Lài côn pét bệnh HIV/ết nẳng phổng pi nọg chựa nọi côn đảy dàu dà,

 lăm đù hầng hy

Toi biền mài khòng Ủy bàn Dân tộc, phổng pi nọng chựa nọi côn mi chi áo họt 1.500 côn pét HIV mắư ( păn 3 mi ngon nưng lỏ chựa nọi côn). Số côn pét HIV mắư phân lài nẳng pùn tuổi té 20 – 49 pì, lỏ pưng côn dệt dượn chính cuồng hươn. San côn pét HIV/ết nẳng phổng pi nọng chựa nọi côn lỏ chua hươn cặt, chua hươn áo cặt đảy hưởng luông choi dừa hạng bườn khòng hươn mương. Toi báo cáo mắư nhất khòng Bộ Ỳ tế, pưng tỉnh đìn pu bưởng Bắc xương Sờn Là, Lài Chầu, Yền Bái, Thái Nguyên,… khay nị mi số côn pét HIV mắư xùng cộp 2 tưa pằn pâng pày khòng cá mương. Cuồng nặn HIV/ết cọ pét pan họt phổng cuồng lắc cày, phổng pi nọng chựa nọi côn kìn dú.

Chấp năm luông pùn pọm hôm hanh pả vang xìa cuôn dàng, lài địa phường cọ chấp năm lài luông pùn pọm pâng té vịa chiên páo, niếu chưa côn dần; tủm pua lau chủm mú chính trị cờ sở cánh chấp năm cựt đảy lang đì pưng chương trình, dự án mả khày kình tế, vằn hoá, xã hội. Cuồng nặn, lăm đù, dàu dà hầng hy hẳư côn pét HIV/ết nẳng phổng pi nọng chựa nọi côn cọ đảy pồng chằư.

Pọm pặp 7 chơ tứn chạu hạng mự, ai Sồng A Tòng, côn Mông dú nẳng bản Láy, xã Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sờn Là pọm cắp 12 côn ứn dú cuồng danh sách vang cuôn cọ ma nẳng trạm ỳ tế xã vạy kìn dà Mê the đôn.

Mê tha đôn lỏ tàng dà kìn vạy choi vang cuôn dàng, đảy hươn mương cấp hẳư, xòng ma dệt dón xìa vịa tiềm chích cuôn dàng, dệt pét pan bệnh HIV/ết, xương nặn phằư nghiên pọm mi xương ma kìn. Chảu tồ ai Sồng A Tòng cọ hền đảy, té chơ kìn dà Mê tha đôn hạng mự, ai mi dan chơ xưa vạy lăm đù hươn dảo, báu ngắm họt cuôn dàng lẹo:

 “Kìn dà nị cọ nhăng ven, báu nắc nưới lăm mo, bùn đì cọ mi tàng dà nị va báu mi hư khổ lài, té chạu kìn cuôn dàng mỏi mự mết 100 păn, pày dệt chảng cá mự đảy 100 păn lỏ chúp cuôn dàng xìa mết. Khay nị ma kìn dà lẹo mưa ươn dệt vịa đảy, báu chếp hùa, mau hùa xằng, chảu kìn dà nị bạn cuôn dàng cọ báu chướng lẹo, sàu hụ chảu kìn dà nị lỏ hụ chảu cằm quyết vang cuôn dàng lẹo”.

Cài 30 pì, hák va ưởi Tong Thị Hà, dú nẳng huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biền cọ đảy kìn dú cắp bệnh HIV chi áo họt 10 pì. Lả pì 2009, ưởi Hà chôm hặp mú “Bók nga bùa”, tẳng cốc té nặn Hà cọ báu dản pọ nả lài côn, cóp thỏi hôm quam, choi dừa pưng côn pék xương chảu dệt lau chua đơi, dón xìa vịa pằn chék khòng bản mương đối cắp pưng côn pền bệnh HIV. Pưa đảy ép cài ngành y xuongw nặn Hà cọ há xáo hụ pưng nang quam ma tang HIV/ết, luông chự phong hẳư lăm mo cánh pi nọng.

 “Hền lài ưởi nọng ma cá hỏng khám, cọ ngắm xút ngắm tun xương chảu té chạu. Xương nặn nọng cọ ngắm pưng ưởi nọng cọ chi cận hà luông choi dừa khòng chảu cánh nọng cọ ók nả tánh ók mú “bók nga bùa”. Cánh khay nị pưng nọng cọ choi đảy lài côn, nặp cá côn trai báu dú cuồng mú”.

Lỏ địa phường nưng mi số côn pét HIV/ết áo lài, pưng pì chằm nị, huyện Quan Hoá, tỉnh Thanh Hoá cọ tủm pua nả vịa chiên páo, quản lý pưng côn nghiên, choi dừa dàu dà hẳư pưng côn pét HIV/ết. Lung Nguyễn Văn Do, Trưởng phọng Lào động thường bình xã hội huyện Quan Hoá hẳư hụ:

 “Hạng pì pưng ngành chuyền mồn xương Bàn uồn pa hư cọ tủm pua nả vịa chiên páo hẳư côn dần, tủm pua nả vịa quản lý phổng lô, chiên páo hẳư mú côn pền bệnh nho xùng luông chự phong, chấp năm pưng luông pùn vang cuôn, chự phong pét HIV/ết. Té nả vịa chiên páo, lẹo pưng dự án chự phong pét pan, mi xương va côn dần khay nị cọ hụ đảy pưng khù hiểm hại khòng cuôn dàng ma tang kình tế, hươn dảo, bản mương. Lưn xưa nả vịa kìn cuôn dàng, chích cuôn dàng cọ dón lông lài dệt hẳư nả vịa pét HIV họt khay cọ dón lông”.

 Báu xuấn to choi hẳư pi nọng báu nả hại nả ài lài côn, pưng côn chuốp pét bệnh HIV/ết nẳng phổng pi nọng chựa nọi côn cọ nhăng đảy chịk bók nhại piến chựa phăn cò púk bồng, tồ tảnh liệng; cóp thỏi hôm quam, chịk bók chự phong pét pan HIV, chự phong pét pan té êm sắư lụk; khù lợi đì té vịa dàu dà ARV chạu hẳư côn pét pan HIV cánh ưởi nọng phủ nhinh cuồng pùn tuổi dú pa. Pọm cắp nả vịa nặn, nẳng san cờ sở dàu dà HIV/ết nẳng phổng pi nọng chựa nọi côn nhăng đảy choi dừa chiên té khám, dà bệnh, cấp phát dà báu mết ngơn khòng chương trình, dự án hẳư côn pét bệnh HIV ma khừn ngơn cài bảo hiểm ỳ tế, xương nặn côn pét bệnh cọ đatỷ choi dừa lợp tăn./.

Thu Hoà –VOV4