Bai thứ 7 mự 25/8/2018

Chiêng xíp xí - ngươn lang văn hoá khong

lài chựa côn nẳng Lai Châu

          Xíp xí lỏ mự muôn mự chiêng nháư khòng lài chựa côn nẳng tỉnh Lai Châu lằng chiêng chiên lang. Pi nọng đù ặn lỏ dan vạy kin chôm pưng lang đì cuông vịa dệt dượn cuông pì, phaư pày lắc cày cọ ma hươn hôm hạu, lụk lan chứ ờn pảu pú mưa lang, chứ ơn công hanh ải êm. Té mự 10 căm chu bản khòng pi nọng chựa côn Giáy, côn Dạo, côn Tay nẳng Lai Châu cọ phọn nương chôm tỏn chiêng xíp xí. Pày tốc chợ phiên, pưng chương khòng, pảnh bánh vạy dắt sơ chiêng bươn 7 đảy pải khài lài tàng lài dong xương khảu tổm, khảu pảnh xi, khảu pảnh khảo hươn lài tang ứn máư. Phaư cọ họn khâng sự chương khong cống sơ hảu pảu pú mưa lang, khâng khảu nặm căm kin tỏn pi nọng họ xong, khék dú lắc ma dàm. Pưng mặt hường ài hòm đảy dệt té co mạy cá pá Hoàng Liên Sơn cọ đảy pi nọng phủ Tay Bình Lư, Tam Đường khảm tang lắc dáo 30 cay số àu m akhài nẳng chợ mự chiêng xíp xí. pả Lo Thị Penh, dú bản Mương Cáu, thị trấn Tam Đường, tỉnh Lai Châu hảu hụ:

( Băng quam Tay...)

          Phủ Tay khao nẳng Lai Châu cọ đù đì mự chiêng xíp xí. Phàư pày lắc cọ ma hươn, dắt sơ mưa đẳm mưa pàng, vạy chứ ơn công khun khòng pảu pú, ải êm, lỏ ngươn lang mi té chạu té lai ma. Lưn xưa pi nọng nhăng họn khâng căm kin  xương hó khảu tổm, hó khảu panh khảu ón, dệt khảu cắm lài màu, dệt pà pỉnh, khả pết òm mák tòng hương lài tàng căm kin ứn vạy dắt sơ mưa đẳm mưa pàng. Pi nọng dú bản tảư na nừa, pi nọng họ xong cọ đảy cáo mơi ma chôm muôn mự chiêng xíp xí. Pả Lo Thị Phái 78 pi, dú phường Đông Phong, Thanh phố Lai Châu hảu hụ:

( Băng quam Tay...)

          Cắp côn Dạo nẳng Lai Châu, tẳng cốc hùa bươn 7 âm lịch, chu hươn pọm khặn khang khảu ón, tô mù, tô cáy, lảu vạy tỏn chiêng  xíp xí cánh mự hươn kin té mự 11 căm họt 14 căm bươn 7 lỏ mự chính. Tam toi hươn dáo mi lỏ dệt chiêng xíp xí lák căn, hák va đảy mi khảu tổm đằm, đậu phụ chèn hó nhứa. Côn Dạo lâng ngắm chiêng xíp xí mi tục po lụk lan, pi nọng bản khuống mi muôn nhương đì. Pan sơ pảu pú hôm mi cá tô mù, tô cáy, lảu cánh pưng tàng pảnh bánh, ngơn chỉa, xuổng xửa, chương xủ khòng dống dệt té chỉa vạy chọ hảu pảu pú mưa lang. Riêng chơ sơ, pi nọng đảy cáo mơi ải mo ma tam xo pảu pú, chảu nặm, chảu đin, phị phạ cụm cuôm hảu lụk lan hươn dảo hảo hanh, bản khuống chum yên, chu côn mi puông kin luông dú ím po. Pả Tẩn Mỹ Thu, dú thị trấn Sìn Hồ, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu hảu hụ tứm:

( Băng): “ Căm kin khòng phủ Dạo báu lài xương phủ Tay, phủ Tày, hák va báu đút thiếu đảy đâu phụ chen hó nhứa cánh nhứa giảng...Chiêng xíp xí phaư dú lắc cọ é ma hươn vạy kin chiêng, muôn lài.”

          Hịt khong kin chiêng xíp xí khong pi nọng chựa nọi côn nẳng Lài Châu, nọk sơ pảu pú mưa lang, mi chựa côn nhăng dệt hịt sơ phi tài dú háng lông cang tang cánh dệt hịt sơ  vạy chứ ơn công khun páu pú pưng côn bang biến maư đẳm mưa pàng. Lung Lo Văn Chiến chựa côn Giáy, Hội viên Hội văn học chựa nọi côn Việt Nam hảu hụ hịt cống sơ khong chựa côn Giáy cuông mự chiêng nị:

( Băng): “ Chiêng xíp xí khong côn Giáy mi 2 ngon, cốc khoẹ lỏ khặn khang hảu mự xíp xí  hôm mi khảu san ón hó khảu tổm, dệt khảu pảnh khảo, khảu panh xốp cánh chu mák nuối hảu mự xíp xí. Thứ 2 lỏ khặn khang hương hảu mự 15, hương nẳng nỉ lỏ hương nháư khong côn dân địa phương hák dệt khài nẳng chợ.”

          Chiêng xíp xí lỏ ngươn lang văn hoá mi té mưa lang pàng chạu khong lài chựa côn nẳng Lai Châu cánh san chựa côn ứn nẳng phổng Tây Bắc đảy chiên cái té chua pảu đơi pú ma họt chua lụk đơi lan./.

                                                          Thuý Ngoạn - Hạnh dịch