhại ta đin púk khảu li pày púk hảu tòng bản, púk hản lương cánh mák ứk. Pưng chu cón hên mak ứk khai đảy ca xương nặn pi nọng chinh căn púk, khay quảng ta đin cắp luông chao hẹn quam pák cắp côn tánh ma sự. Té cài 100 héc ta púk mák ứk mưa pi 2014, họt khạy cá xã Chiêng Sung cọ mi chi áo họt 200 chua hươn nhại chi áo họt 180 păn héc ta ta đin púk khảu li pày púk mák ứk. Pi nị phạ đét họn, phôn lài, ca khai thúk lông, côn cạ ma khốm ca, lựa sự to nuối đì, lái tấn mák ứk khong po hay me na Chiêng Sung hảu lạk báu cọ nau pưới xia nẳng hay. Mua mák ứk nị cọ chuốp đút lôm lài.

Choi po hay me na nhại piến chựa phăn co púk bồng, tô tảnh liệng hâng hy, vện ník xia xiệt hại xương mua púk mák ứk pi nị, toi pả Đinh Thị Bích Thảo, Bí thư huyện Mai Sơn; huỵện chi lăm le, chík bók tặt pun phổng dệt dượn. Cài nặn niếu chưa pưng chảu dom ngơn cốc sáư vịa dệt nông nghiệp, púc chuân cạt kiên côn dệt khoa học, po hay me na, côn cạ khài cánh hươn nước vạy dệt ók lai tàng chương hay khong na pên ca con hảu pi nọng. Xong ma, Mai Sơn pông chàư chiên páo hảu côn dân báu pên dệt dượn púk bông toi há phong đảy cạt kiên cắp vịa tặt pun. Po hay me na nẳng địa phương chi báu đảy tó nả cắp khu chau lo đảy ca báu đảy mua, đảy mua báu đảy ca va chính quyên cánh côn dân huôm chàư điêu chấp năm./. 

                                                          Bích Thuỷ - Hạnh dịch