Lao Cài: Tảnh liệng cáy đăm - lang đi khong

côn dân phổng xùng

          Ók côn cánh nháư khửn nẳng đin phổng xùng cặt cung, té nọi Ai Hoang Seo Sanh, côn Mông dú nẳng bản Nà Chí Phàng, xã Lùng Sui, huyện Si Ma Cai, tỉnh Lao Cài cọ quá quén cắp pưng tô cáy đăm té hùa họt tin, cá mự sáo hà kin lô hay xuân. Cuông bản hươn đàư cọ tảnh liệng, hák va hươn lài cọ mi ký xíp tô, mắn mi pi, mi nọng dam báu cọ mi vịa nẳng hươn chắng khả kin, báu mi phaư ngắm chi tảnh liệng cáy dệt hăng.

          Tạo họt pi 2015, chơ tẳng cốc mi dự án khong huyện àu chựa cáy đăm té chạu ma tảnh, ai chắng hụ ặn lỏ tàng cáy quý, cọ đảy pảy chự vạy dệt chựa, khạy táo ma toi chựa cánh tảnh liệng pe ók nẳng phổng xùng nị. Bươn 8/2019, Sở Nông nghiệp cánh mả pe bản na tỉnh xứp tam púc chuân khày quảng, cấp tứm hảu ai 170 tô cáy đăm chựa cáu té chạu, họt khạy pưng cáy cọ mả pe ók lài lan, tô đàư cọ hảo hanh, kin chọng, té khạy liệng vạy họt chiêng xư đàư hươn ai cọ chi kin chiêng nháư. Ai Sanh tô: “ Té chạu xum khỏi cọ tảnh liệng chựa cáy nị hák va lệch nọi, báu hê tọp hòm lài xương khạy. Khạy cọ mi lài côn tham sự hák va báu mi khài lài, mắn chắng khài kỷ tô, ca con khửn panh xương nặn xum khỏi cọ é lọm quảng pày máư vạy tảnh liệng đảy lài tô xưa.”

          Lung Hảng Seo Toán, Chủ tịch Uỷ ban dân mương xã Lùng Sui, huyện Si Ma Cai hảu hụ; Xã mi chi áo họt 500 chua hươn dân luận to chựa côn Mông, phân lài pưng chua hươn pọm cặt cung. Kỷ pi chăm nị, chơ luông tảnh liệng cáy đăm đảy chấp năm cọ hôm phân choi pi nọng mả khày kinh tế. Họt khaỵ, cá xã mi cài 60 chua hươn pọm tảnh liệng tàng tô cáy đăm nị.

          Toi lung Toán, tảnh liệng cáy đăm ngai lài, nẳng Lùng Sui phân lài hươn đàư cọ mi xuân co mák, mi to lọm hụa ỏm xìa, hảu tô cáy kin nẳng đin, non nẳng co mạy, xương nặn tô cáy tó hanh len pày ma dệt hảu nhứa cáy hăn, khỉ khún tô cáy lỏ vạy dà hảu cò mạy co mák. Hê nặp, nẳng bản Lùng Sui, lai chua hươn côn dệt dượn  hính pày chảng dệt viạ cá Trung Quốc mết, dú hươn mi to côn thảu cánh lan nọi, té tảnh liệng cáy đăm cắp pưng chua hươn nọi côn hư áo ngai đi, pưa mi khảu, khảu li, bán hảu cáy kin lỏ sàu nháư, cuông chơ nhứa cáy đằm nẳng chợ lạt lâng khài đảy ca panh. “Khạy nị nẳng chợ lạt, cân nưng tô cáy đăm mi xương khài đảy 180 họt 200 păn mằn, mỏi chu păn pâng pày mỏi chua hươn mi xương thu đảy té 20 họt 30 triệu măn. Té khạy họt pi 2020, xum khỏi chi chóng hanh mỏi chua hươn tảnh liệng đảy té 3 họt 4 chu vạy chơ đàư cọ mi cáy khài, tẹt tiêng ma kinh tế hảu côn dân. Xum khỏi nhẳn danh tảnh liệng cáy đăm mi xương dệt piến thái nả tà bản na, lưn xưa lỏ piến thái té luông dệt dượn cáu ké báu chọp xôm khong côn dân cón nị pày tảnh liệng lài tô xưa, dệt mi nang mi luông.”

          Toi lung Chu Hoàng Nguyện, Chi cục trưởng Chi cục mả pe bản na tỉnh Lao Cài, tàng cáy nị té chạu pi nọng cọ hák tảnh liệng lẹo, xương nặn chọp khọ cắp nặm đin, cọ xương chọp cắp côn dân phổng xùng. Toi biên mai, số tô hảo hanh, mả nháư khòng tô cáy đăm nị cọ áo lài, po lê báu pên sằng, báu pék cắp pưng chựa cáy lai ứn pọm tảnh liệng nẳng địa phương. Cáy đăm nị lák cắp tang cáy ác đăm ứn pọm nhứa đăm xương điều, hák va cọ chi hên lák pưa tàng cáy nị hòn cáy cọ đằm, tin nọi cánh mi to 4 nịu. Tứm sáư nặn, vẹt sáư cáy ác hư cáy đằm nị ven chẹp xưa, pưa lỏ tàng cáy khòng địa phương. Lung Nguyện hảu hụ: “ Đi nhất nẳng nỉ lỏ cáy chựa mi té chạu nẳng địa phương, nhứa cáy ài hòm, mi lài chất, lẹo tênh cá khôn, ca đúk cáy pọm đằm mết, cọ pên tang cáy hiếm, ặn lỏ pưng khù cận hà vạy tẳng tánh chương hang pên OCOP khòng địa phương cọ xương khòng tỉnh cuông dan pảy nả.”

                                                          An Kiên - Hạnh dịch