Bai thứ 7 mự 29/8/2020

Côn Chăm mi lài khù piến mắư cuồng vịa cưới đòng, hiếu hòng

Vạy chấp năm há phong “Tênh lài dần mương cạt sàn tẳng tánh puồng kìn đơi dú vằn hoá”, “Tẳng tánh chua hươn văn hoá”, pi nọng chựa côn Chăm nẳng Bình Thuận cọ pùn ók lài luông tặt pùn sắư cuồng hịt khong, luông pùn khòng bản khuống. Chính pưa xương nặn, lài hịt khong cọ đảy dón xìa pưng ngon báu chọp xồm hák va nhăng chự mẳn đảy ma tang ngươn lang vằn hoá. Xương nẳng pàng cưới đòng hư dón té 4 hịt khong lông nhăng 2 hịt khong; pàng hiếu khòng côn Chăm toi đạo Bà La Môn tổ chức té 8 họt 10 mự hư khay nị dón lông nhăng 3-4 mự.

Lung Huỳnh Thành, côn dần nưng dú nẳng thôn Cảnh Diễn. Xã Phan Thanh, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận hẳư hụ, pàng hiếu hòng côn Chăm toi đạo Bà Ni, cón nị cọ mi to pưng côn mi chức sắc, pưng côn hăng mi chắng đảy dệt lang men toi hịt khong khòng đạo giáo Bà Ni, hák va khay nị hư báu dệt xươn nặn lẹo, chơ mi côn mết đơi xìa hư pọm dệt lang pék cằn báu pằn chék côn hăng côn cặt:

 “Ma tang vịa kìn khảu kìn nặm nẳng pàng hiếu khòng côn Chăm Bà Ni, lưn xưa lỏ chơ dệt hịt Dhi hư pi nọng pọm kìn nẳng chảu hươn, dệt hẳư chảu hươn kém pường lài. Khay nị pằn ók lài mú, mú tánh dệt khảu, mú khả chua sắt sính, mú chuông hong. Pưng côn mi chức sắc cọ pằn pền lài mú. Ngày cuồng vịa cưới đòng hư Sư cả cọ hẳư dón xìa lài hịt khong vạy báu kém pường lài phải ngơn”.

Cuồng pưng luông tặt pùn nẳng pưng làng pi nọng chựa côn Chăm cọ biền chảnh: pi nọng pày xống phì choi dừa cằn, dệt lẹo vịa hư ma hươn chảu kìn khảu vạy báu dệt kém pường hẳư chảu hươn. Lẹo pưng chức sắc hư dón xìa vịa nhẳn chương khòng, té nặn chi choi hẳư chảu hươn phảy dòm đảy xưa. Sư cả Bá Xanh, dú nẳng thôn Bình Hoà, xã Phan Hoà, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận ăhử hụ:

 “Cọ chiên páo hẳư pi nọng hụ phảy dòm cuồng vịa dệt hiếu. Xương cuồng hịt Dhi mi tồ quai lẹo hư báu xự tứm lài thứ ứn, xự chương po dệt hịt thồi. Lẹo lảu bìa hư cọ báu pền hẳư kìn lài, mau lảu mua bìa hư chi cướt xình ók vịa khả cảu mau hùa cằn, pằn chék cuồng bản khuống”.

Vạy mi đảy luông píên thái cuồng lang ngắm chằư pùn cuồng pi nọng chựa côn Chăm cuồng vịa chấp năm luông kìn dú vằn hoá hư đảy tô họt vịa dệt cận hà khòng Hội đông chức sắc Bà La Mô. Sư cả Thường Xuân Hữu, Chủ tịch Hội đông chức sắc Bà La Môn giáo tinh Bình Thuận hẳư hụ, đảy tánh ók té pì 2012 ma họt khay, Hội đông cọ xồm chằư pùn ok puqng luông tặt pùn chùng ma tang vịa chịk bók cuồng vịa dệt hịt khong, lưn xưa lỏ dón xìa pưng hịt khong báu cận hà cuồng pàng cưới đòng, hiếu hòng khòng pi nọng chựa côn Chăm:

 “Vịa dệt pàng hiếu cón nị lâng dệt té 8 – 10 mự, khay nị cọ huấn tển lông 3 – 4 mự. Xòng ma, vịa cưới đòng toi hịt khong khòng côn Chăm hư đảy dệt tục po pưng hịt khong xương ók nả, mưa vay, lẹo chắng cưới, lẹo khay nị 2 hươn pọ cằn lẹo hà mự vạy dệt pàng cưới. Măn dón xìa đảy lài khù, phảy dòm đảy lài phải ngơn”.

Phân lài vịa cưới đòng khòng côn Chăm pọm cạt kiên cắp ngươn lang khặn khăn khòng chựa côn chảu, chấp năm luông tặt pùn ma tang luông kìn dú vằn hoá nẳng phổng dần dú. Vịa tổ chức pàng hiếu cọ mi lài luông piến mắư, tạ đảy luông cạt sàn cuồng bản khuống. Hák va, toi pả Thanh Thị Minh Hiền – Phó Trưởng bàn Dần tộc tỉnh Bình Thuận, vịa chấp năm luông kìn dú vằn hoá cuồng pàng cưới đòng, hiếu hòng khòng côn Chăm lâng đảy đù lỏ pàng niếu chưa lâng chơ vạy choi pi nọng nho xùng luông hụ xiêng:

 “Vạy xứp tàm chấp năm đì luông kìn dú văn hoá cuồng vịa dệt hiếu, cuồng vịa cưới đòng, gian pày nả xò vay xứp tàm dòm ngơn cốc hẳư vịa bók xòn luông hụ xiêng hẳư côn dần”.

Vạy piến thái lang ngắm chằư pùn ma tang hịt khong cuồng pàng cưới đòng, hiếu hòng vạy dón xìa pưng vịa dệt kém pường lài phải ngơn cuôồng pi nọng chựa côn Chăm nẳng Bình thuận cọ cựt đảy pưng lang đì mưa khoẹ. Hák va, san bón, pưng hịt khong cáu ké báu chọp xồm cọ nhăng hền dệt. Pưa xương nặn, chu cấp chính quyên địa phường cận pồng chằư xưa mắư cuồng nả vịa chiên páo, niếu chưa, nho xùng luông hụ xiêng cuồng phổng pi nọng chựa nọi côn, dệt đảy xương nặn chắng mi xương àu luông kìn dú vằn hoà khày quảng pày họt phông pi nọng chựa côn Chăm nẳng Bình Thuận./.

VOV HCM – Thành dịch