Côn chang páu ken Mông nẳng phổng pu xùng

Ók côn cánh nháư khửn nẳng bón mi lài ngươn lang văn hoá Mông Bón phổng xùng Bắc Yên, ngay té chơ nhăng nọi, lung Súa cọ nắt xiêng pí, xiêng ken, mặc páu cánh xe ken. Họt 15 - 16 pi, lung Hờ A Súa cọ hụ páu ken cánh xe ken. Toi lung Súa; É páu ken muôn đảy hụ àu hơi vạy páu, côn đảy ón tô ón kinh. Páu ken cánh xe ken lâng pày toi căn, pưa xương nặn đảy cạt kiên lai khù; xe đảy àu tin ẻo pày eỏ ma, piến bón, pín cắp bón, ẻo pày ken, cá lăm mo lằn lók pày toi ken, xe năng dóng, xe cánh páu ken hồn lằng...Nặp cá chơ xe ẻo pày ẻo ma  hák va báu đảy khát xiêng ken, tênh xe tênh páu:

 “ Cuông pưng pàng hội báu cọ pàng hiếu, chảu hươn pọm mơi khỏi pày páu cánh xe ken. Chơ páu lỏ chaủ hụ àu hời, xứp àu hời hy cánh coi pói ók. Dệt xương nặn xiêng ken pếnh ók chắng pâng căn.

          Chơ hụ páu ken, lung Hờ A Súa quyết định khảu ma cá xã Mương Giôn, huyện Mương La, tỉnh Sơn La vạy ép luông dệt ken té pi nọng họ xong lỏ côn chang dệt ken cánh lung cọ hụ chang dệt ken té nặn:

“Báu mi ken vạy páu, ải khỏi cọ báu hụ páu cánh báu hụ dệt ken. Va báu dệt chi báu chự đảy ngươn lang văn hoá khòng chựa côn chảu, ngắm xương nặn khỏi pày ép luông ló ken khong po ào nẳng Mương La. Tưa cốc khọe, khỏi cọ hụ đảy pưng luông dệt cốc chính, khỏi ma hươn cọ ló đảy kỷ khẳng ken, hák va khỏi cọ hê xôm chàư. Khỏi cọ quyết định pày ép tưa thứ 2, lằng nặn chắng dệt đảy pưng khẳng ken chăn cánh chơ páu chắng nghin muôn.”

          Khẳng ken Mông báu xuấn to dệt chăn, lẹo chơ páu xiêng muôn, xiêng tắm, xiêng xùng, mo dỏn. Côn hụ chang dệt ken đảy khảu pá lựa mạy póng ma dệt ken, hà mạy mi luông hy lák căn cánh àu mạy bák dệt tảu ken. Nẳng 6 pỏng mạy, mỏi pỏng đảy bóng hu vạy xiêng ken páu ók lák căn, cuông mỏi pỏng mạy đảy cạt 6 lịn tong vạy chơ páu, nịu mư tói pày, toi ma toi xiêng khòng bai ken. Dệt ken Mông đảy nan chàư xương nặn  ta va mặc muôn nắt ló ken hák va lung Súa pi nưng cọ dệt đảy cài xíp khẳng ken. Khay nị, nẳng huyện Bắc Yên nhăng mi to 2 -3 côn hụ dệt ken, hák va ken khong lung Hờ A Súa dệt ók đảy lài côn mặc xưa.

          Mi luông hụ chang, pọm cắp luông mặc muôn, khay nị lung Súa cọ pên côn páu ken muôn cánh hụ chang ló ken nẳng bản, xã. Cắp mong cong chự hiêm cánh pếnh khày đảy xiêng ken Mông, cọ xương luông ló ken, lung lâng muôn chàư chiên cái bók páu ken, xe ken chăn cánh luông ló ken hảu pi nọng phaư mặc muôn mi chàư é ép. Xương ai Hờ A Sếnh, Phó Bí thư đoàn xã Hang Chú, huyện Bắc Yên lăng pi nưng đảy lung Hờ A Súa chiên cái bók xon, họt khạy ai Sếnh cánh hụ àu hơi, páu đảy kỷ bai cốc chính. Ai Hờ A Súa tô:

“Khỏi chi chóng ép luông páu ken, nọi nhất cọ ép đảy thóng. Cánh khỏi chi chóng ép cuông 2 -3 pi máư, cốc chính lỏ hụ páu, hụ xe khong pưng bai xe ken cánh mi xương pày choi lung páu ken chơ mi pàng hiếu.”

          Lung Hờ A Súa đảy pi nọng côn Mông nẳng huyện phổng xùng Bắc Yên đù lỏ côn thảu ké hụ chang páu ken, xe ken cánh ló ken. Hák va cắp lung Súa, ló ken cánh páu ken hôm phân sáư vịa chự hiêm cánh pếnh khày ngươn lang văn hoá khong chựa côn chảu.

                                                                   Vừ A Chu - Hạnh dịch