Hịt xên hảo xên han khòng côn Êđê
( Đọc nền nhạc chiêng...)
Chơ pưng khẳng cọng đảy tèo khửn, lảu xá đảy tẳng vạy nẳng tin sàu càng hươn hy cánh đảy àu nặm sáư chem, pưng tàng căm kin chọm tổm xúc ài hòm. Tô vạy xên cọ đảy khả chua lẹo cánh chương khòng vạy dệt hịt cọ đảy pải têm tục po nẳng pan. Xiêng cọng sẩng khửn cọ pên quam khék hịa chu côn văn phạo ma cá hỏng khék làng hươn hy. Chơ nặn hịt xên hảo xên han cọ đảy tẳng cốc lông dệt.
Chảu xửa đảy dệt hịt xên hảo xên han lỏ lung Y Ring Adrơng, nẳng buôn Tring 2, phường An Lạc, thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk. Lung Y Ring A drơng cón nị lỏ Trưởng ban Dân tộc tỉnh, khay lung họt chơ dặng hiu xương nặn đảy tay hươn dệt hịt xên hảo xên han xương quam chúc chôm hảu lung nhại khảu dan xi máư khòng chua côn chảu. Pưa lỏ côn dệt vịa bản càn mương xương nặn tô đảy àu ma dệt hịt xên hảo xên han hảu lung Y Ring lỏ tô quai thấc nưng cánh 5 hay lảu xá nháư. Lung Y ring Adrơng hảu hụ, ặn lỏ tưa thứ 2 lung đảy dệt hịt xên hảo xên han lỏ tô quai thấc nháư xương nị: “Tam toi tựng phổng, mi côn cọ xên ngua hák va phổng khỏi dú lỏ báu xên ngua, tô mù lẹo họt tô quai. Va té chạu pi nọng nhăng dú nẳng hươn hy hư mi lài chua hươn pi nưng pi nọng mi xương dệt tưa nưng, 2 tưa hák va khạy nị chua hươn nưng pi nưng va mi mỏi pi dẹt mỏi tưa cọ đảy”.
Toi ngươn lang té chạu té lài khòng côn Êđê, cón chơ xên hảo xên han, chảu xửa đảy xên cài lài tưa xương xên hảo han cắp tô cáy, tô mù, hôm mi tô cáy nưng cánh hay lảu xá nưng, tô cáy cánh 3 hay lảu xá, tô mù nưng cánh 3 hay lảu xá báu cọ tô mù nưng cánh 5 hay lảu xá. Mỏi tưa dệt hịt xên hảo xên han khả mù dệt hịt báu cọ tô ngua, tô quai, côn Êđê chi mơi tục nả pọm tà ải nọng họ xong pọm chôm muôn cắp tay hươn: “ Chua hươn đaư áo mi, puông kin luông dú ím po mi khòng kin khong vạy hư pi nọng chi dệt hịt cắp pưng tàng tồ xương tô cáy, tô mù, tô ngua lẹo họt tô quai pọm đảy. Ặn lỏ hịt khong mi ý nghịa pháư cong phi phạ xứp tam cụm cuôm, pảy chè hảu cá hươn lâng hảo han, chếp nha đảy sảy nha thâng, hươn dảo úm inh”.
Vạy khặn khang hảu hịt xên hảo xên han khòng lung Y Ring, cá hươn cọ tọp hòm pi nọng họ xong tang phái mia vạy cha van, lựa mự đi vên chăn, păn giao nả vịa chu côn ma choi, mơi ải mo cánh pi nọng họ xong nẳng pưng bản dú sảư chăm. Xong ma khặn khang hay lảu xá chẹp đảy pản vạy cón nặn kỷ bườn, sáo sự tô quai thấc chảu xôm chàư vạy dệt hịt. Toi lung aê Khoa, nẳng buôn Tring 2, phường An Lạc, Thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắc Lắk, lảu xá chẹp quý panh hư vạu khửn luông hăng mi khòng chảu hươn: “ Toi hịt xên hảo xên han hảu côn ké báu cọ đối cắp pưng chua hươn, họ xong hăng mi hư cốc khọe đảy xên sơ hảu pảu pú mưa lang kin cón, lẹo chắng xên hảo xên han.”
Dệt hịt xên hảo xên han hôm mi 3 ngon pọm cắp xiêng cọng, xiêng cống dỏn dăn dăn. Cốc khọe lỏ xên hảu pảu pú mưa lang, chảu nặm chảu đin kin cón. Ngon thứ 2 lỏ xên hảo xên han hảu chảu xửa côn đảy xên. Dệt hịt nị mi tô mù nưng, 5 tảu nặm, 5 khẳng chén tong khái têm lảu cánh 5 pók khen tong xương 5 hay lảu xá. Ải mo tam xo hảo xo han cánh tư 5 khẳng pók khen tong sáư khen chảu xửa. Ngon thứ 3 lỏ chôm mâng hảu chảu xửa dệt hịt xên pàng quai. Xiêng cọng xẩng khửn, ải mo tam chôm mâng hảu chảu hươn cánh chảu xửa đảy xên, pưng thành viên cuông họ xong cọ tư pók khèn cánh mi quam chúc chôm hảo han hảu chảu xửa cánh cá hươn dảo lâng hảo khặn, phúc dưn bùn mả. Pả H Lil Mlô ( aduôn Phúc), dú buôn Tring 2, phường An Lạc, thị xã Buôn Hồ hảu hụ, tam toi chảu hươn mi cánh họt pun lan đaư lỏ côn Êđê chắng dệt hịt xên hảo xên han: “ Côn Êđê té 60 pi báu cọ 70 pi táo khửn, báu cọ pưng côn đang dệt vịa cuông pưng cơ quan hươn mương té 50 pi táo khửn hư mi xương khả quai dệt hịt xên hảo xên han vạy lâng chơ hảo han, dệt vịa đảy lang đì.”
Đọc trên nền nhạc.........
Mỏi tưa xên hảo xên han hảu chảu đàư cuông ải nọng họ xong, cọ men dan pi nọng đảy ma hôm hạu, pọ nả tiện tô tham kháo hà căn. Cuông quam tam chơ đàư cọ cáo mơi pảu pú mưa lang ma kin lẹo cụm cuôm hảu lụk lan hươn dảo, ải nọng họ xong phàư cọ hảo han, dệt dượn đảy xương lang pháư chàư mon, bùn đì mi số cuông puông kin luông dú./.
H’Xíu - Hạnh dịch
Viết bình luận