Pít xùi xìa nạn àu phùa àu mia té nọi-dón xìa pưng khù puôn chằư

          14 pì cài ma, hák va ai Vàng A Giàng, dú bản Co Sung, xã Đông Sang, huyện Mộc Châu cọ báu bánh lưm xìa đảy pưng pì bườn khó mo dạk cha chơ àu mia nẳng tuổi 16. Nẳng pùn tuổi kìn đảy ngắm báu họt, ai Giàng cọ háp nắc trách nhiệm dệt phùa, dệt ải, khâng lò kiếm phải hà ngơn liệng cá hươn:“ Khỏi àu mia té 16 pì cánh mi 2 tồ lụk. Àu mia chạu té chơ hê ép xừ lẹo, chua hươn lỏ cặt cung; cọ hụ to mưa dệt hay, hư báu chắc dệt vịa sằng; lụk tảu báu hụ tảnh đù hư khó mo lài”.

          Bai ép té pi ưởi àu phùa chạu, lẹo àu pi nọng chằm chặn, dệt hẳư làn nọi ók ma cọ hák chuốp pền bệnh lẹo cánh đảy dan nưng lỏ taùi xìa, cọ dệt hẳư nọng Giàng Thị Hua, học sình lớp 9 nẳng xã Đông Sang, huyện Mộc Châu hụ chảnh xưa pưng khù báu đì hền ók khòng nả vịa nị:“ Nọng cọ chí báu àu phùa chạu, chơ đẳư họt pùn tuổi nọng chắng chí àu phùa, vạy khâng lò hẳư lụk tảu, ók lụk ma đảy hảo hanh”.

          Lài pì cón, vịa àu phùa àu mia té nọi cánh pi nọng huôm họ neo thèo lượt àu cằn cọ hền ók lài nẳng pơhongr pi nọng chựa nọi côn nẳng Mộc Châu, dệt hẳư puồng kìn đơi dú khòng lài chua hươn nhương pọ dạk cha xưa. Lưn xưa, lỏ pưa hê tục pi vạy àu chỉa đằng ký àu phùa àu mia, xương nặn pưng vịa dệt chỉa lai hành chính xương bánh hộ khẩu ók dú riềng, đằng ký khài sình hẳư lụk pọm báu dệt đảy. Khù chếp chằư xưa lỏ yếu hanh khòng  pưng làn nọi ók ma té pưng phủ pền ải pền êm pùn tuổi nọi hê mả nhắư chu dương, lưn xưa lỏ pưng đồi phùa mia lỏ pi nọng huôm họ neo thèo lượt àu cằn.

          Hiêng phành pọm cắp ưởi nọng phủ nhinh chựa nọi côn cuồng vịa nho xùng luông hụ xiêng ma tang vịa àu phùa àu mia tánh hươn là dảo, dần số, kế hoạch hoá hươn dảo, Ưởi Lò Thị Hậu, Chủ tịch Hội phủ nhinh xã Đông Sang, hẳư hụ: Cốc pài khòng vịa àu phùa, àu mia té nọi cánh pi nọng huôm họ neo thèo lượt àu cằn lỏ pộ luông hụ xiêng báu hê đảy to đằư, lưn xưa lỏ pộ té hịt khong cáu ké cuồng vịa àu phùa àu mia, mi chua hươn nhăng ngắm hẳư lụk nhinh pày àu phùa chạu lỏ luông vạy dón xìa háp nắc ma tang kinh tế: “ Xum khỏi niếu chưa hội viền phủ nhinh choi dừa cằn lan lay xìa cặt cung, pả vang xìa pưng hịt khong cáu ké ngày té cuồng hươn cánh cuồng phổng dần dú vạy cẳn tân vịa àu phùa àu mia té nọi”.

          Lung Khuất Thanh Bình, Giám đốc Trung tâm y tế huyện Mộc Châu hẳư hụ: Ngành y tế cọ pọm cắp cấp uỷ, chính quyên địa phường pồng chằư, chấp năm pọm pặp vlài luông pùn vạy dón xìa nả vịa nị; xương pì 2020, số côn àu phùa àu mi té nọi lỏ 7,8% hư họt pì 2022 huyện Mộc Châu cọ dón lông nhăng 7%: “ Xum khỏi cọ tẳng tánh pưng luông dệt dón xìa vịa àu phùa àu mia té nọi cánh pi nọng chằm chặn àu cằn nẳng pưng xã, pưng trương ép. Piến mắư vịa chiên páo cài pưng vịa dệt ngoại khoá, dệt kịch, pưng chu chiên páo hẳư học sình, pùn pàn lan nọi, thành niền”.

          Lài pì diên báu hền ók vịa pi nọng huôm họ neo thèo lượt àu cằn, số côn àu phùa àu mia té nọi cọ dón toi tựng pì…ặn lỏ lang đì khòng luông chóng hanh, luông chôm choi khòng chu cấp, chu ngành nẳng Mộc Châu. Chăm va, vạy dón xìa vịa àu phùa àu mia té nọi cọ nhăng mi lài khù dạk cha, hák va ặn chí lỏ xểm tang tẹt tiêng, cựt ma puồng kìn đơi dú úm ình, ím po hẳư pưng chua hươn dú nẳng phổng xùng./.

                                                                            Lê Hạnh-Huyền dịch