Báu xe vong báu pền cu, pền đồi

          Mương Lo lỏ phổng tông na quảng nhắư thứ 2 nẳng bường tày Bắc khòng bản mương. Dú nẳng cuồng phổng Mương Lo lỏ thị xã Nghĩa Lộ. Toi pặp xừ biền vạy hư Mương Lo lỏ bón tánh bản là mương cốc khoẹ khòng phủ Tay. Pi nọng cọ mặc muôn nắt xương cắp pưng bai khắp, bai xe khòng chựa côn chảu. Pộn dỏn cuồng nặn lỏ đảy nặp họt bai xe vong chôm tỏn khék cuồng pưng mự muôn, mự chiềng. Phủ tay Mương Lo mi hụt va: “ Báu xe vong khảu báu chăn/ Báu xe vong khảu báu tềm dia/ Báu xe vong trai báo nhinh xào báu pền cu pền đồi…”. Pưng bai xe vong cọ đảy xe men bai cuồng pưng pàng hội, lẹo cuồng pưng mự muôn hư chu côn pọm khắm khèn khắp xe chiều dỏn toi lài luông, xương đằư muôn lỏ đảy. Pưa xương nặn cuồng pưng mự muôn đằư cọ mi xe vong. Nghịa cạt sàn chu chựa côn nhương tứm niều mẳn, dệt vịa xằng cọ đảy ngai đì xưa. Cắp ý nghịa xương nặn, cuồng pưng mự muôn mự chiềng pi nọng phủ Tay lâng ỉn muôn xe vong. Bai xe vong cọ vạu khửn pưng vịa dệt cuồng puồng kìn đơi dú hạng mự, xương nặn phằư cọ mi xương chôm hặp đảy. Ưởi Lò Thị Chương, côn dần dú bản Đêu, xã Nghĩa An hẳư hụ:

           “ Khék ma dàm hươn pi nọng phủ Tay lỏ mi chén lảu cáo mơi, mi xương khắp bai xe vong vạy chôm tỏn. ăn lỏ nết kìn liêm dú té chạu té lài ma. Lẹo mự muôn, mự chiềng cọ tổ chức xe vong”.

 Pưng tàng nhạc vạy choi hẳư xe vong muôn hòm chiều dỏn xưa hôm mi cọng cống, tẳng bẳng, mák hính…Lâng xủ, phủ tay mi 36 bai xe vong. Hák va đảy ngắm dệt ók té 6 bai xe vong té pàng chạu ặn lỏ: Khắm khèn, đổn hồn, phá xí, nhôm khằn, khắm khằn mơi lảu, ỏm lọm tốp mư… Pưng bai xe vong cọ vạu khửn pưng vịa kìn dú, dệt dượn hạng mự khòng phủ Tay. Nghệ nhần Lò Văn Biến dú xã Nghĩa Lợi, thị xã Nghĩa Lộ lỏ côn tánh nghiên cứu vằn hoá khòng phủ Tay va hịa:

          “ Khỏi cọ pày họt lài bản vạy bók hẳư pi nọng xe vong. Hền pưng bai xe vong té chạu đảy lài pi nọng mặc xe. Pi nọng phủ tay cọ mặc muôn cắp pưng bai xe vong, chơ xe vong pi nọng cọ hền đảy chảu, hền đảy khù hung nả ma tà khòng chựa côn chảu”.

          Dan chọm cài ma, phủ Tay Mương Lo cọ tổ chức vong xe nhắư nhất Việt nàm cắp cài 2 păn côn chôm hặp. Cuồng vong xe nhắư nặn cọ mi lài hinh xào hính 15,16 pì. Pọm cắp pưng ưởi pưng êm, pưng nọng cọ hụ xe dỏn dăn le chọp ngam tà. Nọk vịa chiên bók, pưng nọng cọ hụ  đảy pưng bai xe vong cài pưng vịa dệt cuồng puồng kìn đơi dú hạng mự. Cắp vịa pùn pàn lan nóm mặc muôn cắp pưng nen vằn hoá khòng chựa côn chảu hư pưng bai xe vong cọ chí nhương pếnh khày mưa nả. Danh đù nẳng Mương Lo khạy nị, mi hạng păn côn mi xương xe vong chăn đảy cánh xe men 6 bai xe vong mi té chạu. Phân lài pưng bản pọm mi đội xe vong, đội vằn nghệ, tênh nho xùng puồng kìn đơi dú khòng bản khuống chảu, tênh vạy xe chuông hong hẳư khék bấng le. Ưởi Hoàng Thị Huệ, côn chang xe nóm cằm nẳng thị xã Nghĩa Lợi, thị xã Nghĩa Lộ hẳư hụ:

          “ Pưng bai xe cọ xe ngai, phằư cọ mi xương xe đảy. Hák va vạy xe chăn hư nọk vịa tâp tư hư cọ đảy hụ ma tang vằn hoá, hịt khong tòng chặn khòng chựa côn chảu. Đối cắp côn nóm cằm khù nặn báu chư hịa gai, hák va phằư cọ cận đảy chóng hanh vạy hụ đảy pưng bai xe vong”.

          Xiềng cọng xiềng cống dỏn dăn dăn cánh pưng bai xe vong phọn nương lỏ quam cáo mơi khék tang phường táng mương ma ỉn dàm dặng dom nẳng Mương Lo. Côn Mương Lo mặc muôn cắp khék, va pi nọng ma nẳng nỉ cọ chí đảy chôm hặp xe vong muôn hòm./.

Đinh Tuấn-Huyền dịch