Bài thứ 6 ngày 04.5.2018

Mộc Chầu, Sờn Là bók xòn côn dần pồng chằư đù đì chơ xủ nặm bó

Nặp té chơ cướt sình ók chu chuốp bứa mau lài côn dệt dáo 80 côn bản Suối Khoang, xã Tân Hợp, huyện Mộc Chầu, tỉnh Sờn Là đảy khảu hươn dà, họt khạy phân lài côn chuốp bứa mau cọ ók hươn dà, nhăng xan côn xứp tàm dàu dà, lăm le. Hák va côn dần nẳng nỉ khay nị đàng xút ti chau lò ma tang vịa xủ dà khả nhả, dà pảy chự cò púk bồng đàng pháp hạp họt puồng kìn luông dú khòng mỏi côn. Bác sĩ chuyên khoa 1, Phạm Hồng Sơn, phó Giám đốc hươn dà đa khoa Thảo Nguyên, Mộc Chầu va:“ Côn chếp khảu hươn dà pọm hền chếp pùm, é hạk, nắc nưới. Họt khạy nị hư côn chuốp bứa mau cọ hóm ven lẹo, phân lài đảy ók hươn dà, xum khỏi nhăng hẳư dú dàu dà lăm le san côn. Xum khỏi xứp tàm khék điện hẳư pưng côn ók hươn dà lẹo, pặc hanh pền xương xư vạy mi luông kẻ khày pày nả”.

Nẳng bản Suối Khoang, bón cướt sình ók chu chuốp bứa mau, tênh mết chua hươn dần xủ ho cằn bó nặm cọ đảy chường trình nặm pẹk bản na dòm ngơn cốc tẳng tánh bể lừng nặm hùa bó cánh uồn pày xắư bể khòng pưng chua hươn dần tôi tang lau nặm. Té lài pì nị, bó nặm nị báu hê cướt sình ók côn chuốp bứa mau xắc tưa. Hák va gian cướt sình ók chu bứa mau chọm cài ma, lô chằm bó nặm chuốp uối hại, báu mi hụa lỏm, pằn 2 mi ngon nưng bể lừng nặm báu mi phà hổm, xòng ma lô ỏm bó nặm cánh nẳng hay mi lài phùng dà pảy chự cò púk bồng, dà khả bổng xương: Pho vin niu, Ray plút…ặn nị lỏ pưng tàng dà đảy côn dần xủ cuồng vịa dệt dượn. Chơ đoàn kiểm trà tẳng cốc àu mẫu nặm nẳng bó cánh bể lừng nặm khòng côn dần vạy xét nghiệm, đảy hụ phân lài pưng mẫu nặm nị pọm mi chất paraquát, lỏ chất độc hại mi cuồng dà khả nhả. Lài côn dần kìn dú chằm bó nặm hẳư hụ, ặn nị lỏ gian khặn khang đìn púk khảu li, púk khảu pưa xương nặn lâng chơ hền côn bao dà pảy chự cò púk bồng, mi xương nặn nị lỏ cốc pài chính dệt bó nặm chuốp uối mìn, dệt hẳư chuốp bứa mau lài côn. Lung Giàng A Phành, phó trưởng bản Suối Khoang, xã Tân Hợp, huyện Mộc Chầu, lỏ côn nưng cuồng số 80 côn chuốp bứa mau cuồng bản  tô: “ Cón nị kỷ mự mi tồ làn tò àu can nặm nưng 20 lít hền màu khèo khèo, xương nặn mi côn va hịa nặm, mi côn va hịa xăng.  Xương nặn tay hươn va lỏ nặm chọm to nẳng ti ô ma, xương nặn tổm nặm kìn mết can hư chắng hụ hền mi nặm cò nhả mảy”.

Hoá chất khả nhả Pa ra quát cọ chuốp àu ók khói dành mục đảy phép xủ nẳng Việt Nàm, xút ti hiểm hại đối cắp pặc hanh phủ côn, pằn pâng pày dáo cừn nọi nưng dáo 5 mi li lít cọ mi xương dệt tài côn. Chất nị xàm khảu pót văn lài cánh dệt hại nắc họt pót, dệt côn hà chằư cặp cánh pót chuốp pưới, báu àu cưn đảy. Va chuốp bứa mau cắp liều lượng lài hư chi chuốp xiệt mo cắp bát. Ngơn tiên dòm xắư vịa dàu dà mỏi côn chuốp bứa mau chất độc Pa ra quát hôm mi cá thòng lượt cánh xủ dà choi hanh mi xương pường té 50 triệu họt 100 nưng triệu mằn, hák va cọ báu hê nhẳn pao cứu đảy côn chuốp bứa mau. Bác sĩ chuyên khoa 1, Nguyễn Văn Sỹ, giám đốc hươn dà đa khoa Thảo Nguyên, Mộc Chầu bók xòn:“ Lỏ côn dệt chuyền mồn hư xum khỏi bók xòn đì nhất lỏ xum hau báu pền xủ, lưn xưa lỏ lằng chơ xủ mết chất liệu nẳng cuồng hộp cuồng tay nặn hư xum hau đảy àu pày nẳng bón nưng vạy chọk phằng men toi tặt pùn”.

Hiểm hại lỏ xương nặn, hák va dà khả nhả Pa ra quát nhăng đảy côn dần, lưn xưa lỏ côn dần phổng cuồng lắc cày xủ lêm lam. Côn dần cận nho xùng hùa chằư trách nhiệm vạy pảy chự hẳư chu côn, vện ník xìa côn chuốp bứa mau, chuốp xiệt mo chếp xảy mảy chằư cướt sình ók./.

Hoàng Long-Tòng Anh dịch