Bai thứ 5 mự 22/7/2021

Mắc Ca tàng chương hay khòng na mi ca con kình tế xùng nẳng phổng xùng Lài Chầu

-------------

Hụ đảy cò mắc ca chọp xồm cắp đìn pu chăn, pì 2014, chua hươn lung Trần Đức Văn, dú nẳng tổ 15, phường Tân Phong, thanh phố Lài Chầu cọ hằn hanh xự cò mắc ca ma púk thử bấng ănngr đìn hay chằm hươn khòng chảu. Lằng dan nưng púk, lăm đù, hền cò mắc ca pống văn, chọp xồm cắp đìn pu, chua hươn lung cọ xứp tàm xự tứm cò chựa ma púk. Họt khay, chua hươn lung cọ mi xuần púk cò mắc ca cắp 2 pă cò, cuồng nặn mi dáo 1.500 cò cọ đảy pít mák.

Lung Văn tô: mắc ca lỏ tàng cò chỏng đảy lạnh, pusk ngai cánh báu cận hà lài kỹ thuật lăm đù, chọp khọ cắp đìn pu đán. Lằng chơ púk đảy to dà khún NPK 2 tưa cuồng dan hùa pì cánh lả pì lỏ cò chi pống văn, hẳư pít lài mák. Lưn xưa, lỏ đảy dệt nhả cánh tắt san ngạ xìa hư chi dệt hẳư cò pống chăn đì cánh pền lài mák xưa:

Băng: “Lỏ tàng cò kìn mák hư púk nẳng đìn pu hư măn chi cựt đảy lang đì xưa, pưa măn báu chuốp lọng nặm. Cò mắc ca nị cọ chọp khọ cắp  đìn pu Lài Chầu. Va vẹt sắư pưng tàng cò púk bồng ứn hư cọ mắc cọ cựt đảy lang đì kình tế xùng nhất. Tà đìn chua hươn khỏi púk lỏ dáo 6 héc ta, cắp dáo 2 păn cò. Púk chu mưa khoẹ cón nị 7 pì, chơ nặn chua hươn khỏi cọ nhăng chau lò ma tang bón khài chương hang dệt ók, hák va khay nị hư báu mi po mák vạy khài, chua hươn khỏi cọ báu đảy chau lò bón khài chương hang lẹo”.

Toi kình nghiệm khòng lung Văn, xủ cò mắc ca đảy tom ngạ vạy púk hư chi pống văn cánh dón đảy lài tàng bổng manh cắt hại xưa vạy sắư cò xủ kén vạy púk. Lằng 3 pì púk, cò chi xom bók chu cốc khoẹ, lẹo té nặn sản lượng mák cọ lưn khửn toi tựng pì. Cò púk đảy 5 pì táo khửn hư mỏi cò chi pít đảy té 30 – 50 cần mák mỏi pì, pưng cò chăn, nhắư xưa hư mi xương pít đảy họt tạ nưng:

Băng: “Tính ók va pưng cò chăn pâng cằn hư chi pít đảy họt tạ nưng mák mỏi cò, hák va mi cò pống báu chăn hư cọ pít đảy kỷ xíp cần thồi, mák đíp pít ma khài đảy cắp ca té 70 – 80 păn mằn mỏi cần, lẹo kén đảy sàng khồ hư khài cắp ca 350 păn mằn mỏi cần. Ca con kình tế khòng cò mắc ca họt khay cựt đảy lỏ xùng nhất. Khay nị kén mác ca đàng xủ vạy dệt nặm nôm báu cọ sàng khủa vaỵ kìn, lẹo lằng ma va mi ế hư mi xương xủ vạy dệt chương ta dệt chăn, nặm pi”.

Toi nghiền cứu, pưng côn dệt khoà học nhẳn danh, kén mắc ca mi lài chất đì hẳư pặc hanh khòng phủ côn; mi lài chất chự phong ô xi hoá cọ xương pưng chất khoáng vi lượng cận hà hẳư lăm mo. Lưn xưa kén mắc ca nẳng Lài Chầu nhăng đảy xủ cuồng dệt dệt khảu pảnh khảu bánh, dệt nặm nôm,… khay nị tàng chương hang mắc ca nẳng địa phường đàng đảy pưng côn tánh xự chương hang xáo ma xự cắp xuần. Lung Bùi Thanh Hải, côn tánh xự mắc ca ma té Vĩnh Phúc hẳư hụ:

Băng: “Kén mắc ca nẳng pưng tỉnh đìn tẳư cọ hê mi lài cánh đảy côn dần xáo xự lài, khài báu po xự. Kén mắc ca mi lài chất dinh dưỡng, xương nặn pưng hưon máy dệt nặm nôm cọ é khửn ma vạy cạt kiên púk mắc ca. Kén mắc ca khay nị àu lông pày cá tỉnh đìn tẳư hư hê mi hươn máy nhắư vạy chế biến; xương nặn san chua hươn púk cọ hák dòm ngơn cốc xự sắm máy móc vạy dệt hó sắư kén mắc ca khài ók chợ lạt”.

Đảy àu ma púk thử bấng nẳng đìn pu đán tẳng cốc té pì 2011, họt khay, cò mắc ca cọ đảy púk lài nẳng pưng huyện, thanh phố nẳng tỉnh Lài Chầu, cắp tênh mết tà đìn cài 3 păn héc ta, cuồng nặn mi 500 héc ta cọ đảy pít mák. Báu xúân to hổm pốc đìn pu đỏn, cò mắc ca khay nị nhăng cựt pền tàng cò cồng nghiệp cốc chính, cựt đảy ca con kình tế xùng, choi hẳư  pi nọng chựa nọi côn nẳng tỉnh Lài Chầu mả khày kình tế, tựng dan lan lay xìa ứt dák cặt cung tẹt tiêng./.

Khắc Kiên – Thành dịch