Hịt xền kẻ khớ hùa pì khòng côn Tày – Nùng

É dệt đảy hịt xền kẻ khớ vịa cốc khọe lỏ đảy hà ải mò báu cọ po mự vạy hà mự đì cánh ải mò chi hẹn cắp chảu hươn mự vạy dệt hịt, xắng chảu hươn khặn khang chương khòng vạy dệt hịt. Pưng tàng chương khòng vạy dệt hịt hư mỏi một mò chi bók khặn khang pưng chương riềng cánh tàm toi tựng chua hươn vạy khặn khang. Hák va đảy mi pan cống sơ vạy ải mò dệt hịt nẳng cỏng pan sơ. Pan cống sơ dệt hịt đảy àu vạy nẳng càng hươn, cỏng pan sơ pảu pú lạn căm lỏ bón khày ók pưng vịa dệt khấn tam khòng ải mò cắp 3 báu cọ 5 thuổi khảu sàn. Thuổi khảu dú nẳng càng đảy àu nuối sáy nưng tẳng sắư tênh, pắc hường cánh pưng hún đảy tắt té chỉa, bók, cò,… pan nưng mắư vạy cống sơ, hôm mi hùa mù, hàng mù, tồ cáy tổm nưng mi cá xảy, tắp, lượt; khảu nửng, tón nhứa mù tổm nưng; mák nuối, pảnh bánh. Nọk nặn ók, nhăng đảy mi tồ cáy hanh nưng, tồ pết hanh nưng, cò cuổi nưng, pe khọ,.. Pả Đàm Thị Sinh, côn  Nùng dú nẳng huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng hẳư hụ:

 “Cư khảu dan hùa pì mắư hư chua hươn khỏi cọ tỏn ai mò ma xền kẻ khớ vạy hẳư cá hươn phằư cọ hảo hanh, dệt dượn khảu mạk mák pôi. Cánh dệt hịt cống sơ êm bók vạy hảư pưng làn nọi mả nhắư xùng dao. Nẳng nỉ lài côn cọ lâng tỏn ài mò ma vạy dệt hịt nị vạy chu côn cuồng hươn pọm đảy kìn dú hảo hanh, muôn hòm. Ặn nị nhăng lỏ hịt khong khòng chựa côn chảu, cư họt bườn chiềng lỏ hươn đằư cọ dệt hịt nị”.

Toi lang ngắm khòng pi nọng té chạu té lài ma, ải mò đảy mơi ma xền kẻ khớ lỏ côn mi xương tiện tô cắp thánh thân, pảu pú lạn căm cuồng hươn báu cọ hền đảy cón kỵ hạn khòng côn ứn. Cuồng hịt xền kẻ khớ, ải mò nung xuổng xửa mi té chạu té lài ma khòng côn Tày-Nùng, hùa tư mụ tam sơn, dú nẳng xảng mi lài pặp xừ nho. Mò Then khắm đan tính, mò pựt hư khắm khẳng vi cánh chương nhạc, po mự hư khắm mák hính. Chơ pưng quam khắp Then dỏn khửn pọm cắp xiềng đan tính, xiềng nhạc cọ dệt pền hịt khong riềng. Cuồng hịt xền kẻ khớ nị, nọk xiềng Then, xiềng khắp hư ải mò nhăng chi đù số, xò phúc dưn bùn mả hẳư tay hươn. Lung Nông Văn Tuyến, po mự nưng nẳng huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng hẳư hụ:

 “Hịt xền kẻ khớ nưng hư tàm toi luông dệt khòng ải mò cánh lang phắư chằư mon khòng chảu hươn lẹo chi mi pưng hịt lák cằn. Hák va cuồng hịt xền kẻ khớ, hịt chùng nhất lâng hôm mi pưng ngon: chảu hươn dệt họt pắc bók tảy hường, ải mò khái nặm che cánh lảu nẳng pưng pan cống sơ; báo cáo, cáo mơi pảu pú lạn căm ma vạy lụk làn cuồng hươn cống sơ chương khòng; ải mò xủ 2 kỉm mạy vạy đù số, lằng nặn dệt hịt xắp khả phì xàng, xắp xìa khù hại quải xìa khù uối, xò phúc dưn bùn mả”.

Cắp lang ngắm té chạu té lài ma, côn Tày-Nùng dệt hịt xền kẻ khớ vạy mòng cong mi puồng kìn đơi dú chum yền, dệt hẳư pưng côn đàng nhăng côn, pưng côn mưa xú pảu pú lạn căm pọm đảy yền chằư. Pi nọng cận bón pâng ma tang hịt khong, hák va cọ báu tin chưa cài quá, chơ pọ khù xằng báu đì, chếp hại xảy nào hư pi nọng cọ dệt toi lang ngắm “mi bệnh hư xáo hà tụa phường, phì cọ xò, dà cọ xủ”. Lung Vi Hồng Nhân, côn tánh nghiền cứu ma tang văn hoá Tày Nùng nẳng tỉnh Lạng Sơn va:

 “Côn Tày-Nùng xum hau mi ngươn lang dệt hịt xền kẻ khớ khòng pưng dan hùa pì vạy mòng cong pưng khù đì nhất, xò phúc dưn bùn mả hẳư tay hươn, pi nọng bản khuốg. Lỏ dan vạy hẳư pi nọng khék cằn ma pọm đảy phăng, pọ nả, tiện tô cắp cằn vạy quý panh cằn xưa. Dệt hịt xền kẻ khớ nhăng mi ý nghịa lỏ vạy dà bệnh. Lài côn pày dàu dà bệnh nẳng pưng hươn dà báu hóm hư ma hươn pi nọng cọ tỏn ải mò ma dệt hịt xền kẻ khớ vạy xắp xìa khù hại quải xìa khù uối, mong cong pưng khù đì nhất chi ma cắp côn pền bệnh cánh tay hươn”.

Khay nị nẳng chu bản khuống khòng côn Tày-Nùng hịt xền kẻ khớ hùa pì mắư cánh lài ngươn lang vằn hoá cọ đàng đảy chự hiềm cánh pếnh khày, khù cốc chính nhất lỏ pưa mi luông piến thái ma tang lang ngắm chằư pùn khòng chu cấp cọ xương khòng chính côn dần xương nặn cọ hôm phân pảy chự ngươn lang vằn hoá khòng chựa côn chảu./.